1403/09/21
بسم الله الرحمن الرحیم
کتاب الطهارة/نجاسات/خنزیر/ مرحله سوّم: رجوع به روایات
موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/خنزیر/ مرحله سوّم: رجوع به روایات
بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.
روایت طبق نسخه‌ی کافی، سه سند دارد.
سند اوّل: محمّد بن یحیی عن احمد بن محمّد عن ابن فضّال عن ابن بکیر عن الحسین بن زرارة.
دو راوی اوّل، امامی و ثقه و دو راوی دوّم، ثقه غیر امامی هستند و حسین بن زرارة اوّلاً: امامی است (تنقیح المقال ج۲۲ ص۷۹). ثانیاً: ثقه است. چون عبد الله بن بکیر که از اصحاب اجماع است (رجال کشّی ج۱ ص۲۱۷ و ج۲ ص۶۷۳) از او نقل روایت کرده است و همچنین در کافی طبع اسلامیّه ج۶ ص۲۵۸ و در استبصار ج۴ ص۹۰، صفوان بن یحیی که از اصحاب اجماع است (رجال کشّی ج۲ ص۸۳۰) نیز از او نقل روایت کرده است.
روایت طبق سند اوّل، موثّقه است.
توجّه:
این سند، مربوط به فقره‌ی اوّل و دوّم است (فقره اوّل: کنت عند ابی عبد الله علیه السّلام ..... فقره دوّم: قال فقلت له .....).
سند دوّم: محمّد بن یحیی عن احمد بن محمّد عن ابن فضّال عن علی بن عقبة عن ابن بکیر عن الحسین بن زرارة.
سند سوّم: محمّد بن یحیی عن احمد بن محمّد عن ابن فضّال عن علی بن الحسن بن رباط عن ابن بکیر عن الحسین بن زرارة.
روایت طبق این دو سند نیز موثّقه است چون علی بن عقبه و علی بن الحسن بن رباط، امامی و ثقه هستند (رجال نجاشی ص۲۷۱ و ص۲۵۱)
توجّه اوّل:
این دو سند، مربوط به فقره‌ی اوّل و دوّم و سوّم است (فقره‌ی سوّم: و الشعر و الصّوف کلّه ذکیّ).
توجّه دوّم:
ابن فضّال گاهی بدون واسطه از ابن بکیر نقل می‌کند که این، کثیر است و گاهی به واسطه‌ی علیّ بن عقبه و یا علی بن الحسن بن رباط از ابن بکیر نقل می‌کند. مثل روایتی که در کافی طبع اسلامیّه ج۶ ص۴۳۶ آمده است (محمّد بن یحیی عن احمد بن محمّد عن ابن فضّال عن علیّ بن عقبة عن ابن بکیر) و مثل روایتی که در تهذیب ج۸ ص۲۸۸ آمده است (عن الحسین بن سعید عن ابن فضّال عن علی بن الحسن بن رباط عن ابن بکیر).
بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.
در روایت طبق نسخه‌ی کافی، سه فقره وجود دارد.
فقره‌ی اوّل: کنت عند ابی عبد الله علیه السّلام ..... کلّ هذا ذکیّ.
این فقره مربوط به موضوع مورد سؤال (خنزیر) نیست.
فقره‌ی دوّم: قال فقلت له ..... لا بأس به.
از طرفی کلمه‌ی خنزیر انصراف قطعی به خنزیر برّی دارد. از طرفی دیگر جواز وضوء و یا جواز شرب آبی که تماس با شعر خنزیر پیدا کرده، با توجّه به قرائن خارجیّه دالّه بر لزوم وضوء با آب طاهر و لزوم شرب آب طاهر، دلالت بر طهارت شعر و نتیجتاً طهارت خنزیر برّی دارد. بنابراین، این فقره دلالت بر طهارت خنزیر برّی می‌کند.
فقره‌ی سوّم: و الشّعر و الصّوف کلّه ذکیّ.
کلمه‌ی الشّعر و الصّوف مطلق شمولی است و لذا این فقره دلالت بر طهارت کلّیه اشعار و اصواف می‌کند. اعمّ از اینکه از حیوان حیّ و یا میته، از حیوان طاهر و یا نجس، از حیوان مأکول اللّحم و یا غیر مأکول اللّحم باشد. بنابراین، این فقره دلالت بر طهارت شعر خنزیر و نتیجتاً طهارت خنزیر برّی دارد.
