کتاب الطهارة/نجاسات/اهل کتاب/رجوع به روایات/طائفه دوّم

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/اهل کتاب/رجوع به روایات/طائفه دوّم

بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.

نکته‌ی الف: مرحوم شیخ در تهذیب و استبصار روایت را از سعد بن عبد الله قمی نقل فرموده. سند شیخ به این راوی، در مشیخه‌ی تهذیب ص۷۳ و در مشیخه‌ی استبصار ص۳۲۵ آمده است. سند شیخ به این راوی، دو سند است که هر دو، صحیح است.

نکته‌ی ب: سعد بن عبد الله قمی، امامی و ثقه و چهار راوی دیگر ثقه غیر امامی هستند. بنابراین، روایت موثّقه است (ملاذ الاخیار ج۲ ص۲۴۲، کشف الاسرار ج۲ ص۱۷۷).

بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.

درباره‌ی مفاد روایت، دو احتمال گفته شده است.

بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.

درباره‌ی مفاد روایت، دو احتمال گفته شده است.

الف: مردی، یهودی بوده سپس مسلمان شده است. این مرد در حال یهودیّت از کوزه و یا اناء دیگری شرب نموده است. سؤال راوی این است که آیا برای این مرد در حال اسلام جایز است که از باقیمانده‌ی آب خود در حال یهودیّت وضوء بگیرد؟ مولا امام صادق علیه السّلام وضوء را جایز می‌دانند. جواز وضوء، به واسطه‌ی ادلّه خارجیّه، کاشف از عدم نجاست آب است و عدم نجاست آب کاشف از عدم نجاست یهودی است. بنابراین، روایت طبق این احتمال دلالت بر طهارت یهودی و به ضمیمه‌ی عدم القول بالفصل دلالت بر طهارت جمیع اهل کتاب می‌کند. طبق این احتمال، ضمیر مستتر در شرب عائد به الرّجل است (ملاذ الاخیار ج۲ ص۲۴۲).

ب: مردی یهودی از کوزه و یا اناء خود شرب نموده است. سؤال راوی این است که آیا برای مسلمان جایز است که از باقیمانده‌ی این آب وضوء بگیرد؟ مولا امام صادق علیه السّلام وضوء را جایز می‌دانند. جواز وضوء کاشف از عدم نجاست آب و عدم نجاست آب کاشف از عدم نجاست یهودی است. بنابراین، روایت طبق این احتمال نیز دلالت بر طهارت یهودی و به ضمیمه‌ی عدم القول بالفصل دلالت بر طهارت جمیع اهل کتاب می‌کند. طبق این احتمال، ضمیر مستتر در شرب عائد به غیره است (ملاذ الاخیار ج۲ ص۲۴۲، وافی ج۶ ص۲۶).

عبارت شیخ طوسی در تهذیب ج۱ ص۲۲۴: فهذا محمول علی انّه اذا شرب منه من یظنّه یهودیّا و لم یتحقّقه فیجب ان لایحکم علیه بالنجاسة الّا مع الیقین او اراد به من کان یهودیّا ثم اسلم فامّا فی حال کونه یهودیّا فلا یجوز التوضّؤ بسؤره حسب ما تقدّم.

مثل این عبارت، در استبصار ج۱ ص۱۸ نیز آمده است.

روایت ششم: روایت ابراهیم بن ابی محمود از مولا امام رضا علیه السّلام.

بحث اوّل: درباره‌ی نسخه‌های روایت.

۱) نسخه‌ی تهذیب: احمد بن محمّد عن ابراهیم بن ابی محمود قال: قلت للرّضا علیه السّلام الخیّاط او القصّار یکون یهودیّا او نصرانیا و انت تعلم انّه یبول و لا یتوضّأ ما تقول فی عمله قال لا بأس (تهذیب، تحقیق خرسان، ج۶ ص۳۸۵).

۲) نسخه‌ی وافی: سند و متن روایت در وافی مثل تهذیب است. با اختلافی قلیل در متن (وافی، ج۶ ص۲۰۹).

بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.

نکته‌ی الف: مراد از احمد بن محمّد در سند روایت، احمد بن محمّد بن عیسی است (رجال نجاشی ص۲۵، بهجة الآمال ج۱ ص۴۱۷) اگر چه اشتراک بین ثقات احتیاج به تمییز ندارد (تنقیح المقال ج۲ ص۱۸۱). سند شیخ به این راوی در پنج موضع از مشیخه‌ی تهذیب آمده است که عبارتند از: ص۴۲ و ص۷۲ و ص۷۳ و ص۷۴ و ص۷۴. سند شیخ به احمد بن محمّد در این روایت، سند اوّل و پنجم نیست. سند شیخ به این راوی از هر کدام از مواضع ثلاثه باقیه باشد، سندی صحیح است.

نکته‌ی ب: ابراهیم بن ابی محمود خراسانی، امامی و ثقه است. بنابراین، روایت صحیحه است (ملاذ الاخیار ج۱۰ ص۴۱۳).