حضرت امام در مناهج الوصول به این استدلال پاسخ داده اند:

«و فيه: أن الموضوع مع قيد قصد امتثال الأمر ملحوظ قبل الإنشاء و استعمال الأمر آلة للبعث فالاستعمال الآلي لا يجتمع مع اللحاظ الاستقلالي الّذي لا بد منه قبل الإنشاء.

و أما في مقام الإنشاء فتقييد الموضوع يكون في الآن المتأخر عن الاستعمال الإيجادي الآلي، فيلحظ ما هو آلة للبعث في الآن المتأخر بنحو الاستقلال، كما في جميع القيود الواردة على المعاني الحرفية، بل الاسمية أيضا، ففي قوله: «زيد في الدار يوم الجمعة» يكون يوم الجمعة ظرفا للكون الرابط الّذي هو معنى حرفي، و هو ملحوظ في الآن المتأخر استقلالا، مع أنك‌ قد عرفت في باب المعاني الحرفية أن تقييدها و الإخبار عنها و بها لا يمكن استقلالا، إلا أنه يمكن تبعا، فراجع.» [1]

توضیح :

    1. قبل از اینکه امر صورت بگیرد (قبل از انشاء) موضوع را باید تصور کرد.

    2. در این مرحله است که «امر» به عنوان قید موضوع، مورد لحاظ استقلالی قرار می گیرد.

    3. پس قبل از انشاء، صرفاً لحاظ استقلالی موجود است و لحاظ آلی در کار نیست.

    4. امّا در مقام انشاء: در مرحــله انشاء صرفاً «امر» به صورت آلی لحاظ می شود ولــی بعد که انشاء تمام شد، امر را به لحاظ استقلالی تصور می کنیم و آن را به عنوان قید برای موضوع (صلوة) می آوریم [ما می گوییم توجه شود که حضرت امام تمام قیود و شرائط را خارج از مأمور به می دانستند]

    5. و این مطلب که همه قیود بر معانی حرفیه و اسمیــه وارد می شود، صادق است.

مثلاً: وقتی می توانیم «زید فی الدار یوم الجمعه» ابتدا «کون الزید فی الدار» به نحو معنای حرفی مورد لحاظ قرار می گیرد و بعد همین معنای حرفی، به لحاظ استقلالی مورد لحاظ قرار می گیــرد تا بتوانیم آن را به «روز جمعه» مقید کنیم.

    6. توجه شود که معانی حرفیه را نمی توان مقید کرد و تنها در صورتی می توان آنها را مقید کرد که بتوان آنها را به لحاظ استقلالی (تبعاً) ملاحظه کرد.

    7. [به عبارت دیگر: به نظر امام در همه جا تقید موضوع، بعد از پایان حکم است. پس متکلم اول موضوع را ملاحظه می کند و بعد امر را به لحاظ آلی انشاء می کند و بعد امر انشاء شده را لحاظ استقلالی می کند و آن را به عنوان قید برای موضوع قرار می دهد.]

ما می گوییم :

این توضیح همان فرمایشی است که امام به عنوان اشکال سوم در جواب به مرحوم نائینی مطرح کردند.