موضوع: فقه الاسره/احکام الصبیان /ستر و نگاه صبیان

بیانات به مناسبت شهادت امام رضا علیه السلام

ماه ذی القعده از ماه های خاص و مهم است. از جهت معنویت و امور معرفتی در نزد اهل دل این ماه جایگاه خاصی دارد مخصوصا که صدر و ذیل این ماه منسوب و متبرک به نام شریف امام رضا علیه السلام است. میلاد خواهر بزرگوارشان و میلاد خودشان و شهادت ایشان و زیارت ایشان و در پایان شهادت امام جواد علیه السلام است. با این حساب ماه ذی القعده موسوم به ماه امام رضا علیه السلام است. البته در تاریخ شهادت حضرت قول مشهور آخر صفر است لکن در مقابل آن اقوال دیگری هم هست که یکی از آن ها امروز است و دیگری که مرحوم آقای کورانی تاکید داشتند، ماه مبارک رمضان و در ایام لیالی قدر است و ادعا میکردند در نزد من ثابت شده است. علی ای حال وظیفه ما از باب ادب، اینست که این ایام عرض ادب و احترام شود تا به این بهانه در معرض بیشتر لطف ایشان قرار بگیریم و روح و جان و اخرت ما را تضمین بفرمایند.

یادبود سالگرد شهادت شهید رییسی

همچنین مثل امروز سالگرد شهادت خادم الرضا علیه السلام مرحوم آیت الله رییسی است که منشا تغییرات و تفکرات شد. در این وادی سخن بسیار است لکن به اقتضای وقت به نظر رسید در راستای گرامیداشت ایشان اشاره ای کنیم به مبانی تفکری این شهید عزیز از زبان همسر محترمه ایشان. شیرزنی که ادامه دهنده راه این شهید عزیز است. وقتی به مبانی فکری همسر ایشان توجه می‌شود قلبا کرنش میکنیم. در چند روز اخیر مطالبی بیان کردند.

همسر شهید رییسی که احیای تفکرات ایشان را می‌کند، میفرمودند (مضمون)که ایشان دغدغه کاهش جمعیت را دارند. در این اوضاع مذاکرات و اقتصاد، این کاهش جمعیت چه مساله ای است؟ اتفاقا روی اساسی ترین مساله کشور دست گذاشته شده است. بحث سقوط جمعیت دغدغه اصلی رهبری معظم است. در این مساله جمعیت تیشه به ریشه نظام و مذهب می خورد. این مرگ تدریجی را باید دریافت. کشور در چالش جمعیتی قرار گرفته است. دشمن در این بین مشغول فعالیت است و ابزار آن فحشا و مسائل این چنینی در جامعه است. در بدو امر تعجب میکنیم که ارتباط چیست. ربط این دو محور یعنی کاهش جمعیت و فحشا در جامعه ، در جایگاه خانواده است. مشکل تحدید نسل باید در خانواده حل و رفع شود. رابطه فحشا با خانواده دقیقا به ریشه خانواده برمیگردد و ریشه خانواده را نابود میکند به طرق مختلف. ازدواج ها سخت و طلاق ها زیاد و در نتیجه تربیت را سخت و فرار از منزل را زیاد و طلاق عاطفی را افزایش می دهد ، بی تربیتی و بی ادبی را زیاد می کند. وقتی اینها زیاد شد ، چطور می توان خانواده را تربیت کرد و نسل را افزایش داد؟

همسر شهید رییسی از افراد طیف های سیاسی گلایه کرد که اینقدر درگیر سیاست شده اند که وقت ندارند به این مساله بپردازند، یا حتی ممکن است عقیده ای نداشته باشد.

بعضی از آقایان میگویند که مهم اصل نظام است. اصل نظام قضیه حقیقیه نیست که هرجور شد بماند بلکه مساله ای است که باید بر اساس اصول باقی بماند. این بیچارگی است که به اینجا برسیم. نسل شیعه سقوط کند ، ده سال آینده معادلات چه تغییری خواهد کرد؟ باید سراغ حل مساله فحشا رفت. علی ای حال این شیرزن حرفش حساب است.

