کتاب الطهارة/نجاسات/خمر/رجوع به روایات/طائفه اوّل

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/خمر/رجوع به روایات/طائفه اوّل

بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.

از طرفی ظاهر روایت، در ابتداء نظر، این است که ارتکاز و اعتقاد سائل، نجاست جرّی و خمر است. از طرفی دیگر امام علیه السّلام، نظر به نفس روایت، این ارتکاز و اعتقاد سائل را به واسطه‌ی جمله‌ی لا یصلّی فیه حتّی یغسله تأیید فرموده است. بنابراین، نفس روایت دلالت بر نجاست جرّی و خمر می‌کند. ولی بعد از مراجعه به ادلّه، دو تصرّف در این روایت لازم است.

الف: ذکر اکل جرّی در روایت، به منظور بیان عدم تقیّد شخص به شرع است. علّت این تصرّف، عدم نجاست جرّی است (ملاذ الاخیار ج۴ ص۵۸۳، مرآة العقول ج۱۵ ص۳۲۴). جرّی به کسر جیم و تشدید راء و یاء، نوعی از ماهی است که در فارسی به آن مار ماهی گفته می‌شود. (کتاب الماء ج۱ ص۲۵۱، النهایة ج۱ ص۲۶۰، القاموس المحیط ج۲ ص۴۰، مجمع البحرین ج۳ ص۲۴۴، الطّراز ج۷ ص۱۸۵).

ب: روایت حمل بر کراهت صلوة و استحباب غسل می‌شود چون اصل در اشیاء، طهارت است و لذا منحصراً بعد از علم به نجاست ثوب، غسل ثوب واجب است (تهذیب، ج۲ ص۳۶۱، استبصار ج۱ ص۳۹۳).

روایت سوّم: روایت عمّار ساباطی از مولا ابی عبد الله علیه السّلام.

بحث اوّل: درباره‌ی نسخه‌های روایت.

۱) نسخه‌ی تهذیب: و بهذا الاسناد عن عمّار بن موسی عن ابی عبد الله علیه السّلام فی الاناء یشرب منه النبیذ فقال یغسله سبع مرّات و کذلک الکلب ..... و لا تصلّ فی بیت فیه خمر و لا مسکر لانّ الملائکة لا تدخله و لا تصلّ فی ثوب اصابه خمر او مسکر حتّی یغسل ..... قال سألت ابا عبد الله علیه السّلام عن الرّجل یکون مسلما عارفا الّا انّه یشرب المسکر هذا النبیذ فقال یا عمّار ان مات فلا تصلّ علیه (تهذیب، تحقیق خرسان، ج۹ ص۱۱۶).

توجّه:

در تهذیب، تحقیق خرسان، ج۱ ص۲۷۸ آمده است: ما اخبرنی به الشیخ ایّده الله تعالی عن ابی الحسن محمّد بن احمد بن داود عن ابیه عن ابی الحسن علیّ بن الحسین و محمّد بن یحیی عن محمّد بن احمد بن یحیی عن احمد بن الحسن بن علیّ عن عمرو بن سعید عن مصدّق بن صدقة عن عمّار عن ابی عبد الله علیه السّلام قال: لا تصلّ فی بیت فیه خمر و لا مسکر لانّ الملائکة لا تدخله و لا تصلّ فی ثوب قد اصابه خمر او مسکر حتّی تغسل.

۲) نسخه‌ی استبصار: اخبرنی الحسین بن عبید الله عن احمد بن محمّد بن یحیی عن ابیه عن محمّد بن احمد بن یحیی عن احمد بن الحسن بن علیّ عن عمرو بن سعید عن مصدّق بن صدقة عن عمّار الساباطی عن ابی عبد الله علیه السّلام قال: لا تصلّ فی بیت فیه خمر ..... حتی تغسل. (استبصار، تحقیق خرسان، ج۱ ص۱۸۹).