« فهرست دروس
درس خارج فقه استاد حسن خمینی

95/09/29

بسم الله الرحمن الرحیم



سه) تزیین در مقابل نامحرم:

اخفاء زینت و ستر آن، نسبت به مرد نامحرم، بر زن واجب است. در این‌باره ادله مختلفی اقامه شده است. اما بر فرض که به چنین حرمتی قائل شویم منافاتی با استحباب تزیین و جواز کاشت ناخن ندارد، چراکه ممکن است زنی تزیین کند ولی آن را در منظر نامحرم قرار ندهد و آن را اخفاء کند. اما از آنجا که این بحث (تزیین المرأة للاجنبی او فی مرئاه) مستقلاً مورد بحث واقع نشده است و عادة با تزیین‌های زنان ملازمه دارد، مناسب است به بررسی آن بپردازیم.

مرحوم صاحب عروه در بحث «ستر در نماز» می‌نویسد:

«إعلم أن الستر قسمان : ستر يلزم في نفسه ، وستر مخصوص بحالة الصلاة. فالأول : يجب سترالعورتين ـ القبل والدبرـ عن كل مكلف من الرجل والمرأة عن كل أحد من ذكر أو انثى ولو كان مماثلا محرما أو غير محرم ، ويحرم على كل منهما أيضا النظر إلى عورة الآخر ، ولا يستثنى من الحكمين إلا الزوج والزوجة والسيد والامة إذا لم تكن مزوجة ولا محللة ، بل يجب السترعن الطفل المميز خصوصا المراهق ، كما أنه يحرم النظرالى عورة المراهق ، بل الأحوط ترك النظرالى عورة المميز ، ويجب سترالمرأة تمام بدنها عمن عدا الزوج والمحارم إلاالوجه والكفين مع عدم التلذد والريبة ، وأما معهما فيجب الستر ويحرم النظر حتى بالنسبة إلى المحارم وبالنسبة إلى الوجه والكفين ، والأحوط سترها عن المحارم من السرة إلى الركبة مطلقا كما أن الأحوط ستر الوجه والكفين ، عن غير المحارم مطلقا.» [1]

توضیح:

آنچه فی نفسه (بدون توجه به صلوه) لازم است پوشیده باشد:

هم مرد و هم زن لازم است عورتین را از دیگران بپوشانند.

آن دیگری محرم باشد یا نامحرم، چه زن باشد و چه مرد.

و همانطور که ستر آن واجب است، نظر به آن هم حرام است.

از این دو حکم، زوج و زوجه و سید و امه (مگر کنیزی که شوهر دارد یا توسط مالک به غیر تحلیل شده است.) استثنا شده‌اند.

ستر از کودک ممیّز مخصوصا اگر مراهق هم واجب باشد.

نظر به عورت مراهق (نزدیک بلوغ) هم حرام است.

احتیاط واجب آن است که نظر به عورت ممیز هم حرام است.

زن باید تمام بدن را (مگر از شوهر یا محارم) بپوشاند. از این حکم، صورت وکفین استثناء شده است، الا اینکه قصد تلذذ باشد، در این صورت نظر حرام است و ستر واجب است.

در محارم هم اگر قصد تلذذ باشد، نظر حرام است و ستر واجب است.

احتیاط مستحب آن است که از ناف (سُره) تا زانو (رکبه) پوشانده شود و احتیاط مستحب آن است وجه و کفین را از غیر محارم ستر کنند ( چه با ریبه و چه بدون ریبه)

عورتغیر عورت (در زن)با ریبه: نظر حرام است ستر واجب استبدون ریبه: نظر جایز است، ستر واجب نیست.زوج و محارمهمسر: نظر جایز است، ستر واجب نیستغیر همسر: نظر حرام است، ستر واجب استغیر زوج و غیر محارممحارمزوج: نظر جایز است، ستر واجب نیستغیر وجه و کفین: نظر حرام است، ستر واجب است.وجه و کفین:با ریبه: نظر حرام است ستر واجب استبدون ریبه: نظر جایز است، ستر واجب نیست.عورتغیر عورت (در زن)با ریبه: نظر حرام است ستر واجب استبدون ریبه: نظر جایز است، ستر واجب نیست.زوج و محارمهمسر: نظر جایز است، ستر واجب نیستغیر همسر: نظر حرام است، ستر واجب استغیر زوج و غیر محارممحارمزوج: نظر جایز است، ستر واجب نیستغیر وجه و کفین: نظر حرام است، ستر واجب است.وجه و کفین:با ریبه: نظر حرام است ستر واجب استبدون ریبه: نظر جایز است، ستر واجب نیست.

 

ایشان سپس مسائلی را مطرح می‌کند:

مسئله1:«الظاهر وجوب ستر الشعر الموصول بالشعر سواء كان من الرجل أو المرأة ، وحرمة النظر إليه ، وأما القرامل من غير الشعر وكذا الحلي ، ففي وجوب سترهما وحرمة النظر إليهما مع مستورية البشرة إشكال وإن كان أحوط.»[2]

توضیح:

در زنان موی متصل به مو را باید ستر کرد (چه مو متصل شده مربوط به زن باشد و چه مربوط به مرد) و نظر به آن هم حرام است.

امّا در کلاه‌گیس و هم‌چنین سایر زینت‌ها، اگر روی پوست را می‌پوشاند نمی‌توان به حرمت نظر و وجوب ستر قائل شد. اگرچه احتیاط مستحب آن است که چنین کنند.

ایشان سپس مسئله دیگری را مطرح می‌کند:

«إذا كان هناك ناظر ينظر بريبة إلى وجهها أوكفيها أوقدميها يجب عليها سترها لكن لا من حيث الصلاة ، فإن أثمت ولم تسترها لم تبطل الصلاة ، وكذا بالنسبة إلى حليها وما على وجهها من الزينة ، وكذا بالنسبة إلى الشعر الموصول والقرامل في صورة حرمة النظر إليها.»[3]

توضیح:

اگر کسی با قصد ریبه، به صورت و کفین و قدمین زن نگاه می‌کند، بر زن واجب است که آنها را بپوشاند (اگر نپوشاند، گناه کرده ولی نمازش باطل نیست)

هم‌چنین زینت‌های آن زن (که متصل به زن است) و آرایش صورت را واجب است بپوشاند، اگر کسی به ریبه، آن را نگاه می‌کند. (اگر چنین فرضی نیست، چنین حکمی هم نیست)

هم‌چنین کلاه‌گیس را اگر با ریبه نگاه می‌کنند، باید بپوشاند.


[1] عروه الوثقی.
[2] عروه الوثقی.
[3] عروه الوثقی.
logo