درس خارج فقه آیتالله مکارم
چکیده درس
94/12/18
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: مساله 33 از مضاربه (فرع سوم: ضمانت در مضاربه فاسده)
تقریر استاد: این فرع دو بخش دارد:
بخش اول: تحریر: ضامن نبودن عامل نسبت به تلف و خسارت در مال مضاربه بدون تقصیر
دلیل: بر اساس قاعده ما لایضمن... چیزی که در صحیحش ضمان نیست در فاسدش هم نیست.
تقریراستاد: بررسی دلیل ما لایضمن. بر این قاعده به سه دلیل تمسک شده است:
الف: اجماع که مدرکی است
ب: قاعده اولویت: که در مقام اولویت نه تنها ثابت نیست بلکه عکس است.
ج: قاعده استیمان: که امین ضامن نیست چه در معامله صحیحه چه در فاسده
نظر استاد: عامل ضامن نیست مگر در صورت جهل مالک به فساد و علم عامل زیرا عامل دیگر امین نیست بلکه غاصب است.
بخش دوم: تحریر: ضامن بودن عامل نسبت به صرف هزینه های در مضاربه فاسده؛
دلیل: هزینه ها اصلی نیست و نه تنها مشمول قاعده ما لایضمن نیست بلکه مشمول قاعده ید است.
نظر استاد: به دلیل قاعده ما لایضمن بر اساس استیمان عامل ضامن نیست مگر در صورت جهل مالک به فساد.
مساله 34: (مضاربه فضولی و صور و احکام آن)
تحریر: برای این مساله سه صورت متصور است:
اول: اجازه مالک نسبت به مضاربه فضولی، حکم: مضاربه صحیح و خسران بر مالک و ربح بین مالک و عامل تقسیم می گردد
دلیل: عمومیت ادله باب فضولی که می گوید امضاء مالک ارکان معامله را تمام می کند