موضوع: فقه الاسره/حقوق صبیان /بررسی روایات سن بلوغ دختران

مباحث مربوط به سن بلوغ دختران رو به پایان است و ما دو طائفه از روایات را بیان نمودیم که یک طائفه سن بلوغ را 9 سالگی و یک طائفه ، غیر 9 سالگی را بیان می نمود.

بیان شد که روایات طائفه دوم به حسب اشکالات متعددی که دارند و در جلسه سابق هم بیان شد [و چند مورد باقی مانده] ، قدرت تعارض با رویات طائفه اول را ندارند و در این صورت تعارضی محقق نیست و روایات طائفه اول یعنی 9 سالگی مقدم هستند.

اما اگر کسی اشکالات را حل کند و اقتضا حجیت در طائفه دوم را ثابت کند ، سراغ مرجحات می رویم. در مرجحات هم اولین مرجح ، شهرت بین فقهای امامیه است. و در بین دو طائفه ، طائفه اول مشهور است هم از حیث روایت و هم از حیث عمل و لذا باز هم روایات 9 سالگی مقدم می شود.

در تکمیل اشکالات روایات طائفه دوم بیان می شود که :

مورد پنجم : در روایات 15 سالگی ، موافقت با عامه مشاهده می شود که عدم این مورد [یعنی مخالفت با عامه] یکی از مرجحات است که در مرتبه های بعدی نوبت به آن می رسد. مضاف بر آنکه برخی از اشکالات قبلی هم در این روایت محتمل است که مثلا «مولود» در روایت ظهور قوی تری در ذکور دارد به نسبت لفظ «صبیان» که قبلا بحث شد.

خلاصه اینکه اینها مجموعه ای از اشکالات مطرح شده در روایات طائفه مقابل است که بر این اساس نمی توان ادعا کرد این روایات طوائف مختلف هم در تراز حجیت هستند و در نتیجه تساوی و تعارض با روایات 9 سالگی ایجاد می شود ، خیر این چنین ادعایی با لحاظ اشکالات متعدد پذیرفتنی نیست.

اینک اگر فرضا کسی بتواند تمام این اشکالات را پاسخ بدهد و آن روایات به مرز حجیت برسد و در نتیجه ، تعارض و تساقط بین دو طائفه ار روایات حاضردر نز ما محقق شود ، دراین فرض طبق بیان امام باقر علیه السلام در آن روایت مذکور به جناب زراره ، وظیفه ما در این چنین شرائط یعنی خبرین متعارضین ، رجوع به مرحجات است که اولین مرجح طبق بیان امام باقر علیه السلام که فرمود: خذ بما اشتهر بین اصحابک ، وظیفه ما اخذ به شهرت است که بدون شک بین این دو طائفه از روایات ، قطعا روایات 9 سالگی هم شهرت روایی دارد و هم شهرت عملی ، بنابر این تکلیف ما روشن است که در فرض تحقق تعارض ، بنابر مرجح شهرت رجوع به روایت 9 سالگی کنیم.

مضاف بر اینکه ادعای سیره متشرعه در این جا قوی تر از فرض بلوغ ذکور است.

خلاصه اینکه بر اساس دو مبنا بدون شک ملاک سن بلوغ بنات ، همان سن 9 سالگی خواهد بود.

و الله هو العالم

نکته :

سن بلوغ ، سن خاصی برای فرزندان است و به طور کلی انسان در زندگی ، زمان های خاصی دارد که کلیدی و مهم است و نیاز به توجه خاص دارد مثل وقت سربازی پسران یا وقت ازدواج و ... و یکی از این سنین ، سن بلوغ است که والدین باید مراقب فرزند باشند. در جامعه ای که افراد مختلف حضور دارند ، باید والدین جهات شرعی را در نظر داشته باشند. عده ای از افراد جامعه ، جدی نمی گیرند این مرحله از زندگی را و رها کرده اند مساله را و این موجب مشکل در آن خانواده و فرزندان است. عده ای هم به جهت حیا مسائل را بیان نمی کنند که این هم مناسب نیست و در حد لازم و واجب باید این مسائل بیان شود و فرزندان را با تکالیف شرعی آشنا کرد.

هذا تمام الکلام فی سن بلوغ الصبیان

اما در ادامه مباحث فقه الاسره و صحبت از حقوق صبیان و باید بگوییم این مسلاله دو بخش دارد. بخش عبادات (یعنی مسائل متوقف بر قصد قربت) و بخش معاملات (یعنی مسائل بی نیاز از قصد قربت)

از این بخش به بعد نیز به احکام بعد از بلوغ کاری نداریم هرچند در موارد خاص طردا للباب ، مسائل مربوط به بعد از بلوغ هم بیان می شود اما در اصل موضوع ما دخیل نیستند و موضوع ما صبیان و دوران قبل از بلوغ است.

بخشی از مسائل در بخش عبادات عبارتند از :

اسلام و کفر صبیان؛ مشروعیت عبادات صبی؛ حج صبی؛ خمس صبی؛ زکات صبی؛ رد سلام بر صبیان؛ غسل میت صبی

ودر بخش معاملات عبارت است از :

تصرفات صبی در انواع معاملات (یسیر یا خطیر)؛ وکالت صبی؛ ارسال ودیعه به واسطه صبی؛ ضمان صبی؛ هبه الصبی؛ اقرار الصبی؛ طلاق الصبی؛ نکاح الصبی؛ اجاره و مضاربه صبی؛ ذبح الصبی؛ صید الصبی؛ شهاده الصبی؛ اغتیاب الصبی؛ حکم تستر نسوان از صبی؛ نهی از منکر صبی؛ شرب خمر صبی؛ تادیب الصبی؛ سرقه الصبی؛ قصاص الصبی

اینها فهرست اجمالی از احکام صبیان بود که ان شا الله در ادامه مباحث مورد بحث قرار خواهد گرفت و همان طور که مشخص است ، منحصر در باب خاصی نیست بلکه از ابتدای فقه تا انتها هرجا لازم باشد در این موضوع بحث کنیم ، وارد بحث خواهیم شد.