کتاب الطهارة/نجاسات/کلب/رجوع به روایات

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/کلب/رجوع به روایات

بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.

در روایت طبق نسخه‌ی تهذیب، کلمه‌ی الکلب وجود ندارد و لذا روایت طبق این نسخه، جزء طائفه دوّم از روایات نخواهد بود. ولی روایت طبق نسخه‌ی کافی که در آن کلمه‌ی الکلب وجود دارد، دلالت بر طهارت کلب برّی می‌کند. با این بیان که از طرفی کلمه‌ی الکلب انصراف قطعی به کلب برّی دارد. از طرفی دیگر روایت دلالت می‌کند بر اینکه اکل از سمن و زیتی که کلب در آن افتاده و به صورت زنده خارج شده، جایز است و لازمه‌ی جواز اکل، طهارت سمن و زیت و نتیجتاً طهارت کلب برّی است. بنابراین، روایت دلالت بر طهارت کلب برّی می‌کند.

توجّه باشد که وجود کلب در روایت، اوّلاً: مخالف با روایات هم سیاق با این روایت است. ثانیاً: مورد انکار فحولی از علماء است (روضة المتّقین ج۷ ص۴۹۴ و مرآة العقول ج۲۲ ص۵۸ و منتقی الجمان ج۱ ص۹۵ و .......).

روایت دوّم: روایت علیّ بن جعفر از مولا موسی بن جعفر علیهما السّلام.

بحث اوّل: درباره‌ی نسخه‌های روایت.

۱) نسخه‌ی مسائل علیّ بن جعفر: سألته عن فأرة او کلب شرب من سمن او زیت او لبن أ یحلّ اکله قال ان کان جرّة او نحوها فلا یأکله و لکن ینتفع به فی سراج او غیره و ان کان اکثر من ذلک فلا بأس بأکله الّا ان یکون صاحبه موسرا فلیهرقه و لا ینتفعنّ به فی شیئ. (مسائل ص۱۳۳).

۲) نسخه‌ی قرب الاسناد: عبد الله بن الحسن عن جدّه علیّ بن جعفر عن اخیه موسی بن جعفر علیهما السّلام قال ...... و سألته عن فأرة او کلب شربا من زیت او سمن او لبن قال ان کان جرّة او نحوها فلا یأکله و لکن ینتفع به بسراج او نحوه و ان کان اکثر من ذلک فلا بأس بأکله الّا ان یکون صاحبه موسرا یحتمل ان یهریقه فلا ینتفع به فی شیئ (قرب الاسناد، ص۲۷۴).

۳) نسخه‌ی وسائل الشیعة: سند روایت در وسائل مثل قرب الاسناد و متن روایت در وسائل با تفاوتی قلیل مثل قرب الاسناد است (وسائل، طبع آل البیت، ج۲۴ ص۱۹۸).

توجّه:

عبارت صاحب وسائل در ذیل روایت به این صورت است: رواه علیّ بن جعفر فی کتابه .......

۴) نسخه‌ی بحار الانوار: مرحوم مجلسی در بحار ج۱۰ ص۲۶۱ روایت را از مسائل و در بحار ج۷۷ ص۵۸ روایت را از مسائل و از قرب الاسناد نقل می‌کند.

بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.

نکته الف: سند روایت طبق نسخه‌ی قرب الاسناد به این صورت است: عبد الله بن جعفر الحمیری عن عبد الله بن الحسن عن علیّ بن جعفر. روایت طبق این سند، ضعیف است چون عبد الله بن الحسن بن علیّ بن جعفر، مجهول است (مشارق الشموس ج۴ ص۱۵۵).

نکته ب: صاحب وسائل در وسائل ج۲۴ ص۱۹۹ این روایت را از کتاب علیّ بن جعفر نقل کرده و در ج۳۰ ص۱۵۳ نسبت به مصادر و منابع کتاب وسائل ادّعای تواتر کرده است یعنی ادّعاء کرده که با تواتر ثابت شده که این مصادر، از مؤلّفین آنها است و لذا در ج۳۰ ص۱۶۹ ذکر سند خود به مصادر را از باب تیمّن و تبرّک می‌داند نه از باب اینکه عمل به مصادر متوقّف بر این سندها باشد. بنابراین، تمام روایاتی که صاحب وسائل از کتاب علیّ بن جعفر نقل می‌کند، صحیحه است.

قال المحقّق الصّدر فی البحوث ج۳ ص۲۲۳: و الرّوایة فی طریق قرب الاسناد ضعیفة بعبد الله بن الحسن و لکنّها صحیحة بلحاظ نقل صاحب الوسائل قدس سرّه لها عن کتاب علیّ بن جعفر.