« فهرست دروس
درس خارج فقه استاد سیدمحمد میراحمدی

1403/09/04

بسم الله الرحمن الرحیم

ادله علامیت خروج المنی برای بلوغ/حقوق صبیان /فقه الاسره

 

موضوع: فقه الاسره/حقوق صبیان /ادله علامیت خروج المنی برای بلوغ

 

به مناسبت هفته بسیج :

گرامی می داریم ایام هفته بسیج و روز بسیج مستضعفان را که این مناسبت ها و روز ها حسب وظیفه و تکلیف باید گرامی داشته شود و حق آن ادا شود که از وظائف ماست.

از نظر ما بسیج و شخص بسیجی باید دارای سه رکن و شرط باشد. نمی شود کسی مدعی بسیجی بودن باشد و حال آنکه فاقد حتی یکی از این سه شرط باشد.

اول اینکه در مرتبه نیت که سخت ترین و مهم ترین مرتبه است ، واقعا نیت و قصدش لله باشد و لا غیر. برای احدی کار نکند جز خدا و اساسی ترین رکن همین است.

دوم اینکه شخص بسیجی نباید سستی کند و فشل باشد. بسیجی سست و فشل نداریم. باید با تمام وجود اهل تلاش و کوشش باشد. قوی باشد. قَوِّ عَلَى‌ خِدْمَتِكَ‌ جَوَارِحِي[1] . باید از بیماری ها خودش را دور نگه دارد. البته از بیماری ناخواسته چاره ای ندارد و در همین جا خودش را به خدا بسپارد.

سوم اینکه در هر اقدام و عملی غیر از خدا از احدی توقع پاداش نداشته باشد. باید جهادی کار کند. نگاهش به هیچ کس جز خدا نباشد. گدای تحسین دیگران نباشد. البته منافات با حفظ حقوق و حرمت ها و احترامات ندارد و اینها سر جای خودش لازم است. اما بسیجی به احدی وابسته نیست و متوقع از احدی نیست.

تا این سه شرط نباشد ، کسی بسیجی نشده است. از حیث الگو ، فرد تمام و کامل و اتم و اظهر بسیجی شخص وجود مقدس پیامبر صلی الله علیه و اله است. از حیث نیت که تمام است و تمام وجودش لله بود. پر کار ترین فرد بود. عائشه می گوید وقتی کار های خارج از منزل پیامبر تمام می شد ، در منزل هم کار های منزل را انجام می داد. از حیث توقع هم از احدی توقع اجر و پاداش نداشت. با این مناطات ، نتیجه کار بسیجی گونه حضرت در طی 23 سال این شد که از انسان جاهل که دخترش را زنده به گور می کرد ، مومن موحد ساخت.

همچنین یکی دیگر از الگوهای بسیج ، جناب مولانا امیرالمومنین علیه السلام

در عصر خود ما هم وجود امام راحل رحمه الله که از حوزه نجف شروع می کند. لله قیام می کند. در وقت برگشت به ایران وقتی سوال می کنند چه حسی دارید می فرماید هیچ ، این پاسخ یعنی وظیفه ای بوده که انجام شده است.

همچنین مقام معظم رهبری که از جوانی تلاش می کردند و حتی ساواک می گوید اینقدر ایشان زیرک بود که در مواقع حساس مثل ماهی از دست ما خارج می شد. در جنگ تحمیلی حضور مستقیم داشتند و از احدی هم توقع تعریف و تمجید ندارد.

همچنین شهید سلیمانی هم الگوی بسیجی است. لله و پر تلاش و بدون توقع کار می کرد.

همچنین شهید حسن تهرانی مقدم که جایش در امروز ما خالی است. چه مرتبه ای از تقوا داشت و بسیجی وار کار کرد. اهل تلاش بود که می فرمود : انسان های ضعیف به اندازه امکاناتشان کار می کنند.

شهید رئیسی هم نمونه دیگری از بسیجی واقعی است که کم کم می فهمیم چه کار هایی انجام داد. شهید سید حسن نصر الله هم نمونه دیگر که گاهی چند ماه نور آفتاب را نمی دید. همه این ها لله کار کردند و پر تلاش و پر تحرک بودند و گدای تحسین و تشویق نبودند.

آیت الله جوادی می فرماید : اگر کسی بخواهد در مسئولیتی قرار بگیرد که خودش را نشان دهد ، نه تنها مشکلات دیگران را نمی تواند حل کند بلکه مشکلات خودش را هم نمی تواند حل کند.

اینها الگوی بسیجی هستند.

البته دو تذکر لازم است که :

اولا : در مقوله بسیجی دو آفت وجود دارد که تهدید است. اول اینکه عده ای از روحیه بسیجیِ بسیجیان سو استفاده می کنند و او را استعمار و استخدام به اقدام شخصی می کنند. بسیجی باید مراقب باشد که دچار استعمار افراد نشود.

