موضوع: فقه الاسره/احکام الصبیان /مساله ستر و نظر صبیان

سخن در ستر و نظر صبیان بود. قاعده کلیه ای بیان شد که هرگاه نظر یا لمس همراه با شهوت و تلذذ ریبه باشد ، قطعا حرام است.

در مقام استناد حرمت به آیات و روایات استدلال شد.

نکته تکمیلی مساله اینست که بر اساس روایات و آیات مذکور برای ما محرز است که هرگونه لمس و یا نظری که موجب شهرت و تلذذ و ریبه باشد قطعا حرام است مطلقا.

مضاف بر اینکه در همین زمینه اتفاق نظر فقها نیز از قدما تا متاخرین بر همین قاعده است مثل دیدگاه شیخ مفید ، شیخ طوسی ، جناب ابوالصلاح حلبی ، جناب ابن ادریس ، جناب علامه در قواعد ، جناب فخر المحققین و محقق کرکی و ... که در سلسله قدما و متاخرین بر همین فتوا هستند.

پس آنچه که تحت عنوان قاعده کلیه بیان شد محرز و مسلم می باشد که قطعا نگاه و لمس از سر شهوت و ریبه حرام می باشد.

و اما نگاه صبی و صبیه به بالغین خارج از بحث می باشد که بر آنها حرام نیست چون اساسا آنها مکلف نمی باشند و قهرا تکلیفی هم بر آن ها نخواهد بود. البته با توجه به فضای آموزشی و حرکت قدم به قدم ، باید صبر و تحمل داشت تا بحث تکمیل شود. لذا باید بیان شود که مساله تفصیل دارد.

آری بالغین وظیفه دارند که در مصاف آن ها خودشان را حفظ کنند و در مرئی و منظر قرار نگیرند (البته نسبت به آنچه که نباید دیده شود). مثلا در زمان های گذشته در حمام های عمومی فضای پوشش ، نوع خاصی داشت و شبیه امروز نبود و مثلا با لنگ خودشان را می پوشاندند و در این فضای حمامات قدیم ، کودکان هم بودند و ممکن بود گاهی ساتر کنار رود که در این مقام باید وظیفه بالغین نسبت به غیر بالغین روشن شود.

پس عمده بحث در قبال بالغین است نسبت به نابالغین هم از جهت ستر از نابالغین و هم از جهت نگاه نسبت به نابالغین که در مصاف آن ها چه حکمی دارند که این مساله شقوق متعددی دارد.

تذکر :

روشن شد که گاهی بحث ما در بررسی وظیفه صبیان است ،گاهی بحث در بررسی وظیفه بالغین است.

در خود صبیان ، دو فرض وجود دارد. تاره صبی غیر ممیز است که اختلافی در عدم اشکال نیست.

تاره صبی ممیز است که محل اختلاف است.

عده ای از فقها معتقدند در این فرض ممیز هم ، نظر صبی به عورتین طرف مقابل اشکال ندارد. دلیل هم «رفع القلم عن الصبی» است.

البته این فروض طبعا در غیر نگاه شهوانی است که البته این فرض در صبیان علی نحو قضایای حقیقیه است.

اما عده ای دیگر از فقها معتقدند در این فرض هم جایز نیست نگاه صبی ممیز به عورتین و دلیل مذکور در این فرض ، مورد استثنا قرار گرفته است.

اما گاهی صحبت از وظیفه بالغین است.

در مجموع 16 صورت در بالغین وجود دارد :

در بالغین :

    • تاره در نگاه کردن است.

حال نگاه به ممیز است :

1 - مورد نگاه عورت است.

2 - مورد نگاه غیر عورت است.

گاه نگاه به غیر ممیز است :

3 - مورد نگاه عورت است.

4 - مورد نگاه غیر عورت است.

    • تاره در ستر است.

گاه ستر از ممیز است

5 - مورد ستر عورت است.

6 - مورد ستر غیر عورت است.

گاه ستر از غیر ممیز است

7 - مورد ستر عورت است.

8 - مورد ستر غیر عورت است.

در مجموع این هشت صورت :

تاره حکم مرد نسبت به دختر بچه است.

و تاره حکم زن نسبت به پسر بچه است.

در مجموع می شود 16 قسم.

اقسام و صور مختلف به شکل نموداری :

نظر به عورت صبی (1)

ممیز

نظر به غیر عورت صبی (2)

نگاه :

نگاه به عورت صبی (3)

غیر ممیز

نگاه به غیر عورت صبی (4)

ستر عورت بالغ (5)

از ممیز

ستر غیر عورت بالغ (6)

ستر :

ستر عورت بالغ (7)

از غیر ممیز

ستر غیر عورت بالغ (8)

قاعده کلیه :

هر کجا ثابت شد که ستر از غیر ممیز واجب است یا نگاه به غیر ممیز حرام است ، حتما این حکم در ممیز هم جاری است بالفحوی الخطاب و اولیه القطعیه.

و هکذا هر چیزی که در حق ممیز جایز باشد ، در غیر ممیز هم حتما جایز است مثلا اگر نگاه به غیر عورت صبی ممیز برای بالغین جایز باشد پس به غیر عورت غیر ممیز حتما جایز خواهد بود بالفحوی الخطاب و الاولویه القطعیه.