موضوع: اجتماع امر ونهی/توجیه محقق کرکی /کلام شیخ انصاری(ره)

بحث ما در مورد توجیه مرحوم محقق کرکی بود نسبت به کلام مشهور،که مراد مشهور از اباحه ملکیَّت متزلزله است .

توجیه صاحب جواهر: محل نزاع واختلاف بین فقهاء قصد اباحه است.

شیخ انصاری(ره): توجیه صاحب جواهر وکرکی باطل است.

وایشان برای ردِّ توجیه محقق کرکی وصاحب جواهر سخن هفت نفر از فحول فقاهت را نقل می کند، وایشان از یک کتاب فقهاء که موافق نظر خودش هست استفاده نمی کند مثل: از کلمات هفت فقیه:

1)شیخ طوسی در خلاف

عبارت شیخ طوسی در الخلاف :

«اذا دفع قطعةً الی البقلی او الشارب و قال اعطنی بقلاً او مائاً فاعطاه فانَّه لا یکون بیعاً ، کذلک سائر المحقَّرات وانما یکون اباحةً له ان یتصرف کلُّ واحدٍ منهما فیما اخذه تصرفَّاً مباحاً من غیر ان یکون ملکه وفائدة ذلک ان البقلی اذا اراد ان یسترجع البقلاو اراد صاحب القطعة ان یسترجع قطعته کان لهما ذلک ، لانَّ الملک لم یحصل لهما و به قال الشافعی و قال ابو حنیفة: یکون بیعاً صحیحاً وان لم یوجد الایجاب والقبول ، قال ذلک فی المحقَّرات دون غیرها .

دلیلنا ان العقد حکم شرعی ولا دلالة فی الشرع علی وجوده ها هنا فیجب ان لا یثبت فاما الاستباحة بذلک فهو مجمعٌ علیه لا یختلف العلماء فیها »[1]

شیخ انصاری(ره): از این کلام شیخ طوسی هم برای ردِّ محقق کرکی استفاده کرده وهم صاحب جواهر را:

مورد اول:شیخ طوسی گفت: لا یکون بیعاً وانام یکون اباحةً .....

ولی محقق کرکی گفت مراد از اباحة ملکیَّت متزلزل است

مورد دوم: مراد دیگر از شیخ طوسی(ره):من دون ان یکون ملکه

مورد سوم: لانَّ الملک لم یحصل لهما .....

مورد چهارم از شیخ طوسی(ره):

«ان الدلیل انَّ العقد حکمٌ شرعیٌ ولا دلالة فی الشرع وجوده هنا فیجب ان لا یُثَبِّتَهُ ، اما الاباحة بذلک فهو مجمعٌ علیه لا یختلف فیه العُلماء »

نکته پایانی(ره):پس به نظر شیخ انصاری ملکیَّت متزلزله نیست ، پس توجیه کرکی درست نیست