« فهرست دروس
درس خارج فقه استاد قادر حیدری فسائی

1403/07/11

بسم الله الرحمن الرحیم

کتاب الطهارة/نجاسات/کلب/رجوع به آیات

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/کلب/رجوع به آیات

عبارت دوّم: عبارت مرحوم شیخ صدوق.

عبارت مرحوم شیخ صدوق در من لا یحضر ج۱ ص۷۳ به این صورت است: من اصاب ثوبه کلب جافّ و لم یکن بکلب صید فعلیه ان یرشّه بالماء و ان کان رطبا فعلیه ان یغسله و ان کان کلب صید و کان جافّا فلیس علیه شیئ و ان کان رطباً فعلیه ان یرشّه بالماء.

مرحوم شیخ صدوق در این عبارت، کلب صید را طاهر می‌دانند. لعلّ دلیل بر طهارت را همین آیه می‌دانند ولی عبارت مرحوم مجلسی اوّل در روضة المتّقین ج۱ ص۲۱۸ به این صورت است: و ما قاله الصّدوق یمکن ان یکون وصل الیه خبر لم یصل الینا فالعمل علی المشهور.

نتیجه‌ی نهایی بحث در مرحله‌ی دوّم (رجوع به آیات): این آیه مبارکه دلالت بر طهارت کلب صید نمی‌کند و لذا مسأله طهارت و نجاست کلب، فاقد آیات الاحکام است.

دلیل اوّل:

شرط دلالت آیه‌ی مبارکه بر طهارت کلب صید، احراز زیادت من در ممّا امسکن است (من در ممّا امسکن یحتمل زائده و یحتمل برای تبعیض باشد. استدلال با آیه‌ی مبارکه بر طهارت کلب در صورتی صحیح است که من، زائده باشد چون در صورت تبعیض، آیه‌ی مبارکه مجمل خواهد شد و لذا برای رفع اجمال باید به ادلّه دیگر مراجعه نمود و ادلّه دیگر همان طوریکه قسمت‌هایی از صید را از جواز اکل استثناء کرده، موضع عضّ بدون غسل نیز استثناء می‌کند و در نتیجه، آیه مبارکه بنابر تبعیض دلالت بر طهارت کلب صید نمی‌کند) و احراز زیادت من در ممّا امسکن، منتفی است (در من همان طوریکه گفته شد دو احتمال و بلکه دو نظر وجود دارد. بنابراین، احراز زیادت نمی‌شود و بلکه احراز عدم زیادت می‌شود). بنابراین، شرط دلالت آیه مبارکه بر طهارت کلب صید، منتفی است و با انتفاء شرط، آیه مبارکه دلالت بر طهارت کلب صید نمی‌کند (فقه القران راوندی ج۲ ص۲۴۸ و مسالک الافهام فاضل جواد ج۴ ص۱۴۸).

logo