1403/11/06
بسم الله الرحمن الرحیم
کتاب الطهارة // نجاسات // اهل کتاب // رجوع به روایات // طائفه اوّل
موضوع: کتاب الطهارة // نجاسات // اهل کتاب // رجوع به روایات // طائفه اوّل
۲) نسخهی من لا یحضر: رویٰ زرارة عنه (ابی عبد الله) علیه السّلام انّه قال فی آنیة المجوس ..... تا آخر متن محاسن[1] .
۳) نسخهی وافی: سند و متن روایت در وافی مثل من لا یحضر است[2] .
۴) نسخهی وسائل الشیعة: سند و متن روایت در وسائل ج۳ ص۴۲۲ و ج۲۴ ص۲۱۲ مثل سند و متن محاسن است و سند و متن روایت در وسائل ج۲۴ ص۲۱۰ مثل سند و متن من لا یحضر است.
۵) نسخهی بحار الانوار: سند و متن روایت در بحار ج۷۷ ص۴۶ مثل سند و متن محاسن است.
بحث دوّم: دربارهی سند روایت.
نکته الف: در سند روایت طبق نسخهی محاسن، موسی بن بکر قرار دارد. این راوی، ثقه است چون اصحاب اجماع مثل صفوان و عبد الله بن المغیرة و یونس بن عبد الرحمن از او نقل روایت کردهاند[3] . ولی در امامی بودن این راوی اختلاف است. بعضی این راوی را واقفی میدانن[4] و بعضی این راوی را امامی میدانند[5] و بعضی صراحتاً متعرّض امامی بودن و یا نبودن این راوی نشدهاند[6] . مرحوم مجلسی دوّم در الوجیزه ص۱۸۵ این راوی را ضعیف میداند ولی در تکملة الرّجال مرحوم کاظمی ج۲ ص۵۳۹ آمده است:
بخط المجلسی رحمه الله «و لم یثبت کونه واقفیا و ان کان الشیخ قد حکم به فی کتاب الرّجال فانّ ابا عمرو الکشی و ابا العبّاس النجاشی لم یرویا ذلک اصلا و الاصحّ انّه ممدوح و حدیثه حسن».
بنابراین، این روایت طبق نسخهی محاسن، صحیحه و یا موثّقه است چون بقیّه رواة در سند، امامی و ثقه هستند.
نکته ب: مرحوم صدوق در من لا یحضر روایت را از زراره نقل فرموده. سند صدوق به این راوی، در مشیخهی من لا یحضر ج۴ ص۴۲۵ آمده است. سند، صحیح و روایت نتیجتاً صحیحه است.[7] .
بحث سوّم: دربارهی دلالت روایت.
از طرفی اغسلوها صیغه امر است و صیغهی امر ظهور در وجوب دارد و فهم متشرّعه از وجوب غسل آنیه، نجاست آنیهای است که مجوسی با آن برخورد کرده است و فهم متشرّعه در مرحلهی دوّم، نجاست مجوسی است. از طرفی دیگر ظاهر این است که نجاست مجوسی، نجاست ذاتی است. بنابراین، روایت دلالت بر نجاست ذاتیّه مجوسی و به ضمیمهی عدم القول بالفصل دلالت بر نجاست جمیع اهل کتاب و جمیع کفّار میکند. توجّه باشد که در نجاست بین حال اضطرار و حال عدم اضطرار تفاوت نیست. البتّه این روایت به خاطر مباحث گذشته باید حمل بر رطوبت شود.