« فهرست دروس
درس خارج فقه استاد حسن خمینی

99/10/22

بسم الله الرحمن الرحیم



 

    1. آیات 107و 108 سوره مومنون

«رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْهَا فَإِنْ عُدْنَا فَإِنَّا ظَالِمُونَ ﴿107﴾ قَالَ اخْسَؤُوا فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ ﴿108﴾»[1]

ترجمه:

«پروردگارا! ما را از اين دوزخ بيرون آر، اگر تكرار كرديم به يقين ستمكاريم و مستحق عذاب).» (107) خداوند مى‌گويد: «دور شويد و به دوزخ درآييد، و با من سخن مگوييد! (108)»

ما می گوییم:

    1. اخسئوا یعنی سگ را با خاری زدن (چخ کردن) و این دشنام است.

    2. اما درباره این آیه:

اولاً: این مربوط قیامت است

ثانیاً: آیه نمی گوید که «آن ها را چخ کردند»، بلکه می گوید : «اخسئوا فیها» یعنی «رانده شوید»

به عبارت دیگر اگر آیه می خواست سبّ را بیان کند، باید می فرمود: «آن ها را «خسأ»کرد.» در حالیکه می گوید که خدا در قیامت می فرماید «اخسئوا»

و به عبارت سوم: این مثل آن است که بگوید «من تو را دشنام می دهم». این جمله حد دشنام نیست. همینطور اگر کسی بگوید «من اخسئوا می گویم»، «چخ نکرده است».

و ثالثاً: اخسئوا اختصاص به سگ ندارد. و راندن با خفت است.

    1. آیاتی که در آنها «لایفقهون»، «لایشعرون» و «هم الفاسقون» استفاده شده است.

ما می گوییم: این جملات دال بر سبّ نیست.

 

دو) روایات:

1) روایت داوود بن سرحان:

«محمد بن يحيى، عن محمد بن الحسين، عن أحمد بن محمد بن أبي نصر، عن داود ابن سرحان، عن أبي عبد الله (عليه السلام) قال: قال رسول الله (صلى الله عليه وآله): إذا رأيتم أهل الريب والبدع من بعدي فأظهروا البراءة منهم وأكثروا من سبهم والقول فيهم والوقيعة وباهتوهم كيلا يطمعوا في الفساد في الاسلام ويحذرهم الناس ولا يتعلمون [و در ن خ: و لا یتعلموا...] من بدعهم يكتب الله لكم بذلك الحسنات ويرفع لكم به الدرجات في الآخرة.»[2]

ما می گوییم:

    1. روایت صحیحه است و اگر چه در برخی از نسخه ها، «محمد بن محمد بن حسین» ضبط شده است ولی این غلط است[3] و «محمد بن حسین بن ابی الخطاب» صحیح است که از اجلّاء است.

    2. روایت در چند جهت قابل ملاحظه است: اظهار برائت از اهل بدعت، تکثیر سب آن ها، سخن درباره آن‌ها، وقیعه (غیبت) درباره آن ها و بهتان زدن به آن ها (یا: ایجاد تحیّر در آن ها)؛

و این امور برای آن است که کسی طمع در افساد اسلام نکند و مردم از آن ها بر حذر باشند و مردم بدعت های آن ها را فرا نگیرند.

و این کارها باعث می شود که خدا برای شما حسنه بنویسد و رفعت درجه بدهد.

 


[2] . الكافي- ط الاسلامية، ج2، ص375.
[3] . ن ک: حقوق انسان و سب و بهتان، ص157.
logo