درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/بول حیوان غیر مأکول اللحم دارای نفس سائله/رجوع به روایات

نکته ب: حفص بن غیاث در سند روایت طبق نسخه تهذیب، ثقه غیر امامی است و بقیّه رواة، امامی هستند. ولی در توثیق بعضی مثل احمد بن محمد بن حسن بن ولید و محمّد بن خالد (اگر مراد از ابی جعفر در سند، احمد بن محمّد بن خالد باشد، مراد از اب، محمّد بن خالد خواهد بود) اختلاف است. اگر این دو راوی، موثّق باشند، روایت موثّقه است. چنانکه مرحوم مجلسی دوّم این روایت را موثّقه دانسته است (ملاذ الاخیار ج۲ ص۲۶۳) و اگر این دو راوی، غیر موثّق باشند، روایت طبق مبنای شهید ثانی در تعریف خبر ضعیف، ضعیف است (درایه ص۲۴)

ولی حقّ این است که محمّد بن خالد، ثقه است (شیخ طوسی در رجال ص۳۶۳، علّامه حلّی در رجال ص۱۳۹، مجلسی دوّم در وجیزه ص۱۵۸، خواجوئی در الفوائد الرجالیة ص۹۷، صاحب وسائل در وسائل ج۳۰ ص۴۷۱، نراقی در شعب المقال ص۲۱۳، محدث نوری در مستدرک ج۲۳ ص۱۷۴، مامقانی در تنقیح المقال رحلی ج۳ ص۱۱۳ و .....) چون قائلین به ضعف این راوی، ضعف را از کلام نجاشی در رجال ص۳۳۵ استفاده کرده‌اند. قال: کان محمّد ضعیفاً فی الحدیث. ولی معنای ضعیفا فی الحدیث این است که حدیث او ضعیف است و ضعف حدیث منافی با توثیق او نیست. و شاهد بر این معنا، کلام ابن غضائری در رجال ص۱۹۳ است. قال: حدیثه یعرف و ینکر و یروی عن الضعفاء کثیراً و یعتمد المراسیل. بنابراین، توثیق این راوی توسّط امثال شیخ بدون معارض خواهد بود. (حسینی حلّی در زبدة الاقوال ص۳۲۷، خواجوئی الفوائد الرجالیّة ص۹۷، کاظمی در تکملة الرجال ج۲ ص۳۹۲، کلباسی در الرسائل الرجالیّة ج۲ ص۴۵۳، تنقیح المقال رحلی ج۳ ص۱۱۳، محقق سبزواری در ذخیره ج۱ ص۳۹، صاحب مدارک در مدارک ج۱ ص۵۰، محقّق اردبیلی در مجمع الفائدة ج۲ ص۴۱۵، استقصاء الاعتبار ج۱ ص۹۵ و ...........).

نکته ج: مراد از هذا الاسناد در سند روایت طبق نسخه‌ی استبصار، حسین بن عبید الله عن احمد بن محمّد بن یحیی عن ابیه است و مراد از ابی جعفر همان است که در نکته الف گفته شد. حفص بن غیاث در سند، ثقه غیر امامی است و بقیّه رواة، امامی هستند. ولی در توثیق بعضی مثل احمد بن محمّد بن یحیی العطّار و محمّد بن خالد، اختلاف است. اگر ایندو راوی، موثّق باشند، روایت موثقه است و اگر ایندو راوی، غیر موثّق باشند، روایت طبق مبنای شهید ثانی در تعریف خبر ضعیف، ضعیف است.