موضوع: فقه الاسره/حقوق زوجین /تتمه حقوق زوج برعهده زوجه

اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي‌ نَفْسَكَ‌ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي رَسُولَكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي‌

بدون شک یکی از مهمترین اسباب و ابزار فتح قله ها کسب معرفت است. کسانی که قله ها را فتح کردند لا جرم در کسب معرفت موفق بوده اند. معرفت خدا و حجج الهی. کسی بخواهد در این دوران روزگار ، بخواهد خلاف جهت غفلت مردم حرکت کند باید کسب معرفت کند و برای کسب معرفت بهترین راهش همین فقه و اصول و تفسیر است. قدر بدانیم و با توجه در این قطعات بهشت و جنت حرکت کنیم و به این جایگاه شناخت داشته باشیم

اما الفقه :

نظر استاد محترم در بحث اشتراط خروج زوجه از منزل به اذن زوج ، تا حدودی بیان شد.

درتکمیل مختار استاد محترم می گوییم :

با توجه به روایات توعید عذاب و لعن در مساله مذکور ، اصل اولی حرمت خروج بدون اذن زوج بود.

اما این حکم استثنا دارد :

اولا : مورد اول استثنا جایی است که عسر و حرج باشد و ادله ثانوی حاکم است بر ادله اولی و برای این تقدم و عمل به روایت ، شرطی وجود ندارد.

ثانیا : در ضرورت های عرفی البته به شرط آنکه مانع حق زوج نباشد و خلاف مصالح خانواده نباشد.

مصادیق ضرورت عرفی

چهار مصداق برای این ضرورت عرفی بیان شده است.

1 – کسب معاش ضروری که البته کسب کاذب نباشد مثل کسانی که برای کار های بیهوده پول دریافت می کنند و یا در جایی که فتنه ایجاد می شود نباشد.

2 – پیگیری درمان ضروری که برای حفظ صحت شرعا واجب است. بنابراین بیماری های جزئی که گاهی با استراحت هم برطرف می شود تحت این مورد نیست.

3 – تعلم احکام ضروری شرع مقدس

آیات قران کریم دو بخش است.

مکی : که آیات اعتقادی بیان شده است.

مدنی : عمدتا آیات احکام و قوانین بیان شده است.

در این استثنا مقصود صرفا احکام شرعی نیست ، بلکه اعم از فقه و اعتقادات است که متاسفانه گاهی مردم بر اثر ندانستن به آن احکام عمل نمیکنند.

4 – صله رحم در برخی از مراتب آن مثل والدین

لا یخفی در این مورد چهارم لحاظ دو شرط مذکور خیلی جدی تر است چرا که برخی از صله های رحم اصلا به مصلحت خانوادگی نیست و بعضا موجب اشاعه منکرات و یا بعضا به خاطر زمینه های چشم و هم چشمی منشا تنش و نا آرامی در خانواده را ایجاد می کند.

اشکال : شما سابقا در مقام جمع بین روایات گفتید که مقتضای جمع این است که حق خروج بدون اذن برای صله والدین را ندارد و روایات مثبت ناظر به فرض صله و نیکی غیر متوقف بر خروج از منزل است ، ما اکنون صله والدین را جزء مستثنیات بیان کرده اید ، پس روایتی که نهی از حضور زن در تشییع پدرش و عیادت پدرش داشت چه کنیم؟

جواب استاد محترم این است که آن روایت اولا قضیه شخصیه است. ثانیا فرض مساله در معاهده و قرارداد طرفین است. لذا با این بیان آن روایت قابل تمسک در ما نحن فیه نخواهد بود.

نکته : از باب تاکید عرض می کنیم که تمام این موارد مستثنیات با رعایت دو شرط مذکور است یعنی مانع حق زوج نباشد و خلاف مصالح خانواده نباشد.

علی ای حال چون بر فقیه لازم است هم اقتضائات زمان را مراعات کند هم چارچوب مبانی فقهی را رعایت کند بر همین اساس موارد فوق جزء مستثنیات اصل اولیه مذکور که اطلاق روایات برداشت شد به حساب می آید.

یکی از مبانی فقهی ما عمل و فعل معصوم است ، در همین زمینه فعل معصوم چگونه بوده است؟ یعنی با غض نظر از جنبه اخلاقی مساله در سیره ملکوتی اهل بیت علیهم السلام ، در موارد متعدد از حیث فقهی می توان به عمل معصوم و سیره ایشان با ازواج خود مراجعه کرد.

تغافل و بی توجهی اهل بیت علیهم السلام در مواردی (نه همه جا) می تواند الگو باشد.

"پایان مبحث حقوق زوج"

ان شا الله از جلسه آینده وارد حقوق زوجه بر عهده زوج خواهیم شد.