کتاب الطهارة/نجاسات/خنزیر/ مرحله سوّم: رجوع به روایات

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/خنزیر/ مرحله سوّم: رجوع به روایات

بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.

روایت از دو بخش تشکیل شده است.

بخش اوّل: سألته عن الرّجل ..... فیغسله.

این بخش از روایت دلالت بر نجاست خنزیر برّی می‌کند. چون از طرفی کلمه‌ی خنزیر انصراف قطعی به خنزیر برّی دارد. از طرفی دیگر استثنائی که در آخر این بخش آمده، استثناء از هر دو جمله‌ای است که قبل از استثناء وجود دارد یعنی الّا ان یکون فیه اثر فیغسله، استثناء از ان کان دخل فی صلوته فلیمض و از ان لم یکن دخل فی صلوته فلینضح ما اصاب من ثوبه است (حاشیه مرحوم وحید بهبهانی بر وافی ص۲۰۳). بنابراین، روایت دلالت می‌کند بر اینکه اگر اثری از خنزیر (مثلاً رطوبتی از خنزیر) در ثوب باشد، غسل ثوب مطلقا واجب است. مطلقا یعنی اعمّ از اینکه مکلّف داخل در صلوة باشد و اصابت رطوبت از خنزیر به ثوب را بفهمد و یا هنوز داخل در صلوة نشده و اصابت رطوبت از خنزیر به ثوب را بفهمد. در هر دو صورت، غسل ثوب بر مکلّف واجب است و عرف متشرّعه از وجوب غسل ثوب که جمله‌ی فیغسله دلالت بر آن دارد، نجاست ثوب و نتیجتاً نجاست رطوبت و خنزیر را می‌فهمد.

توجّه باشد که در صورت انطباق کلمه‌ی «اثر» در روایت بر رطوبت، بین رطوبت خنزیر و یبوست ثوب و عکس (یبوست خنزیر و رطوبت ثوب) عدم القول بالفصل وجود دارد یعنی در هر دو صورت، ثوب نجس می‌شود. و همچنین توجّه باشد که در صورت رجوع استثناء به جمله‌ی اخیره (فان لم یکن دخل فی صلوته فلینضح ما اصاب من ثوبه)، جمله‌ی اوّل یعنی جمله‌ی ان کان دخل فی صلوته فلیمض منافی با نجاست خنزیر نیست چون نهایتاً جمله‌ی اوّل دلالت می‌کند بر اینکه نجاستی که در اثناء صلوة فهمیده شده، مصحّح قطع صلوة نیست (بحوث فی شرح العروة ج۳ ص۲۲۸).

بخش دوّم: سألته عن خنزیر ..... سبع مرّات.

این بخش از روایت نیز دلالت بر نجاست خنزیر برّی می‌کند. چون از طرفی کلمه‌ی خنزیر انصراف قطعی به خنزیر برّی دارد. از طرفی دیگر جلمه‌ی «یغسل» جمله‌ی خبریّه در مقام طلب است و جمله‌ی خبریّه در مقام طلب دلالت بر وجوب می‌کند. پس جمله‌ی یغسل دلالت بر وجوب غسل اناء می‌کند و عرف متشرّعه از وجوب غسل اناء، نجاست اناء و نتیجتاً نجاست خنزیر می‌فهمد. بنابراین، روایت دلالت بر نجاست خنزیر برّی می‌کند.