« فهرست دروس
درس خارج اصول استاد حسن خمینی

90/02/24

بسم الله الرحمن الرحیم



وقوع «وضع عام ؛ موضوع له عام» :

بهترین مثال برای این نوع وضع، وضع اسماء اجناس است (مثل انسان، اسد، ..) این در حالی است که تسدید الاصول وضع اسماء اجناس، را به گونه ای دیگر دانسته است. ایشان می نویسد:

«أنّ الوجدان العرفی القطعیّ یشهد بأنّ من یسمّی ولده فإنّما یجعل الاسم للمولود الشخصی الخاص، کما أنّ الامر کذلک قطعاً فی الطبائع الکلّیة، فالمسمّی بالحنطة أو الشعیر ـ مثلا ـ عند العرف لیس إلّا ذاک الجسم الخارجی الذی یترتّب علیه الآثار المنتظرة. و بعبارة أخری: ما کان بالحمل الشائع حنطة أو شعیراً (سواء کان کلیه الطبیعی متحد الماهیة مع المصادیق فی التدقیقات الفلسفیة أم لا) فإنّ الحنطة لیست إلّا ما یسدّ الجوع، و له خواصّها الاُخر؛ و هو لیس الّا المصادیق الخارجیة و ما هو حنطة بالحمل الشائع)» [1]

توضیح :

    1. در وضع اعلام شخصیه، موضوع له وجودات خارجی هستند.

    2. در طبایع کلیه هم موضوع له، وجود خارجی گندم است.

    3. (ظاهراً مراد ایشان آن است که) وضع عام (یعنی کلی حنطة) و موضوع له خاص (یعنی کلّ حنطة) است. و لذا نحوه وضع، به صورت قضیه حقیقیه است به این معنی که واضع معنای کلی را تصور می کند و لفظ را روی وجودات خارجی قرار می دهد. ولی همه وجودات چون قابل تصویر نیستند، به آنها با عنوان مشیر «کل حنطة» اشاره می کند.

    4. این همان حرفی است که از امام درباره «وضع عام ؛ موضوع له خاص» به آن اشاره کردند.

 


[1] . تسدید الاصول .؛ ج1 ص25
logo