« فهرست دروس
درس خارج فقه استاد سیدمحمد میراحمدی

1403/09/28

بسم الله الرحمن الرحیم

بررسی روایات سن بلوغ در دختران/حقوق صبیان /فقه الاسره

 

موضوع: فقه الاسره/حقوق صبیان /بررسی روایات سن بلوغ در دختران

 

در تکمیل سن بلوغ پسران لازم است نکته ای را بیان کنیم که عبارت است از اینکه سن 15 سالگی که مختار استاد محترم بود ، قرارداد و جعل شرعی برای تکلیف است ، برخلاف دو علامت دیگر که تکوینی است و لذا قابلیت تغییر در سنین مختلف وجود دارد. اما سن 15 سالگی ، سن تکلیف است و دو علامت دیگر نشانه بلوغ است که امری تکوینی است. لذا شعر العانه و احتلام با همان شرائط مذکور در مباحث گذشته ، قبل از 15 سالگی اگر محقق شد ، بلوغ و به تبع تکلیف مسلم است. البته نکته مهم این است که با توجه به این که هر سه علامت یک هدف را دنبال می کنند ، اگر دو علامت تکوینی در سنی محقق شود که نوعا موجب تعجب عرف و غیر قابل باور باشد که جنبه اماریت بر بلوغ ساقط شود ، این هم ملاک نیست و چنین علامتی نشانه بلوغ و تکلیف نیست.

ادامه مباحث سن بلوغ دختران

اما در بلوغ بنات هم روایات متعدد است.

اولین روایت از یزید الکناسی بود. در این روایت از جهت سندی بین فقها بحث و نزاع است چرا که نسبت به شخصیت یزید الکناسی اختلاف وجود دارد که ایشان چه کسی است ، آیا همان ابوخالد قماط است که ثقه است و هیچ بحثی ندارد ، یا آنکه ایشان شخص دومی می باشد و صرفا تشابه اسمی می باشد در حالی که این شخص دوم هیچ گونه توثیقی نداردخلاصه اینکه در این رابطه سابقا بحث مفصل داشتیم و در نهایت سند این روایت را قبول کردیم و آن را قابل اعتماد دانستیم.

و اما از جهت دلالت هم بحث روشن است چرا که حضرت در اینجا به وضوح فرموده اند که دختر خانم ها وقتی به سن 9 سالگی رسیدند از عنوان یتیم بودن خارج می شوند و آثار فقهی یتیم دیگر بر این دخترخانم حمل نمی شود و همچنین می توانند ازدواج کنند و در صورت ارتکاب جرم محکوم به تعذیر نیستند بلکه حد کامل و تام شرعی بر او اجرا می شود (چه علیه و چه له) که در صورت مظلوم واقع شدن و ارتکاب جنایت بر او ، حدود تام بر جانی اجرا می شود و همه این موارد خصوصیات سن بلوغ آن ها می باشد بنابر این قهرا با سن 9 سالگی بلوغ آن ها احراز می شود.

جهت سقوط تعذیر ئ اثبات حد تام هم این است که بین تعذیر و حد تفاوت هایی وجود دارد از جمله اینکه تعذیر مقدار مشخص ندارد بلکه طبق نظر حاکم انجام می شود و تعذیر در قبل از بلوغ است اما حد مقدار معین دارد و در بعد بلوغ نسبت به جرم و جنایات انجام می شود.

دومین روایت :

موثقه عبدالله بن سنان از امام صادق علیه السلام :

عَنْهُ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ آدَمَ بَيَّاعِ اللُّؤْلُؤِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ‌ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا بَلَغَ الْغُلَامُ ثَلَاثَ عَشْرَةَ سَنَةً كُتِبَتْ‌ لَهُ‌ الْحَسَنَةُ وَ كُتِبَتْ عَلَيْهِ السَّيِّئَةُ وَ عُوقِبَ وَ إِذَا بَلَغَتِ الْجَارِيَةُ تِسْعَ سِنِينَ فَكَذَلِكَ وَ ذَلِكَ أَنَّهَا تَحِيضُ لِتِسْعِ سِنِينَ.[1]

(ترجمه : پسر بچه اگر 13 سال شد ، حسنات و ثواب بر او نوشته می شود و گناهان هم نوشته می شود و مجازات می شود و دختر بچه هم در سن 9 همچنین است و علت این است که در سن 9 سالگی حیض محقق می شود.)

این روایت از حیث سند مشکلی ندارد ، بلکه از حیث دلالت نیاز به بحث و بررسی دارد به جهت قسمت تعلیل روایت که در آینده بیان خواهد شد.


logo