مقدمه2:

سحر را کتاب های لغت چنین معنی کرده اند:

خلیل در کتاب العین می نویسد که سحر عبارت است از: «کل ما کان من الشیطان فیه معونه» و «الأخذة التی تأخذ العین»[1]

ابن درید در جمهرة اللغه[2] می نویسد که معنای سحر معروف است.

صحاح را «اُخذَة»، (افسون) و «کل ما لطف مأخذه و دقّ»[3] دانسته است.

الفروق فی اللغه در بیان فرق بین سحر و تمویه می نویسد که تمویه پوشاندن راستی و تصویر کردن خطا در غیر صورت خود است و سحر اعم است برای حیله هایی که اعمال می شود و راهش مورد توجه نیست[4]

معجم مقاییس اللغه، سحر را دارای 3 اصل می داند یکی ریه (بین حلقوم و مری) و دوم «اخراج الباطل فی صورة الحق و یقال هو الخدیعه» و سوم وقت سَحَر.[5]

المغرب هم «خدیعه» را معنای سحر دانسته است [المغرب]

راغب در مفردات الفاظ قرآن، سحر را بر معانی مختلف بار می کند یکی خدعه و خیال پردازی هایی که حقیقت ندارد مثل «سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ»[6] «يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ»[7] .

دوم جلب کردن و مطالبه کردن کمک شیطان مثل «وَ لكِنَّ الشَّياطينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ»[8]

و سوّم: آنچه «اغتام» به سراغ آن می روند (اغتام: کسانی که نمی توانند فصیح صحبت کنند). ایشان می پندارند که می توانند صورت و ماهیت اشیاء را تغییر دهند و انسان را حمار کنند. و این حقیقتی ندارد[9] (اغتام برخی مرتاضین معنی کرده اند) [10]

المحکم المحیط الاعظم[11] ، سحر را «الأخذة التی تأخذ العین حتی تظنّ ان الامر کما یری و لیس کما تری» معنا کرده است.

لسان العرب[12] ، سحر را عملی که در آن به شیطان تقرب جسته می شود و با کمک او انجام می شود، معرفی می کند و «اخذه» را «سحر» بر می شمارد و در عین حال «الأخذة التی تأخذ العین حتی یظن ان الامر کما یری و لیس الاصل علی ما یری» «از سحر» می داند و می نویسد: «کل ما لطف مأخذه و دقَّ، فهو سحر والجمع السحار و سحور»

المصباح المنیر «إِخْرَاجُ الْبَاطِلِ فِى صُوَرةِ الْحَقِّ و يُقَالُ هُوَ الْخَدِيعَةُ.» [13]

القاموس المحیط هم همان تعریف را (کل ما لطف مأخذه و دقّ) مورد اشاره قرار داده است. [14]

مجمع البحرین[15] سحر را «کلام یا رقیه» (افسون و تعویذ/یا: دمیدن افسون) یا عملی که در بدن انسان یا قلب او یا عقل او اثر می گذارد و گفته شده است حقیقتی ندارد و خیالی است.

المجازات النبویه هم سحر را «(تمویه) مشتبه کردن، خدیعه و تلبیس و پوشاندن(تغطیه)» تعریف می کند.[16]

کشاف اصطلاحات الفنون[17] می نویسد: «علم سحر و هو علم یستفاد منه حصول ملکة نفسانیه یقتدر بها علی افعال غریبه باشیاء خفیه.»

تاج العروس هم می نویسد: «عَمَلٌ يُقربُ فيه إِلى الشيطان و بمَعُونة منه. و كُلُّ ما لَطُف مأْخَذُه و دَقَّ.» [18]