موضوع: فقه الاسره/حقوق زوجین / جمع بندی حقوق زوج بر عهده زوجه

نکاتی پیرامون تعرض رژیم صهیونیستی به جمهوری اسلامی ایران :

بدون شک رمز پیروزی ، ایمان و اعتماد به قدرت الهی است. این مسلم است اما ما باید ببینیم که قلب و جانمان چه جایگاهی دارد لذا در سنت الهی بحثی نیست که موقنین و مومنین اهل نجات هستند. بر همین اساس ثابت شد این مملکت در دفاع و پدافند چشمگیر است کما اینکه در آفند نیز ثابت کردیم توانایی های ویژه ای داریم. البته نباید اینها مسئولین ما را متوقف کند. ان شا الله انتقام خون شهیدن عزیز به زودی با پیروزی مقاومت محقق شود.

اما الفقه :

فتحصل مما ذکرنا (جمع بندی بحث حقوق زوج) :

از مجموع ادله و روایاتی که بحمدالله مفصل بحث شد به این نتیجه می رسیم که در نهایت چند چیز جزء حقوق الزامی و واجب برای زوج است.

1 – خروج از بیت (که ان شا الله توضیحات تکمیلی و جمع بندی آن بر اساس نظر استاد محترم خواهد آمد)

2 – حق استمتاع البته به صورت متعارف :

بیان ذلک : شکی در جواز و بلکه الزام بر اطاعت زوجه از زوج در استمتاع متعارف نیست.

اما در استمتاع غیر متعارف (وطئ دبر) بحث است که آیا جایز است یا خیر؟ دو قول است :

مستند هر دو قول آیه شریفه است : ﴿نِساؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ﴾[1]

گروه اول که نافی جواز است : حرث یعنی زمین زراعت که بذر دارد و متوقع برداشت محصول است ، و طبق این معنا فقط فرض متعارف معنا دارد که ثمره و محصول دارد.

گروه دوم که مثبت جواز است : خیر حرث به زمین محل استعمال ، می گویند و استمتاع غیر متعارف هم محل استعمال است و لذا مجاز است.

همچنین این گروه از فقها سراغ روایات رفته اند : مثل روایت از امام رضا علیه السلام که راوی از حضرت در همین موضوع سوال پرسیدند و حضرت هم حکم به جواز فرمودند.

مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ (عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى) عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ قَالَ سَمِعْتُ صَفْوَانَ يَقُولُ‌ قُلْتُ لِلرِّضَا ع «إِنَّ رَجُلًا مِنْ مَوَالِيكَ أَمَرَنِي أَنْ أَسْأَلَكَ عَنْ مَسْأَلَةٍ فَهَابَكَ وَ اسْتَحْيَا مِنْكَ أَنْ يَسْأَلَكَ عَنْهَا قَالَ مَا هِيَ قَالَ قُلْتُ الرَّجُلُ يَأْتِي امْرَأَتَهُ فِي دُبُرِهَا قَالَ نَعَمْ ذَلِكَ لَهُ ...»[2]

اما همین استمتاع غیر متعارف در لسان فقها ، در ایام قرء (ایام حیض) مورد بحث قرار گرفته است.

برخی روایات مطلق نزدیک شدن و لمس را نهی کرده اند. برخی دیگر از روایات نزدیک شدن به «ما بین السره و الرکبه» را مورد نهی قرار داده اند.

اما مشهور معتقدند بر اساس روایات علی نحو الکراهه شدیده ، جایز است الا اینکه با رضایت زوجه باشد که شدت کراهت کم می شود اما اصل کراهت ثابت است.

اما نوع دیگری از التذاذ ، التذاذ ظاهری است که با نفس هم سخن شدن با زوجه یا در مرآی و منظر زوج بودن ، سبب التذاذ شود.

آن چه محل بحث است مطلق استمتاعات است.

علی ای حال استمتاع متعارف حق زوج است البته به استثنا شرایط خاص روحی و مریضی و ... که سال قبل هم در مباحث اشاره شده بود.

مساله دیگر در استمتاع غیر متعارف ، تحقق جنابت است و برخی فقها در فرض عدم انزال ، قائل به تحقق جنابت نیستند.

نکته دیگر اثبات مهریه است که آیا در استمتاع غیر تعارف ، مهریه به صورت کامل ثابت می شود (کما اینکه در وطی متعارف محقق می شود) یا نصف مهر ثابت است؟ (اشاره به حکم نصف شدن مهر در صورت طلاق زوجین قبل از وطئ)

نکته دیگر اینکه در استمتاع غیر متعارف ، آیا عده لازم است یا خیر؟ چرا که بنابر نظر برخی در هر صورت حتی اگر رحم زن بالکل برداشته شود باز هم زنی که در سن من تحیض است ، باید عده را نگه دارد. در ما نحن فیه هم عده ای در وطی از دبر و استمتاع غیر متعارف قال به وجوب عده شده اند.

نکته دیگر ، لزوم محلل است که آیا بعد از سه طلاق ، با استمتاع غیر متعارف ، تحلیل محقق است که زوج سابق بتواند رجوع کند به زوجه یا خیر؟ نوعا فقها این را قبول ندارند و قدر متیقن از تحقق تحلیل را استمتاع متعارف می دانند.

بنابر این ، فروض غیر متعارف جزء حقوق الزامی زوج نمی باشد مخصوصا زمانی که سبب ایذاء و ضرر بر زوجه بوده باشد.

البته در حیطه فرض متعارف هم زن باید به طور مطلق در اختیار شوهر باشد فلذا هر چیزی که مانع انواع استمتاعات باشد (مثل سرگرمی به فیلم یا اموری که مانع از ارضاء شدن کامل طبع مرد است) قهرا جایز نیست.

تذکر : اگر زن تصمیم به تغییر جنسیت گرفت قهرا منافات با حقوق شوهر دارد که بدین لحاظ بدون اذن او قطعا جایز نیست.

3 – (سومین حق) تبعیت زوجه از ملاک ها و تصمیمات شوهر در اصول اصلی کیفیت تربیت اولاد

با توجه به اینکه حق ولایت و سرپرستی اولاد به عهده زوج است یکی از حقوق زوج همین است که زوجه موظف است روش و کیفیت تربیت اولاد را بر اساس ملاک ها و نظرات زوج رعایت کند مگر آنکه ملاک زوج خلاف شرع باشد یا محرز شود به مصلحت اولاد نمی باشد که در اینجا طبعا با اجازه حاکم شرع می تواند اخذ به مصلحت آن ها کند.

نکته : صحبت در اصول کلی است ، نه اینکه زوج سو استفاده کند و حتی آب خوردن یا مسائل جزیی را هم مدیریت کند یا اعمال نظر کند ، که این عملکرد موجب تضعیف مقام مادر در خانواده است. البته مادر هم وظیفه دارد در اصول کلی تابع همسرش باشد.

این سیاستگذاری والد هم باید به دور از تحمیل باشد بلکه با سیاست و رفاقت فرزند را تربیت کند مثلا در انتخاب رشته فرزند ، انتخاب مدرسه یا رفاقت با دوستان ، باید از باب رفاقت ورود کرد نه از باب تحمیل بر فرزند.