1403/09/04
بسم الله الرحمن الرحیم
کتاب الطهارة/نجاسات/خنزیر/ مرحله سوّم: رجوع به روایات
موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/خنزیر/ مرحله سوّم: رجوع به روایات
روایت دوّم: روایت سلیمان اسکاف از ابی عبد الله علیه السّلام.
بحث اوّل: درباره‌ی نسخه‌های روایت.
۱) نسخه‌ی تهذیب: الحسین بن سعید عن ابن ابی عمیر عن هشام بن سالم عن سلیمان الاسکاف قال: سألت ابا عبد الله علیه السّلام عن شعر الخنزیر یخرز به قال لا بأس به و لکن یغسل یده اذا اراد ان یصلّی (تهذیب، تحقیق خرسان، ج۹ ص۸۵).
۲) نسخه‌ی عوالی اللئالی: روی سلیمان الاسکاف عن الصّادق علیه السّلام قال سألته عن شعر الخنزیر ..... تا آخر متن تهذیب با اختلافی قلیل (عوالی، ج۳ ص۴۷۱).
توجّه: در عوالی اللئالی ج۲ ص۳۳۱ آمده است: روی سلیمان الاسکاف عن الصّادق علیه السّلام قال قلت له انّ رجلا سأله عن شعر الخنزیر یخرز به قال لا بأس و لکن یغسل یده اذا اراد ان یصلّی.
۳) نسخه‌ی وافی: سند و متن روایت در وافی مثل تهذیب است (وافی ج۶ ص۲۰۵).
۴) نسخه‌ی وسائل الشیعة: و باسناده عن الحسین بن سعید ..... تا آخر سند و متن تهذیب. (وسائل، طبع آل البیت، ج۳ ص۴۱۸ و ج۲۴ ص۲۳۸).
۵) نسخه‌ی هدایة الامّة: و سئل الصّادق علیه السّلام عن شعر الخنزیر ..... تا آخر متن تهذیب. (هدایة، ج۱ ص۳۶۱).
بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.
نکته‌ی الف: مرحوم شیخ در تهذیب روایت را از حسین بن سعید اهوازی نقل فرموده است. سند شیخ به حسین بن سعید در پنج موضع از مشیخه‌ی تهذیب آمده است که عبارتند از: ص۶۳ و ص۶۶ و ص۷۳ و ص۷۳ و ص۷۴. سند شیخ به این راوی در این روایت، سندی که در ص۶۶ و در ص۷۴ آمده، نیست. سند شیخ به این راوی از هر کدام از مواضع ثلاثه باقیه باشد، سندی صحیح است.
نکته‌ی ب: در سند روایت، سلیمان اسکاف وجود دارد. این روایت به خاطر اهمال این راوی در کتب رجال، ضعیفه است (ملاذ الاخیار ج۱۴ ص۲۹۸) ولی مرحوم مجلسی اوّل در روضة المتّقین ج۷ ص۴۹۲ این روایت را «القویّ کالصّحیح» می‌داند و در لوامع صاحبقرانی ج۷ ص۷ مراد از این اصطلاح را بیان فرموده است. تعریفی که مرحوم استرابادی در لبّ اللباب ص۸۸ برای این اصطلاح ذکر فرموده، منطبق بر این روایت نیست ولی مرجع در فهم اصطلاح، صاحب اصطلاح است.
بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.
از طرفی کلمه‌ی خنزیر انصراف قطعی به خنزیر برّی دارد. از طرفی دیگر جمله‌ی «یغسل» جمله‌ی خبریّه در مقام طلب است و جمله‌ی خبریّه در مقام طلب دلالت بر وجوب می‌کند. پس جمله‌ی یغسل دلالت بر وجوب غسل ید می‌کند که تماس با شعر خنزیر پیدا کرده است و عرف متشرّعه از وجوب غسل ید، نجاست ید و نتیجتاً نجاست شعر و خنزیر می‌فهمد. بنابراین، روایت دلالت بر نجاست خنزیر برّی می‌کند.
روایت سوّم: روایت زراره از ابی جعفر علیه السّلام.
بحث اوّل: درباره‌ی نسخه‌های روایت.
۱) نسخه‌ی تهذیب: عنه (محمّد بن احمد بن یحیی) عن عبد الله بن جعفر عن ایّوب بن نوح عن صفوان عن سیف التمّار عن زرارة عن ابی جعفر علیه السّلام قال: قلت له انّ رجلا من موالیک یعمل الحمائل بشعر الخنزیر قال اذا فرغ فلیغسل یده (تهذیب، تحقیق خرسان، ج۶ ص۳۸۲).
۲) نسخه‌ی وافی: سند و متن روایت در وافی مثل تهذیب است (وافی ج۶ ص۲۰۴).
۳) نسخه‌ی وسائل الشیعة: سند و متن روایت در وسائل مثل تهذیب است (وسائل، طبع آل البیت، ج۱۷ ص۲۲۷).
۴) نسخه‌ی هدایة الامّة: قیل للباقر علیه السّلام انّ رجلا من موالیک ..... تا آخر متن تهذیب (هدایه، ج۶ ص۴۵).
بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.
نکته‌ی الف: مرحوم شیخ در تهذیب روایت را از محمّد بن احمد بن یحیی الاشعری نقل فرموده است. سند شیخ به این راوی، در مشیخه‌ی تهذیب ص۷۱ آمده است. سند شیخ به این راوی، صحیح است.
نکته‌ی ب: روایت، صحیحه است چون تمامی رواة امامی و ثقه هستند (روضة المتّقین ج۷ ص۴۹۳، ملاذ الاخیار ج۱۰ ص۴۰۶).
بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.
کیفیّت دلالت این روایت بر نجاست خنزیر، نظیر کیفیّت دلالت روایت سابق است.