ثانیا : بعضی از خود بسیجیان از این جایگاه به نفع اغراض شخصی سوء استفاده می کنند.

با این بیانات و این تعریف ، بسیجی بودن آرزوی هر انسان موحد و آزاده است. که اگر اینگونه بسیجی وار زندگی کردیم ، عاقبت هم شهادت است. رزقنا الله ان شا الله

اما الفقه :

سخن در دومین علامت بلوغ بود. برای اثبات علامیت به آیات مراجعه کردیم که البته بیان کردیم که آیات با کمک تفسیر روایی مدعا را ثابت می کند و لذا به بیان استدلال از طریق روایات اکتفا می کنیم اما به آیات هم اشاره اجمالی نمودیم.

استدلال به روایات :

در ما نحن فیه روایات مختلفی موجود است ولی استاد محترم 4 روایت را انتخاب نموده اند.

اولین روایات نبوی معروف عند الفریقین است.

نکته رجالی : روایتی که مشهور بین الفریقین باشد ، نیاز به اعتبار سنجی ندارد.

حضرت فرمود :

وَ رُوِّينَا عَنْ عَلِيٍّ ع أَنَّهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‌ رُفِعَ‌ الْقَلَمُ‌ عَنْ‌ ثَلَاثَةٍ عَنِ النَّائِمِ حَتَّى يَسْتَيْقِظَ وَ عَنِ الْمَجْنُونِ حَتَّى يُفِيقَ وَ عَنِ الطِّفْلِ حَتَّى يَحْتَلِمَ.[2]

(ترجمه : از علی علیه السلام روایت شده که پیامبر صلی الله علیه و اله فرمود : قلم تکلیف از سه نفر برداشته شده است : انسان خواب تا وقتی که بیدار شود ؛ دیوانه تا وقتی که عقلش سر جا بیاید ؛ و طفل و صبی تا وقتی که محتلم شود)

در قسمت اخر روایت ، احتلام و خروج المنی شرط تکلیف انسان است.

البته این کتاب دعائم الاسلام ، محل اختلاف است و نوعا اعتنا نمی کنند به این کتاب ، به جهت مولف ان که جناب قاضی نعمان است و بعد از اعتقاد به مذهب اهل تسنن ، توفیق تشرف به مذهب شیعه را پیدا کرده و لذا برخی روایات اهل تسنن را بعضا نقل می کند و برخی دیگر او را اسماعیلی می دانند و از این جهت به کتاب ایشان اعتنایی ندارند. اما علت نقل استاد محترم از این کتاب ، مشهور بودن روایت در نزد فریقین است که موجب اطمینان به صدور روایت است.

دومین روایت از ابو ضبیان است :

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ السَّكُونِيُّ الْمُزَكِّي بِالْكُوفَةِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْحَضْرَمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ أَبِي مُعَاوِيَةَ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنِ الْأَعْمَشِ عَنْ أَبِي ظَبْيَانَ قَالَ: أُتِيَ عُمَرُ بِامْرَأَةٍ مَجْنُونَةٍ قَدْ فَجَرَتْ فَأَمَرَ عُمَرُ بِرَجْمِهَا فَمَرُّوا بِهَا عَلَى عَلِيٍّ ع

فَقَالَ مَا هَذِهِ فَقَالُوا مَجْنُونَةٌ قَدْ فَجَرَتْ فَأَمَرَ بِهَا عُمَرُ أَنْ تُرْجَمَ

فَقَالَ لَا تَعْجَلُوا

فَأَتَى عُمَرَ فَقَالَ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ الْقَلَمَ رُفِعَ عَنْ ثَلَاثَةٍ عَنِ الصَّبِيِّ حَتَّى يَحْتَلِمَ وَ عَنِ الْمَجْنُونِ حَتَّى يُفِيقَ وَ عَنِ النَّائِمِ حَتَّى يَسْتَيْقِظَ[3]

(ترجمه : به سند مذکور از ابو ظبیان گفت : زن مجنونه ای را نزد عمر آوردند که فجور و زنا مرتکب شده بود. عمر دستور به رجم داد و در مسیر برای اجرای حکم امیرالمومنین علیه السلام مشاهده فرمود. حضرت سوال کردند که جریان چیست؟ مامورین جواب دادند : زن مجنونه ای است که زنا داده است. عمر دستور به رجم داده است. مولافرمود : عجله نکنید. حضرت نزد عمر آمدند وفرمود : آیا نمی دانی قلم تکلیف از سه نفر برداشته شده است ، صبی تا محتلم شود ؛ مجنون تا عقلش برگردد و انسان خواب تا وقتی بیدار شود.)

وجه استدلال به روایت شریفه در جلسه آینده بیان خواهد شد.


logo