کتاب الطهارة/نجاسات/کلب/رجوع به روایات

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/کلب/رجوع به روایات

بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.

نکته الف: درباره‌ی معاویة بن شریح در سند اوّل و معاویة بن میسرة در سند دوّم، دو نظریّه وجود دارد.

اوّل: بعضی مثل مرحوم استرابادی و مجلسی اوّل و سبط شهید ثانی و وحید بهبهانی و ....... معتقد به اتّحاد هستند یعنی معتقدند که این دو اسم، دو اسم برای یک راوی است (الرسائل الرجالیّة مرحوم کلباسی ج۴ ص۷۹). طبق این نظریّه، این راوی در سند اوّل و دوّم امامی و ثقه است. علّت امامی بودن این است که مرحوم نجاشی در رجال ص۴۱۰ معاویة بن میسرة را ذکر کرده است و با توجّه به مقدّمه این مرحوم در رجال ص۳، هر راوی که این مرحوم ذکر می‌کند، امامی است و علّت ثقه بودن این است که اصحاب اجماع (مثل صفوان بن یحیی و ابن ابی عمیر و عثمان بن عیسی طبق نظری. رجال مرحوم کشّی ج۲ ص۸۳۰ و ۸۳۱) از معاویة بن شریح نقل روایت کرده‌اند. صفوان بن یحیی در همین روایت چهارم، ابن ابی عمیر در کافی طبع اسلامیّه ج۳ ص۵۱۴، عثمان بن عیسی در تهذیب ج۱ ص۱۹۱.

دوّم: ظاهر شیخ طوسی در کتاب فهرست و ظاهر شیخ صدوق در مشیخه‌ی من لا یحضر، تغایر این دو است. چون شیخ طوسی در کتاب فهرست ص۴۶۴ و ص۴۶۵ دو عنوان ذکر کرده و ظاهر تعدّد عنوان، تعدّد معنون است و شیخ صدوق در مشیخه من لا یحضر ج۴ ص۴۳۰ سند خود به معاویة بن میسرة و در مشیخه من لا یحضر ج۴ ص۴۶۷ سند خود به معاویة بن شریح را نقل کرده است. ظاهر این است که قائل به تغایر است. طبق این نظریّه دوّم، معاویة بن میسرة امامی و ثقه است. علّت امامی بودن این است که مرحوم نجاشی در رجال ص۴۱۰ این راوی را ذکر کرده است و علّت ثقه بودن این است که در طریق نجاشی به این راوی، ابن ابی عمیر که از اصحاب اجماع است، از این راوی نقل می‌کند. و معاویة بن شریح نیز امامی و ثقه است. علّت امامی بودن این است که مرحوم شیخ در فهرست ص۴۶۴ این راوی را ذکر کرده است و علّت ثقه بودن این است که صفوان بن یحیی و ابن ابی عمیر و عثمان بن عیسی از معاویة بن شریح نقل روایت می‌کنند.

طبق هر دو نظریّه، معاویة بن شریح در روایت چهارم امامی و ثقه است.

نکته ب: این روایت طبق سند اوّل صحیحه است.

نکته ج: شیخ طوسی در سند دوّم، این روایت را از سعد بن عبد الله قمی نقل فرموده است. در مشیخه‌ی تهذیب ص۷۳ و در مشیخه‌ی استبصار ص۳۲۵ سند شیخ به سعد بن عبد الله آمده است که این سند، صحیح است. ولی روایت طبق سند دوّم به خاطر وجود حسن بن علیّ بن فضّال و عبد الله بن بکیر در سند، موثّقه است. بنابراین، حکم کردن مرحوم مجلسی دوّم در ملاذ الاخیار ج۲ ص۲۴۷ به مجهول بودن روایت طبق هر دو سند، صحیح نیست.

بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.

از طرفی کلمه‌ی کلب انصراف قطعی به کلب برّی دارد. از طرفی دیگر کلمه‌ی نجس دلالت بر نجاست می‌کند. بنابراین، روایت دلالت دارد بر اینکه کلب برّی نجس است. سؤال راوی در آخر روایت و جواب امام علیه السّلام اشاره به نکته‌ای دارد که در ملاذ الاخیار ج۲ ص۲۴۸ آمده است.