موضوع: بیع/اشکالات مرحوم شیخ انصاری برتعریف خودشان /کلام محقق خوئی(ره)

بحث در اشکال محقق خوئی هست براشکال چهارم شیخ انصاری برتعریف خودشان ازبیع

تعریف شیخ انصاری که انشاء تملیک عین بمالٍ بود که خود ایشان چهار اشکال کردند ودفع کردند.

اشکال چهارم: این تعریف مانع اغیار نیست،واین تعریف شامل شراء هم می شود درحالی که بیع فقط وظیفه بایع است

جواب شیخ انصاری: کار اولیع بایع تملیک است وکار غیر ذاتی مشتری تملیک است وتعریف برای بیان کار ثانوی وبالعرض تملیک است

مرحوم خوئی می فرماید: ما منظور شیخ رانفهمیدیم، چون اگر مرادشیخ ازضمنی بودن کار مشتری این باشد که اوَّلا وبالذات کار بایع تملیک است وثانیا وبالعرض کار مُشتری است این غلط است چون کار بایع ومشتری دریک رتبه واحدة محقق می شوند ، بنلبراین در اینجا اصلی وتبعی بی معناست.

جواب استاد به محقق خوئی:اینکه کارمشتری تبعی است اگر مراد این باشد که کار اصلی بایع تملیک است وکارمشتری ثانیا وبالعرض کارش تملیک است این قول غلط است درحالی که بایدقضیه برعکس شود.

اشکال کلام خوئی مربوط به مقام اثبات ودلالت می شود واین فرق گذاری مربوط به مقام ثبوت می شود واینها ارتباطی به همدیگر ندارند چون بیع همان تبدیل شیئ درمقابل شیئ است در نتیجه تملیک از جانب بایع ازجانب مشتری هم واقع می شود وایندو تملیک در یک رتبه هستند فقط وقتی که بایع تملیک را به مشتری بکندباید ازجانب مشتری قبول واقع شود.

پس جواب آقای خوئی قابل پذیرش نیست.

اشکال دیگربر بخش های دیگر کلام محقق خوئی:اگر این باشد اشکالش این است که تملیک مشتری از لوازم کار مشتری است یعنی کاراصلی مشتری تملُّک است نه تملیک واین تملُّک یه لازمه دارد وآن به تملیک در آوردن ثمن به بایع است. واگر التفاتی نداشته باشد مشکلی پیش نمی آید وبیع صحیح می باشد.

اشکال آخر برکلام محقق خوئی:سلمنا که که ما بپذبریم که باز هم اشکال برتعریف شیخ وارد است چون شیخ انصاری در تعریف فرمودند بیع انشاء تملیک عین بمال شامل تملیک بایع ومشتری وتملیک اصلی وتبعی می شود.

نظر استاد: تملیک درتعریف نمیتواند شامل تملیک اصلی وثانوی بشود چون درتملیک اصلی که کاربایع است توجُّه لازم است درحالی که تملیک که کار عَرَضی مشتری است نیازی به قصد وتوجه ندارد پس تعریف شامل تملیک مشتری نمی شود.

درکارمشتری فقط قصدتملُّک است پس تعریف شیخ انصاری تملیکی را شامل می شود که عن توجهٍ باشد بنابراین اشکال محقق خوئی برایشان وارد نیست.

اشکال پنجم شیخ بر تعریف: این تعریف شیخ انصاری شامل صلح هم می شود

ابته درصورتی که مصالحه درمقابل عین باشد ولی درمصالحه منفعت این تعریف بیع شامل آن نمی شود.

جواب شیخ انصاری به این اشکال پنجم انشاء الله فردا