1. «وَ عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الرَّازِيِّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْمُؤْمِنِ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع الزِّنَا شَرٌّ أَوْ شُرْبُ الْخَمْرِ، وَ كَيْفَ‌ صَارَ فِي شُرْبِ الْخَمْرِ ثَمَانُونَ وَ فِي الزِّنَا مِائَةٌ، فَقَالَ يَا إِسْحَاقُ الْحَدُّ وَاحِدٌ وَ لَكِنْ زِيدَ هَذَا، لِتَضْيِيعِهِ النُّطْفَةَ وَ لِوَضْعِهِ إِيَّاهَا فِي غَيْرِ مَوْضِعِهِ، الَّذِي أَمَرَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ.»[1]

سند روایت:

سند روایت چنین است کلینی از محمد بن یحیی العطار از محمد بن احمد (صاحب نوادر الحکمه)... ابی عبدالله رازی عبارت است از محمد بن عبدالله جامورانی که تضعیف شده است، ابن غضایری می نویسد قمی ها او را تضعیف کرده اند و از مستثنیات ابن ولید است و در مذهب او ارتفاع است.[2]

حسن بن علی بن ابی حمزه (اسم ابی حمزه، سالم است) را نجاشی می نویسد: گفته اند از بزرگان واقفه است،[3] کشی[4] می نویسد گفته اند «کذاب و غالی» بوده است. هم‌چنین کشی از علی بن حسن بن علی بن فضال درباه حسن بن علی بن ابی حمزه می گفته است: «کذاب ملعون رویت عنه احادیث کثیره و کتبت عنه تفسیر القرآن کله من اوله الی آخره الاّ عنّی لا استحل عن اروی عنه حدیثاً واحداً»[5]

ابی عبد الله مومن: ذکریا بن محمد؛ نجاشی می نویسد[6] او از امام صادق و امام کاظم روایت نقل می کند با امام رضا در مسجد الحرام مواجه می شود و از او حکایتی شده است که نشان می دهد واقفی است. نجاشی او را «مختلط الامر فی حدیثه» می نامد.

اسحق بن عمار را هم سابقاً توثیق کردیم.

    2. «وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ رَزِينٍ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الْخَضْخَضَةِ فَقَالَ هِيَ مِنَ الْفَوَاحِشِ وَ نِكَاحُ الْأَمَةِ خَيْرٌ مِنْهُ.» [7]

سند روایت: روایت مرسله است. علاء بن زرین امامی و ثقه است.

    3. «مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ فِي الْخِصَالِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ الطَّيَالِسِيِّ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْنٍ عَنْ أَبِي نَجْرَانَ التَّمِيمِيِّ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ ثَلَاثَةٌ لَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ- وَ لَا يَنْظُرُ إِلَيْهِمْ وَ لَا‌ يُزَكِّيهِمْ وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ، النَّاتِفُ شَيْبَهُ وَ النَّاكِحُ نَفْسَهُ وَ الْمَنْكُوحُ فِي دُبُرِهِ.»[8]

سعد بن عبدالله قمی از بزرگان امامی است.

محمد بن خالد طیالسی: در مورد این فرد تضعیف و توثیق وارد نشده است ولی حمید بن زیاد از او روایات بسیاری نقل کرده است. بزرگانی نیز از او روایت دارند.

عبدالرحمن بن عون: مجهول است.

ابی نجران تمیمی: در روایات، کسی به نام عبد الرحمن بن ابی نجران تمیمی مطرح است که ثقه و امامی دانسته شده است. [9] احتمالا در این روایت «عون عن» اضافه شده است و یک نفر به دو نفر تکثیر شده است.

عاصم بن حمید: نجاشی او را ثقه و عین و صدوق بر می شمارد. [10]

    4. «أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى فِي نَوَادِرِهِ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: سُئِلَ الصَّادِقُ ع عَنِ الْخَضْخَضَةِ، فَقَالَ إِثْمٌ عَظِيمٌ قَدْ نَهَى اللَّهُ عَنْهُ فِي كِتَابِهِ، وَ فَاعِلُهُ كَنَاكِحِ نَفْسِهِ وَ لَوْ عَلِمْتَ بِمَا يَفْعَلُهُ مَا أَكَلْتَ مَعَهُ فَقَالَ السَّائِلُ، فَبَيِّنْ لِي يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ فِيهِ فَقَالَ قَوْلُ اللَّهِ فَمَنِ ابْتَغى وَراءَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ العادُونَ وَ هُوَ مِمَّا وَرَاءَ ذَلِكَ، فَقَالَ الرَّجُلُ أَيُّمَا أَكْبَرُ الزِّنَا أَوْ هِيَ فَقَالَ هُوَ ذَنْبٌ عَظِيمٌ قَدْ قَالَ الْقَائِلُ بَعْضُ الذَّنْبِ أَهْوَنُ مِنْ بَعْضٍ، وَ الذُّنُوبُ كُلُّهَا عَظِيمٌ عِنْدَ اللَّهِ، لِأَنَّهَا مَعَاصِيَ وَ أَنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ مِنَ الْعِبَادِ الْعِصْيَانَ- وَ قَدْ نَهَانَا اللَّهُ عَنْ ذَلِكَ لِأَنَّهَا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ، وَ قَدْ قَالَ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ إِنَّ الشَّيْطانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا إِنَّما يَدْعُوا حِزْبَهُ لِيَكُونُوا مِنْ أَصْحابِ السَّعِيرِ.»[11]

سند روایت:

کتاب نوادر احمد بن محمد بن عیسی را آیت الله زنجانی متعلق به حسین بن سعید اهوازی می داند و انتساب آن را به احمد بن محمد بن عیسی قبول ندارد. ولی نکته مهم آن است که «پدر احمد» (یا حتی پدر حسین بن سعید) نمی تواند مستقیم از امام صادق روایت نقل کرده باشد و لذا روایت مرسله است.