بسمه تعالی

مسئله: حفظ کتب ضلال

مقدمه اول:

    1. درباره کتب ضلال (جدای از اینکه چه معنایی دارد و درباره آن بحث خواهیم کرد) فروض متعددی قابل تصویر است.

الف) نگارش کتب ضلال

ب) استنساخ کتب ضلال

ج) چاپ کتب ضلال

د) نشر کتب ضلال

هـ) نگهداری آن (اقتناع)

و) خرید و فروش آن و یا هبه و عاریه و ودیعه آن

ز) تملک آن (که می تواند ناشی از هر جهت مُمَلِّکه ای باشد)

ح) جلوگیری از «از بین رفتن آن»

ط) مطالعه و مباحثه و تعلیم آن

ی) حفظ آن در ذهن و خاطر

ک) در اختیار دیگران قرار دادن

ل) نقد و رد کتب ضلال

م) اخذ اجرت بر هر یک از امور فوق

ن) ارث کتاب های ضلال

س) وقف کتاب های ضلال

ع) وصیت کتاب های ضلال

ف) غنیمت واقع شدن کتاب های ضلال

ص) مهریه قرار گرفتن کتاب های ضلال

مقدمه دوم:

ظاهراً کتابت دارای موضوعیت نیست و آنچه موضوعیت دارد مطالب ضاله است و لذا در فضای اینترنتی و امثال آن هم بحث مطرح می باشد و این حکم در مورد آن ساری است.

ادله ای که برای حرمت کتب ضلال مطرح شده است، میزان دلالت هریک از آنها متفاوت است. برخی از آنها – در صورتی که کامل باشد – ممکن است تنها برخی از تصرفات در کتب ضلال را تحریم کند و نتواند همه تصرفات را تحریم نماید.

لذا هر دلیلی را باید مستقل بررسی کرد.

اینکه اضافه «کتاب به ضلال» به چه معنی است، از نکات مهم این بحث است. فروضی در این مورد هم قابل تصویر است.

الف) خود کتاب و مطالب آن، فی حد نفسه باطل باشد.

ب) مطالب کتاب، گمراه کننده باشد (کتاب های موجب ضلالت) (اگرچه مطالب حق باشد ولی باعث گمراهی می شود.)

ج) مطالب کتاب به قصد گمراه کنندگی نوشته شده است.

در این باره سخن خواهیم گفت.

هم چنین این بحث هم مطرح است که گاه کل کتاب ضلال است و گاه بعض آن

این بحث هم مطرح است که «گمراهی» گاه در عقاید است و گاه در احکام است و گاه در امورات عرفی مثل تاریخ و ... و گاه در امور دیگر.

کتاب ضلال (اگر به معنای گمراه کننده باشد) از جهت دیگری هم دارای فروض مختلف است

الف) گاه کتاب برای همه مضل است.

ب) گاه کتاب تنها برای برخی از مردم مضل است.

جمیع تصرفات در کتب ضلال که در مقدمه اول ذکر کردیم قابل این تقسیم بندی هم هستند که مفسده ی گمراهی را به همراه دارد و گاه به هر علتی موجب گمراهی نمی شوند کما اینکه گاه در مقابل این مفسده، مصلحتی هم وجود دارد و گاه چنین نیست.

حال این مفسده گاه واقع است و گاه محتمل است، کما اینکه مصلحت هم چنین است و احتمال وقوع هم در مفسده و مصلحت گاه احتمال عقلایی است و گاه احتمال بسیار ضعیف است.

پس قوت و ضعف مصلحت و مفسده و هم چنین قوت و ضعف احتمال وقوع آنها هم قابل فرض است.