کتاب الطهارة/نجاسات/کلب/رجوع به روایات

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/کلب/رجوع به روایات

طائفه دوّم: روایاتی که مدلول آنها، طهارت کلب برّی است.

روایت اوّل: روایت سعید اعرج از ابی عبد الله علیه السّلام.

بحث اوّل: درباره‌ی نسخه‌های روایت.

۱) نسخه‌ی کافی: ابو علیّ الاشعری عن محمّد بن عبد الجبّار عن محمّد بن اسماعیل عن علیّ بن النعمان عن سعید الاعرج قال: سألت ابا عبد الله علیه السّلام عن الفأرة و الکلب یقع فی السّمن و الزیت ثمّ یخرج منه حیّا فقال لا بأس بأکله (کافی طبع اسلامیّه ج۶ ص۲۶۱ و طبع دار الحدیث ج۱۲ ص۲۶۷).

۲) نسخه‌ی تهذیب: عنه عن علیّ بن النعمان عن سعید الاعرج قال: سألت ابا عبد الله علیه السّلام عن الفأرة تقع فی السّمن و الزّیت ثمّ تخرج منه حیّا فقال لا بأس بأکله و عن الفأرة تموت فی السّمن و العسل فقال قال علیّ علیه السّلام خذ ما حولها و کل بقیّته و عن الفأرة تموت فی الزّیت فقال لا تأکله و لکن اسرج به (تهذیب، تحقیق خرسان، ج۹ ص۸۶).

۳) نسخه‌ وافی: سند و متن روایت در وافی مثل کافی و تهذیب است (وافی ج۱۹ ص۱۱۹).

۴) نسخه‌ی وسائل الشیعة: سند و متن روایت در وسائل مثل کافی است و مرحوم صاحب وسائل اشاره به نقل شیخ طوسی نیز کرده است (وسائل، طبع آل البیت، ج۲۴ ص۱۹۷).

عبارت صاحب وسائل در ذیل روایت به این صورت است: اقول: حکم الکلب محمول علی التقیّة او علی السّبع کما مرّ فی الصّید او علی ما لو کان ما وقع فیه جامدا فألقی منه ما اصابه الکلب لما مرّ.

توجّه:

در وسائل ج۲۴ ص۱۹۵ ذیل روایت نیز از شیخ طوسی نقل شده است.

بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.

نکته الف: ابو علی اشعری در سند روایت طبق نسخه‌ی کافی، کنیه‌ی احمد بن ادریس قمی است (رجال نجاشی ص۹۲) و روایت طبق سند کافی، صحیحه است (مرآة العقول ج۲۲ ص۵۸، استقصاء الاعتبار ج۱ ص۱۹۷، روضة المتّقین ج۷ ص۴۹۴).

نکته ب: در بعضی از نسخ کافی آمده است: عن سعید الاعرج عن غیره قال ....... اگر عن غیره در سند روایت باشد، روایت مرسله می‌شود ولی در هیچ کتاب روایی، سعید اعرج به توسّط غیر از ابی عبد الله علیه السّلام نقل روایت نمی‌کند و لذا در وجود «عن غیره» در سند شکّ پیدا می‌شود و اصل، عدم است. ممکن است که بر فرض وجود غیره در سند، و عن غیره و یا و غیره باشد که در این صورت، روایت دارای دو سند خواهد بود.

نکته ج: مرجع ضمیر عنه در سند روایت طبق نسخه‌ی تهذیب، حسین بن سعید است. سند شیخ طوسی به حسین بن سعید، صحیح است و در نتیجه، روایت طبق نسخه‌ی تهذیب نیز صحیحه است (ملاذ الاخیار ج۱۴ ص۳۰۰، کشف الاسرار ج۲ ص۲۰۹).