موضوع: فقه الاسره/حقوق زوجین /استدلال به آیات برای اثبات حقوق زوجه بر عهده زوج

2 – قوله تعالی :

﴿وَ عَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَ كِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوف‌﴾[1] (بقره233)

"مولود له" یعنی صاحب فرزند که قهرا مقصود پدر می باشد و ضمیر "هن" به مادر رجوع دارد.

اینک آیه کریمه با تعبیر "علی" که در مقام بیان تکلیف نهادن و امر نمودن است می فرماید بر این پدر (به عنوان زوج) لازم است که نسبت به زوجه خودش رزق او و پوشاک او را تامین نماید که البته این تعبیر کنایه از تامین کل نفقه و همه لوازم معاش زندگی می باشد که قهرا شامل مسکن و سایر ملزومات زندگی می شود البته در حد معروف و متعارف و آنچه که در عرف متشرعه در شان زوجه می باشد.

پس این آیه کریمه هم به روشنی دلالت دارد که یک سری امور هکذا به عنوان حقوق زوجه بر گردن زوج بار می باشد فثبت المطلوب.

نکته : این مباحث باید ما را تربیت کند و به صرف مباحث فقهی نگاه نکنیم.

3 – قوله تعالی :

﴿يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا يَحِلُّ لَكُمْ أَنْ تَرِثُوا النِّساءَ كَرْهاً وَ لا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ ما آتَيْتُمُوهُنَّ إِلاَّ أَنْ يَأْتينَ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسى‌ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فيهِ خَيْراً كَثيرا﴾[2]

(ای کسانی که ایمان آوردید ، بر شما حلال نیست که ارث ببرید از زنانتان با اکراه و حلال نیست اینکه تحت فشار قرار دهید این زنان را برای اینکه آنچه به آنها داده اید ، پس بگیرید مگر اینکه مرتکب فاحشه آشکار شوند.

و با آنها به معروف و متعارف بین متشرعه به نحو خوب رفتار کنید پس اگر از او خوشت نیامد و او را خوش ندارید ، سریع تصمیم نگیر و تقوا را رعایت کنید ، چه بسا از چیزی اکراه داشته باشید ولی خدا برای شما در آن چیز خیر کثیر قرار داده است.)

در این آیه شریفه نکات اخلاقی و تفسیری و فقهی گنجانده شده است.

قبل از بیان نکات فقهی لازم است نکات تفسیری بیان کنیم.

نکات تفسیری :

ابن عباس می گوید این آیه در مورد مردانی است که مهر سنگینی به عهده داشتند و همسرانشان را که علاقه به زندگی با آن ها نداشتند آن چنان تحت فشار قرار می دادند که وی از مهر خود صرف نظر کند و طلاق بگیرد.[3]

برخی دیگر با زنان ثروت مندی که از زیبایی چهره بهره مند نبودند ازدواج می کردند سپس آن ها را به حال خود رها می کردند تا اینکه بمیرند و سپس مال آن ها را به ارث ببرند و گاهی اوقات وارثان مانع ازدواج همسر متوفی می شدند تا پس از مرگش وارث مال او باشند و عده ای هم زنان را آن چنان تحت فشار قرار می دادند تا آن ها با صرف نظر از مهریه حاضر به طلاق شوند.

این آیه کریمه همه این نا مردمی ها را حرام اعلام می کند و در این آیه متذکر می شود که اگر به دلائلی از همسر خود متنفر و ناراضی هستی فوری تصمیم به جدایی و بدرفتاری با آن ها نگیرید بلکه با آن ها مدارا کنید زیرا ممکن است شما در تشخیص خود اشتباه کرده باشید و سپس خدای متعال در همان همسر و زندگی خیر کثیر قرار دهد.

در این آیه کریمه دو مطلب دلالت شده و محل بحث است که ان شا الله بیان خواهد شد.