تداوی مکروه:

شیخ طوسی[1] ، ابن ادریس[2] ، قاضی ابن براج[3] ، صاحب شرایع[4] ، یحیی بن سعید[5] ، علامه[6] ، شهید اول[7] ، فاضل هند[8] ، فاضل جواد[9] ، صاحب جواهر[10] ، تداوی به آب های گرم گوگردی را مکروه دانسته اند.

مستند ایشان روایاتی است که از پیامبر نقل شده است:

حدیث 1) «مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: نَهَى رَسُولُ اللَّهِ ص عَنِ الِاسْتِشْفَاءِ بِالْحَمَّاتِ وَ هِيَ الْعُيُونُ الْحَارَّةُ الَّتِي تَكُونُ فِي الْجِبَالِ- الَّتِي تُوجَدُ مِنْهَا رَائِحَةُ الْكِبْرِيتِ- فَإِنَّهَا مِنْ فَوْحِ جَهَنَّمَ.»[11]

توضیح: حمّه: چشمه آب گرم/ فوح: (فاحت: جوشید)

حدیث 2) «مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ قَالَ: أَمَّا مَاءُ الْحَمَّاتِ فَإِنَّ النَّبِيَّ ص- إِنَّمَا نَهَى أَنْ يُسْتَشْفَى بِهَا وَ لَمْ يَنْهَ عَنِ التَّوَضِّي بِهَا- قَالَ‌ وَ هِيَ الْمِيَاهُ الْحَارَّةُ- الَّتِي تَكُونُ فِي الْجِبَالِ يُشَمُّ مِنْهَا رَائِحَةُ الْكِبْرِيتِ.»[12]

حدیث 3) «قَالَ وَ قَالَ ع إِنَّهَا مِنْ فَوْحِ جَهَنَّمَ.»[13]

توضیح: فوح: (یا فیح: جوش)

حدیث 4) «وَ عَنْ بَعْضِهِمْ عَنْ هَارُونَ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ زِيَادٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ: إِنَّ النَّبِيَّ ص نَهَى أَنْ يُسْتَشْفَى بِالْحَمَّاتِ الَّتِي تُوجَدُ فِي الْجِبَالِ.»[14]

تداوی مستحب:

روایات بسیاری وارد شده است که تداوی به برخی از گیاهان و خوراکی ها را تجویز کرده است به عنوان مثال چند روایت را مورد اشاره قرار می دهیم این روایات با عنوان «طبّ الائمه» در کتاب هایی جمع آوری شده است.

قبل از توضیح لازم است اشاره کنیم که:

روایات چند دسته است:

    1. به فوائد خوردنی ها اشاره شده است.

    2. برای درمان بیماری، دعایی را آموزش داده است.

    3. برای درمان بیماری، کاری را آموزش داده است، خواه خوردن گیاهی یا معجونی، یا ساختن ماده ای و مالیدن آن بر بدن.

    4. برای درمان بیماری در فرضی که شخص از معالجه نا امید شده است زیرا هر کاری انجام داده به نتیجه نرسیده است، دعایی را آموزش داده است.

    5. برای درمان بیماری، به کار گرفتن مهره ها و حرزهای مختلف ر ا بر اساس آیات، قرآن، تجویز کرده است.

    6. برای درمان بیماری، کاری را آموزش داده است ولی همراه آن دستور العمل غیر متعارفی وجود دارد.

حدیث 1) «وَ قَدْ رُوِّينَا عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع‌ أَنَّهُ حَضَرَ يَوْماً عِنْدَ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ أَمِيرِ الْمَدِينَةِ فَشَكَا مُحَمَّدٌ إِلَيْهِ وَجَعاً يَجِدُهُ فِي جَوْفِهِ فَقَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيٍّ ع أَنَّ رَجُلًا شَكَا إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص وَجَعاً يَجِدُهُ فِي جَوْفِهِ فَقَالَ‌ خُذْ شَرْبَةَ عَسَلٍ وَ أَلْقِ فِيهَا ثَلَاثَ حَبَّاتِ شُونِيزٍ أَوْ خَمْساً أَوْ سَبْعاً وَ اشْرَبْهُ تَبْرَأْ بِإِذْنِ اللَّهِ فَفَعَلَ ذَلِكَ الرَّجُلُ فَبَرَأَ فَخُذْ أَنْتَ ذَلِكَ فَاعْتَرَضَ عَلَيْهِ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ كَانَ حَاضِراً فَقَالَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ قَدْ بَلَغَنَا هَذَا وَ فَعَلْنَاهُ فَلَمْ يَنْفَعْنَا فَغَضِبَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع وَ قَالَ إِنَّمَا يَنْفَعُ اللَّهُ بِهَذَا أَهْلَ الْإِيمَانِ بِهِ وَ التَّصْدِيقِ لِرَسُولِهِ وَ لَا يَنْتَفِعُ بِهِ أَهْلُ النِّفَاقِ وَ مَنْ أَخَذَهُ عَلَى غَيْرِ تَصْدِيقٍ مِنْهُ لِلرَّسُولِ فَأَطْرَقَ الرَّجُلُ.»[15]

توضیح:

شونیز: سیاه دانه

اطرق: ساکت شد سرش را پایین انداخت