کتاب الطهارة/نجاسات/اهل کتاب/رجوع به روایات/طائفه دوّم

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/اهل کتاب/رجوع به روایات/طائفه دوّم

بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.

جمله‌ی اذا اکلوا من طعامک و توضّوا فلا بأس جمله شرطیّه است. در محلّ خود اثبات شد که جمله‌ی شرطیّه دارای دو معنا است.

الف: معنای منطوقی: منطوق جمله این است که مؤاکله با یهودی و نصرانی و مجوسی جایز است به شرط اینکه طعام، طعام مسلمین باشد و این سه نیز غسل ید داشته باشند. جواز مؤاکله دلالت بر طهارت ذاتی و نجاست عرضی این سه می‌کند چون اگر نجاست این سه، نجاست ذاتی بود، مؤاکله‌ی با این سه مطلقا (غسل ید داشته باشند یا خیر) جایز نبود. به بیان دیگر، ‌قید توضّی یعنی غسل ید مناسب با نجاست عرضی این سه است. این قید، تناسب با نجاست ذاتی این سه ندارد.

ب: معنای مفهومی: مفهوم جمله این است که مؤاکله با یهودی و نصرانی و مجوسی در صورت انتفاء شرط، جایز نیست. انتفاء شرط به این است که طعام، طعام این سه باشد و یا اگر طعام، طعام مسلمین باشد، این سه غسل ید نداشته باشند. حرمت مؤاکله در صورتی که طعام، طعام این سه باشد، منافاتی با نجاست عرضیّه این سه ندارد و حرمت مؤاکله در صورتی که طعام، طعام مسلمین باشد؛ ولی این سه غسل ید نداشته باشند، تناسب با نجاست عرضیّه این سه دارد.

همان طوریکه اشاره شد، مراد از توضّی در روایت غسل ید است (بحار الانوار ج۷۷ ص۴۸، وافی ج۱۹ ص۱۲۵).

توجّه باشد که بین طهارت این سه و طهارت سایر اهل کتاب، عدم القول بالفصل و بین طهارت این سه و طهارت سایر کفّار، القول بالفصل وجود دارد.