1404/02/13
بسم الله الرحمن الرحیم
کتاب الطهارة/نجاسات/خمر/رجوع به روایات/طائفه اوّل
موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/خمر/رجوع به روایات/طائفه اوّل
مرحله‌ی سوّم: رجوع به روایات.
درباره‌ی خمر، در ابتداء نظر، دو طائفه روایت وجود دارد.
طائفه اوّل: روایاتی که مدلول آنها، نجاست خمر است.
روایت اوّل: روایت عبد الله بن سنان از مولا ابی عبد الله علیه السّلام.
بحث اوّل: درباره‌ی نسخه‌های روایت.
۱) نسخه‌ی تهذیب: روی سعد عن احمد بن محمّد عن الحسن بن محبوب عن عبد الله بن سنان قال: سأل أبی ابا عبد الله علیه السّلام و انا حاضر انّی اعیر الذمّی ثوبی و انا اعلم انّه یشرب الخمر و یأکل لحم الخنزیر فیردّ علیّ فاغسله قبل ان اصلّی فیه فقال ابو عبد الله علیه السّلام صلّ فیه و لا تغسله من اجل ذلک فانّک اعرته ایّاه و هو طاهر و لم تستیقن انّه نجّسه فلا بأس ان تصلّی فیه حتّی تستیقن انّه نجّسه. (تهذیب، تحقیق خرسان، ج۲ ص۳۶۱).
۲) نسخه‌ی استبصار: اخبرنی الشیخ رحمه الله عن ابی القاسم جعفر بن محمّد عن ابیه عن سعد بن عبد الله ..... تا آخر سند و متن تهذیب. (استبصار، تحقیق خرسان، ج۱ ص۳۹۲).
۳) نسخه‌ی وافی: سند و متن روایت در وافی مثل تهذیب است (وافی، ج۶ ص۲۱۹).
۴) نسخه‌ی وسائل الشیعة: سند و متن روایت در وسائل مثل تهذیب است (وسائل، طبع آل البیت، ج۳ ص۵۲۱).
۵) نسخه‌ی الفصول المهمّة: قال رجل للصّادق علیه السّلام: انّی اعیر الذمّی ..... تا آخر متن تهذیب با اختلافی قلیل (الفصول ج۲ ص۶۰).
۶) نسخه‌ی هدایة الامّة: و قیل له (للصّادق) علیه السّلام انّی اعیر الذمّی ..... تا آخر متن تهذیب با اختلافی قلیل (هدایه، ج۱ ص۳۸۸).
۷) نسخه‌ی بحار الانوار: سند و متن روایت در بحار مثل تهذیب است (بحار، ج۲ ص۲۸۲).
توجّه:
این روایت در بحار ج۷۷ ص۴۷ بدون سند و با اختلافی قلیل در متن، آمده است.
بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.
نکته الف: مرحوم شیخ طوسی در تهذیب روایت را از سعد بن عبد الله قمی نقل فرموده است. سند شیخ به این راوی در مشیخه‌ی تهذیب ص۷۳ آمده که سندی صحیح است.
نکته ب: روایت طبق تمامی نسخ، صحیحه است چون تمامی رواة امامی و ثقه هستند. (روضة المتّقین ج۲ ص۱۲۶، مرآة العقول ج۱۲ ص۳۹۹).
بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.
از طرفی روایت دلالت دارد بر اینکه ارتکاز و اعتقاد سائل، نجاست خمر است. از طرفی دیگر امام علیه السّلام این ارتکاز و اعتقاد سائل را تقریر نموده و تقریر، حجّت است. بنابراین، روایت دلالت بر نجاست خمر می‌کند اگر چه امام علیه السّلام به خاطر استصحاب طهارت، حکم به طهارت ثوب فرموده است (الحبل المتین ص۱۰۲، استقصاء الاعتبار ج۳ ص۳۲۲، ملاذ الاخیار ج۴ ص۵۸۴، مناهج الاخیار ج۱ ص۲۳۸).
روایت دوّم: روایت عبد الله بن سنان از مولا ابی عبد الله علیه السّلام.
بحث اوّل: درباره‌ی نسخه‌های روایت.
۱) نسخه‌ی کافی: و بهذا الاسناد عن علیّ بن مهزیار عن فضالة بن ایّوب عن عبد الله بن سنان قال: سأل أبی ابا عبد الله علیه السّلام عن الّذی یعیر ثوبه لمن یعلم انّه یأکل الجرّی او یشرب الخمر فیردّه أ یصلّی فیه قبل ان یغسله؟ قال لا یصلّی فیه حتّی یغسله. (کافی، طبع دار الحدیث ج۶ ص۴۱۸).
توجّه:
این روایت عبد الله بن سنان در کافی طبع اسلامیّه ج۳ ص۴۰۴ به این صورت آمده است: و بهذا الاسناد عن علیّ بن مهزیار عن فضالة بن ایوب عن عبد الله بن سنان قال: سألت ابا عبد الله علیه السّلام عن الرّجل یصلّی و فی ثوبه عذرة من انسان او سنّور او کلب أ یعید صلاته فقال ان کان لم یعلم فلا یعید.
