1404/02/22
بسم الله الرحمن الرحیم
ستر و نظر صبیان/احکام الصبیان /فقه الاسره
موضوع: فقه الاسره/احکام الصبیان /ستر و نظر صبیان
کلام در جنبه استدلالی اقسام شانزده گانه بود.
مساله نگاه به غیر ممیزین بحث شد و ثابت شد مطلقا نگاه به غیر ممیزین جایز است. چه به عورت و چه به غیر عورت باشد. سابقا البته تذکر دادیم که وقتی با دلیل نگاه به عورت غیر ممیزین مجاز باشد به طریق اولی نگاه به غیر عورت جایز است.
حکم تستر و پوشش از طرف بالغین برای غیر ممیزین :
بخش دیگر از احکام غیر ممیزین ، ستر بالغین نسبت به ایشان است. آیا مرد بالغ واجب است خود را در مقابل دختر بچه غیر ممیز بپوشاند؟ چه در عورت و چه در غیر عورت؟
نسبت به غیر ممیز همانطور که ثابت شد ، نگاه به او (چه به عورت و چه به غیر آن) جایز است، اینک با همان مناطات و ادله عدم وجوب ستر در مقابل غیر ممیز ثابت می شود مطلقا (چه ستر از عورت و چه ستر از غیر عورت)؛ دلیل آن هم سیره قطعیه متشرعه و وحدت مناط و ملاک و شهرت بین فقها است که مضاف بر این ادله ، استاد معظم دلیل رابعی نیز ارائه خواهند داد که بیان آن خواهد آمد.
البته این مساله صرفا جنبه فقهی دارد و لذا از حیث اخلاقی مساله ممکن است حکم دیگری داشته باشد و شریعت مقدس شامل فقه و اخلاق توأمان است و لذا نمی توان هرچه فقهاً جایز بود ، سریعا انجام داد.
علی ای حال در این زمینه هم اتفاق بین اصحاب است (دلیل را اجماع بیان نکردیم زیرا قابل نقض است به جهت وجود مدرک و دلیل نقلی) و هم ادله وجوب ستر منصرف از غیر ممیز است و هم قطعا این فرض بستر تلذذ و شهوت نمی باشد.
مضاف بر اینکه در اینجا احکام نگاه و ستر دارای وحدت مناط و ملاک هستند و فقها بین این دو در این مقام قائل به تفصیل نشده اند.
همچنین از نظر ما آیه کریمه 31 از سوره مبارکه نور در استشهاد این مدعا و مقصود مورد نظر ما دلالت خوب و روشنی دارد :
﴿وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلى عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفينَ مِنْ زينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَميعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ﴾
(و به آنان با ايمان بگو چشمهاى خود را (از نگاه هوس‌آلود) فروگيرند، و دامان خويش را حفظ كنند و زينت خود را- جز آن مقدار كه نمايان است- آشكار ننمايند و (اطراف) روسرى‌هاى خود را بر سينه خود افكنند (تا گردن و سينه با آن پوشانده شود)، و زينت خود را آشكار نسازند مگر براى شوهرانشان، يا پدرانشان، يا پدر شوهرانشان، يا پسرانشان، يا پسران همسرانشان، يا برادرانشان، يا پسران برادرانشان، يا پسران خواهرانشان، يا زنان هم‌كيششان، يا بردگانشان [كنيزانشان]، يا افراد سفيه كه تمايلى به زن ندارند، يا كودكانى كه از امور جنسى مربوط به زنان آگاه نيستند؛ و هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانيشان دانسته شود (و صداى خلخال كه برپا دارند به گوش رسد). و همگى بسوى خدا بازگرديد اى مؤمنان، تا رستگار شويد! )
در این آیه شریفه ، یغضضن فعل مضارع است که در رابطه با زنان است و دال بر استمرار است ؛ بر خلاف تصور غلط در جامعه نگاه حرام فقط از طرف مرد به زن نیست ، بلکه زن نیز نباید نگاه حرام داشته باشد. این عدم نگاه باید همیشگی باشد.
