« فهرست دروس
درس خارج فقه استاد سیدمحمد میراحمدی

1403/07/11

بسم الله الرحمن الرحیم

بررسی مساله اذن زوج برای خروج زوجه از منزل/حقوق زوجین /فقه الاسره

 

موضوع: فقه الاسره/حقوق زوجین /بررسی مساله اذن زوج برای خروج زوجه از منزل

 

نکاتی پیرامون وعده صادق 2

آیات شریفه قرآن ، نسخه شفابخش و مسیر سعادت است.

اگر انسان بفهمد چرا در بین معجزات ، این معجزه جاودان شد ، قطعا پای قرآن خواهد ایستاد. نسخه قران ، نسخه ای تام و کامل است.

در حوادث اخیر ، نسخه قرآنی این آیه شریفه است که فرمود :

﴿يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصير﴾[1]

(ای پیامبر ، با کفار و منافقین جهاد کن و با شدت با ایشان برخورد کن و جایگاه آن ها جهنم است و چه بد عاقبتی است)

دستور به جهاد با نفاق و کفر است. اصل دستور واحد است هرچند ممکن است کیفیت متفاوت باشد.

در ادامه می فرماید ﴿وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ﴾

اگر محکم وارد شدید ، دشمن عقب نشینی خواهد کرد.

این بحث میدان و دیپلماسی ، مساله امروزی نیست و از گذشته بوده اند. همراهی میدان و دیپلماسی اجتناب ناپذیر است.

در جنگ صفین ، ما ضربه خورده ایم. رمز موفقیت بزرگان ما این است که قرآن و روایات را مورد نظر می داشتند.

در صفین ده ضربه تا معاویه باقی بود ، اما دیپلماسی فضا را تغییر داد و کار به جایی می رسد که ابوموسی اشعری بر سر میز مذاکره ، به لبخند عمروعاص اعتماد می کند و در نتیجه میدان شکست می خورد. لذا باید بشناسیم جبهه حق چیست ، جبهه باطل چیست.

در همین جا افراط و تفریط صورت میگیرد. عده ای رهبری معظم حضرت امام خامنه ای حفظه الله را تا حد عصمت بالا میبرند و عده ای ایشان را به عنوان ولی فقیه هم قبول ندارند.

ما توقع عصمت نداریم اما طبق روایت نمی شود جامعه رها باشد و باید ولی داشته باشد. فی زماننا هذا بهترین مصداق ایشان است.

بهترین اقدام اینست که همراه با ولی باشیم و بدانیم جلو رفتن از ولی ، موجب هتک جایگاه ولی است. نه جلوتر و نه عقب تر بلکه همراه باشیم.

نفس حرکت وعده صادق 2 بسیار عالی بود و بسیار بجا بود.

ان شا الله این عبرت های قرآنی در چشم ما بماند و روشن باشد.

اما الفقه :

صحبت در فرمایش حضرت امام ره بود که فرمود : «لكلّ واحد من الزوجين حقّ على‌ صاحبه يجب عليه القيام به»[2]

عده ای دچار شک شده اند که پس همه حقوق واجب هستند. حال آنکه سیره قطعیه عقلا و ارتکاز متشرعه این است که حقوق غیر واجبی وجود دارد.

در روایات و نصوص دال بر حقوق زوجین ، اصلا اطلاقی صورت نگرفته است تا تقیید بخورد بلکه با سیره عقلا و متشرعه ، انصراف دارد ابتدائا.

پس در این روایتی که بیان خواهد شد تخصیص یا تقییدی نیست بلکه تخصصا خروج صورت گرفته است.

روایت مد نظر این است که :

«... ثُمَّ قَالَ اسْمَعْنَ يَا هَؤُلَاءِ أُبَايِعُكُنَّ عَلَى أَنْ لَا تُشْرِكْنَ‌ بِاللَّهِ‌ شَيْئاً وَ لَا تَسْرِقْنَ وَ لَا تَزْنِينَ وَ لَا تَقْتُلْنَ أَوْلَادَكُنَّ وَ لَا تَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ تَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيكُنَّ وَ أَرْجُلِكُنَّ وَ لَا تَعْصِينَ بُعُولَتَكُنَّ فِي مَعْرُوف‌ ...»[3]

(ترجمه : رسول خدا صلی الله علیه و اله به زنان فرمود : ای زنان ،با شما بیعت میکنم _بیعتتان را قبول می کنم_ به این شروط که شرک نورزید ، سرقت نکنید ، زنا و عمل فحشا نکنید ، فرزندانتان را نکشید ، بهتان و تهمت نزنید ، نا فرمانی از همسرتان در امور خیر نکنید.)

در این شش مورد که محل بیعت با رسول خدا صلی الله علیه و اله است ، در مورد ششم در حقوق واجب زوج ، تمرّد نکنید.

در این روایت بر اساس سیره ، اطلاق منعقد نشده.

چرا که انقسام این حقوق به واجب و مستحب جزء ضروریت و مسلمات بین مسلمین است و هم سیره قطعیه متشرعه و هم ارتکاز مسلم ذهنی متشرعه پشتوانه این ادعا است فلذا بر اساس این دو مبنای مذکور برای روایاتی که به طور مطلق تعبیر وجوب اطاعت آمده است در واقع ظهور در اطلاق مستقر و منعقد نشده است و به تعبیر ساده اطلاق آنها اطلاق بدوی می باشد.

و اگر چنانچه اطلاق را قبول کنیم و تخصیص بزنیم ، مستلزم تخصیص اکثر است چرا که مثلا ده حق مستحب را خارج کرده که وجوب استیفا ندارد و پنج حق واجب را ثابت کرده است که این امر ، تخصیص اکثر و قبیح است.


logo