درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/بول طیر غیر مأکول اللّحم - رجوع به اجماع

عبارت مرحوم محقق سبزواری در کفایه ج۱ ص۵۷: الاقرب طهارة رجیع الطیر و فی بوله تردّد.

عبارت مرحوم محقّق سبزواری در ذخیره ج۱ ص۱۴۵: امّا البول فان فرض وقوعها من الطّیر ففیه تردّد للمعارضة بین حسنة ابن سنان و بین حسنة ابی بصیر و یمکن ترجیح الاولی لاعتضادها بالشهرة بین الاصحاب و یمکن ترجیح الثانی لاعتضادها بالاصل و کون الدّلالة علی العموم فیها اظهر.

عبارت مرحوم مجلسی دوّم در بحار الانوار ج۷۷ ص۱۱۱: و الاقوی عندی طهارة ذرق الطّیر مطلقا و فی البول اشکال و الاحتیاط الاجتناب من الجمیع.

عبارت مرحوم محقّق همدانی در مصباح الفقیه ج۷ ص۲۰: فالمسألة (مسألة بول الطّیر) موقع تردّد و الاحتیاط ممّا لا ینبغی ترکه.

عبارت مرحوم محقّق خراسانی در اللّمعات ج۱ ص۱۰۸: انّها (النجاسة) علی اشکال فی البول و الخرء من الطّیر غیر المأکول من اطلاقات معاقد الاجماعات و الرّوایات .......... و من روایة ابی بصیر بل صحیحته کما قیل: کلّ شیئ یطیر لا بأس بخرئه و بوله ...........

طائفه دوّم: بعضی از فقهاء در این مسئله فتوی داده‌اند بدون اینکه اجماع و یا عدم خلاف را نقل کرده باشند.

از فقهاء ‌قرن چهارم:

مرحوم ابن ابی عقیل و ابن جنید. قال فی الذکری ج۱ ص۱۱۰: الاوّل و الثانی: البول و الغائط من ذی النّفس غیر المأکول ....... و اخرج ابن بابویه و ابن ابی عقیل و الجعفی الطیر لقول الصّادق علیه السّلام: کلّ شیئ یطیر فلا بأس بخرئه و بوله ........ و اخرج ابن الجنید بول الرّضیع قبل اکله اللّحم ........ (بعد از خروج بول رضیع، اطلاق کلام شامل طیر می‌شود).

مرحوم علیّ بن بابویه (صدوق اوّل). قال العلّامة فی المختلف ج۱ ص۴۶۷: و کذا علیّ بن بابویه فانّه قال:‌ ان وقعت فیه (فی ماء البئر) عقرب او شیئ من الخنافس و بنات وردان و الجراد و کلّ ما لیس له دم فلا بأس باستعماله و الوضوء منه مات فیه او لم یمت.

توجّه: عبارتی که از مرحوم علیّ بن بابویه نقل شد، قریب به طائفه سوّم از روایات است. ممکن است در عبارت این فقیه ادّعای انصراف به خصوص میته شود که در اینصورت، این فقیه در عداد طائفه اوّل از فقهاء قرار می‌گیرد. انصراف در عبارت این فقیه، قویّ است.

مرحوم محمّد بن علیّ بن بابویه (صدوق دوّم) در من لا یحضر ج۱ ص۷۱. قال: لا بأس بخرء ما طار و بوله.