همچنین عفت و پاکدامنی را همیشه حفظ کنند. همچنین زینت خود را آشکار نکند. چه زینت ذاتی و چه عرضی مگر مقداری که اشکار شده است که مقصود کف و وجهین است البته اگر بدون شهوت باشد.
زینت ذاتی مثل بدن و جسم زنان و زینت عارضی مثل طلا و جواهرات و آرایش زنانه
همچنین باید حجاب را رعایت کنند و روسری های بلند را بر روی سینه ها و بدن بیاندازند.
شاهد مدعای ما در این قسمت است که می فرماید زینت های خود را آشکار نکنند مگر در دوازده مورد یعنی دوازده مورد جزو محارم هستند.
مقصود از زینت در اینجا هم مانند مورد قبل زینت های ذاتی و عرضی است، البته به قرینه مقام، زینت در این مورد محدودیت هایی دارد. مثلا همه زینت ها مطلقا در مقابل شوهر آزاد است، اما در مقابل مثلا برادر یا پدر یا برادرزاده همه زینت ها آزاد نیست بلکه حدود مشخصی دارد که البته بحث ما در این مقام و موضوع نیست.
مورد اول : شوهران که بیان شد به طور مطلق در مقابل شوهر می توانند زینت های خود را مطلقا آشکار کنند.
مورد دوم : پدرانشان که جزو محارم هستند و به نحو محدود می توانند بعضی زینت های خود را در مقابل ایشان آشکار کنند.
مورد سوم : پدر شوهر ها
مورد چهارم : پسرانشان
مورد پنجم : پسران همسران یعنی پسرانی که از هووی ایشان متولد شده یا به عبارتی پسرانی که از زن سابق این شوهران متولد شده اند البته این قسم از محرمیت به شهادت فقه و آیات کریمه مشروط به ارتباط زناشویی بین این زن و شوهرش می باشد.
مورد ششم : برادران
مورد هفتم : فرزندان برادران
مورد هشتم : فرزندان خواهران
مورد نهم : نسائهن یعنی زنانی که مسلمان هستند ولی حق ندارند در مقابل زنان غیر مسلمان زینت خود را آشکار کنند ، چرا که زنان غیر مسلمان ممکن است زنان مومنه را توصیف کنند در نزد شوهرانشان و موجب فتنه شود. این مناط البته نختص به زنان غیر مسلمان نیست بلکه زنان مسلمان نیز اگر چنین کاری کنند ، زنان مومنه نمیتوانند زینت خود را در مقابل ایشان آشکار کنند و مضاف بر اینکه بر زن مسلمان جایز نیست زینت دیگر زنان مومن را در نزد همسرش بازگو کند.
مورد دهم : غلامان که البته این مورد به حسب شرائط خاص در فقه است و در همین فرض هم محدودیت هایی وجود دارد مثلا عدم جواز نظر غلام به عورت زن
مورد یازدهم : مردانی که در قطعا در معرض تحریک جنسی و روابط زناشویی نیستند مثل مرد مجنون یا مرد اخصا شده
مورد دوازدهم : محل شاهد ما همین مورد است. پسر بچه هایی که قدرت درک مسائل زناشویی را ندارد که در این صورت زن حتی عورت را نیز می تواند آشکار کند. البته باز هم تاکید می کنیم که صحبت ما در جنبه فقهی مساله است ولی از جهت اخلاقی ، مساله حکم دیگری دارد و دین هم دربردارنده هر دو جنبه فقه و اخلاق است.
در این طفل اختلاف نظر است که آیه شریفه شامل اطفال ممیز هم می شود یا صرفا شامل غیر ممیزین است. به عبارتی غیر ممیز قطعا مشمول ایه کریمه است و قدر متیقن در آیه غیر ممیزین هستند.
نتیجه نهایی آن که بر اساس مجموع مستنداتی که ذکر شد ، ستر بالغ (چه زن و چه مرد) در مقابل نابالغ غیر ممیز مطلقا (چه نسبت به عورت و چه نسبت به غیر عورت) واجب نیست.
