« فهرست دروس
درس خارج فقه استاد سیدمحمد میراحمدی

1404/01/24

بسم الله الرحمن الرحیم

غسل و کفن و دفن و نماز میت بر صبیان/احکام الصبیان /فقه الاسره

 

موضوع: فقه الاسره/احکام الصبیان /غسل و کفن و دفن و نماز میت بر صبیان

 

مساله رد السلام للصبیان به پایان رسید.

اکنون وارد مساله بعد می شویم که بررسی حکم غسل و کفن و نماز و دفن صبیان است.

غسل الصبی المیت

در این مساله باید بررسی کنیم که والدین صبی چه وضعیتی دارند.

در ابتدای مساله احکام الصبیان از کفر و اسلام بحث کردیم ، که همان مساله مبنای این مساله است.

امام راحل در تحریر می فرماید :

يجب كفاية تغسيل كل مسلم، و لو كان مخالفا على الأحوط فيه

(واجب است غسل دادن هر مسلمانی که از دنیا رفته به نحو واجب کفایی ، حتی اگر شیعه نباشد باز هم احتیاطا باید انجام شود.)

قید علی الاحوط به جهت اختلاف نظر بین فقهاست که برخی از فقها غسل مسلمان سنی را بعد از مرگش لازم نمی دانند و احکام فقهی لازم بر عهده ما طبق فرامین اهل بیت علیهم السلام نسبت به اهل تسنن را تا زمان حیاتشان جاری می دانند. البته این مطلب و فتوا در صورتی است که شرائط تقیه حاکم نباشد وگرنه در شرائط تقیه ، همین تقیه حاکم است. اما حضرت امام راحل ره بنابر احتیاط واجب غسل ایشان را واجب می دانند.

كما أن الأحوط تغسيله بالكيفية التي عندنا و التي عندهم

(و احتیاط واجب اینست که غسل شخص سنی هم بر اساس فقه شیعه باشد و هم بر اساس فقه سنی)

این فتوای امام راحل در فرض عدم تقیه است وگرنه در فرض تقیه باید طبق فقه عامه غسل انجام شود.

باید این نکته را در نظر داشت که کیفیت غسل میت در نظر شیعه و سنی متفاوت است.

و لا يجوز تغسيل الكافر و من حكم بكفره من المسلمين، كالنواصب و الخوارج و غيرهما على التفصيل الآتي في النجاسات

(جایز نیست غسل کافر و مسلمان محکوم به کفر مثل نواصب و خوارج و غیر این دو بنابرتفصیلی که در بحث نجاسات خواهد آمد)

غسل کافر واجب نیست به جهت عدم حرمت آن و اصلا جایز نیست غسل کافر و همین حکم را مسلمان محکوم به کفر دارد.

ناصبی به کسی می گویند که ظاهرا مسلمان است اما دشمنی با امیرالمومنین و اولاد طاهرینشان علیهم السلام دارند و این دشمنی را علنی می کنند. لذا اگر کسی باشد که اعتقاد به ولایت نداشته باشد اما اظهار دشمنی نکند ، ناصبی محسوب نمی شود. در واقع مرتبه اظهار ، شاخص اصلی ناصبی بودن است.

خوارج هم کسانی هستند که در ماجرای صفین دشمنی کردند و شمشیر علیه امیرالمومنین علیه السلام کشیدند و طومار ایشان توسط مولانا امیرالمومنین علیه السلام در هم پیچیده شد.

، و أطفال المسلمين حتى ولد الزنا منهم بحكمهم فيجب تغسيلهم، بل يجب تغسيل السقط إذا تم له أربعة أشهر، و يكفن و يدفن على المتعارف، و لو كان له أقل من أربعة أشهر لا يجب غسله، بل يلف في خرقة و يدفن.[1]

(و واجب است غسل دادن کودکان مسلمین حتی فرزندانی که از زنا دو مسلمان متولد شده باشد که محکوم به اسلام است ، بلکه واجب است غسل دادن جنین سقط شده هرگاه چهارماه آن تمام شده باشد و کفن و دفن او نیز واجب است طبق متعارف کفن و دفن بین مسلمین ولی اگر کمتر از 4 ماهگی است ، غسل واجب نیست بلکه در پارچه ای پیچیده می شود و دفن می شود.)

طبق این فرمایش نه فقط طفل ، بلکه جنین سقط شده هم واجب است غسل داده شود.

در این عبارت نماز میت ذکر نشده است چرا که نماز طفل از 6 سالگی به بعد واجب است که بحث آن خواهد آمد.

ذکر قید متعارف در عبارت به این معناست که همانگونه که انسان بزرگ کفن و دفن می شود ، که با چند تکه انجام می شود و چند نوبت غسل می شود ، جنین بعد از 4 ماه نیز باید همانگونه کفن و دفن شود.

اگر چنین جنینی کمتر از 4 ماه داشته باشد ، نه غسل دارد و نه کفن و نه نماز و در پارچه می گذارند و در زیر خاک دفن می کنند و تکه های کفن و غسل ندارد.

لکن این مطلب باید بررسی شود که پیچیده شدن در پارچه و دفن شدن ، واجب است یا صرفا ارشاد است؟

در این مساله بحث است که باید بررسی شود.


logo