واما الفقه :

صحبت در نظر بالغین به عورت ممیزین بود که در جلسه سابق تنقیح موضوع شد و کلمه عورت و حدود و ثغور آن مشخص شد.

با این نگاه و توجه، به اتفاق معظم فقهای شیعه نگاه به عورت دختر و پسر ممیز حرام است مطلقا چه جنس موافق باشد چه جنس مخالف باشد حتی اگر پدر به پسر یا مادر به دختر نگاه کند.

سخن در دلیل و مدرک حرمت نظر به عورت ممیزین بود.

دلیل اول :

بعضی از فقها مثل مرحوم شیخ انصاری ره مهمترین سند و مدرکشان برای ادعای حرمت دلیل اجماع است.کتاب النکاح[1]

نقد دلیل :

به نظر ما اعتماد به این اجماع و پذیرفتن آن کار سخت و دشواری است چرا که اولا هم باید احراز شود که همه قدما قائل به حرمت بوده اند در حالی که به نظر می رسد در این تراز نبوده و مخالف داشته است چرا که برخی از حضرات فقها می گویند : از آنجایی که بر اساس رفع القلم ستر عورت بر صبی ممیز واجب نیست پس قهرا بالملازمه نگاه به آن هم از طرف بالغین جایز است و قهرا حرام نخواهد بود.

ثانیا : در این مساله و خصوص نگاه به عورت ممیزین روایت وجود دارد که بیان خواهد شد و به لحاظ روایات مذکور ادعای اجماع دیگر معنا نداردچون اجماع مدرکی می شود.

دلیل دوم :

برخی دیگر از فقها مثل مرحوم آیت الله خویی برای اثبات حرمت مذکور استدلال کرده اند به اطلاق ادله منع مثل :

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع‌ عَوْرَةُ الْمُؤْمِنِ‌ عَلَى‌ الْمُؤْمِنِ‌ حَرَام‌[2]

که اطلاق دارد و عورت بالغ و نابالغ مخصوصا ممیزین را شامل می شود و غیر ممیزین با ادله دیگر خارج شده است.3[3]

نقد دلیل دوم :

لا یخفی در استدلال به این روایت از نظر ما اشکالات و مناقشاتی وجود دارد.

الف- این تعبیر مذکور از روایت در لسان روایات مختلف آمده است که در برخی از آن ها هیچ ارتباطی به بحث ما ندارند و از این بحث خارج است مثل روایت عبدالله بن سنان از امام صادق علیه السلام :

عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ: قُلْتُ لَه‌ عَوْرَةُ الْمُؤْمِنِ‌ عَلَى‌ الْمُؤْمِنِ‌ حَرَامٌ قَالَ نَعَمْ‌ قُلْتُ تَعْنِي سُفْلَيْهِ‌ قَالَ لَيْسَ حَيْثُ تَذْهَبُ إِنَّمَا هِيَ إِذَاعَةُ سِرِّهِ.[4]

(عبدالله از امام صادق علیه السلام در مورد این جمله سوال کرد که واقعیت دارد «عورت مومن بر مومن حرام است» حضرت فرمود : بله. عرض کرد : یعنی مقصود اسافل اعضاست؟ فرمود : انطور که تصور کردی نیست، بلکه مقصود افشا راز و سر مومن است.)

عورت به معنای مستور بودن است که بر سرّ و راز هم اطلاق میشود. البته در برخی از روایات هم میتوان فضای مورد ادعا مرحوم سید خویی را برداشت کرد.

البته ممکن است که گفته شود آن معنای ظاهری که آلت تناسلی است مفروغ عنه و مسلم است و سپس با لحاظ آن معنای ظاهری که مسلم بوده اراده معنای باطنی برای عورت هم شده است که معنای باطنی آن همان آبرو و اسرار مومن می باشد.