موضوع: بررسی ادله مورد هشتم از مفطرات صوم /(بقای عمدی بر جنابت)/مفطرات ص...

خب تبریک عرض میکنم ایام ماه مبارک ربیع الاول را و میلاد پیامبر مکرم اسلام حضرت محمد مصطفی(ص) که در پیش خواهیم داشت و سال تحصیلی جدید را یعنی سال تحصیلی ۱۴۰۲ را که ان شاء الله میخواهیم برای همه ما باعث برکت علمی و معنوی باشد ان شاء الله بهترین سال تحصیلی ما باشد و جوری ممارست علمی داشته باشیم که مورد رضای امام زمان (ع) باشد . بحث ما در ادامه ی مفطرات مربوط به صوم بود که مرحوم سید در عروه مطرح کرده بودند با آن ترتیب پیش میرفتیم رسیدیم پارسال به الثامن. یعنی السابع تمام شد که ارتماس بود. الثامن البقاء علی الجنابه عمدا الی الفجر الصادق. این فرمایش مرحوم سید در مقدمه ی بحثشان هست. پس هشتمین مورد که باعث ابطال صوم می‌شود مفطر بعدی است، بقاء بر جنابت است به صورت عمدی. یعنی شخص دچار جنابت شده باشد حالا جنابتش می‌خواهد جنابت به صورت احتلام باشد یا به صورت اجناب اصطلاحا اما در بقاء تعمد داشته باشد و این عمدی که می‌گوییم عمد در جنابت نیست تعمد در بقاء است نه تعمد در جنابت‌ . آن مهم نیست. جنابت تعمدی باشد یا نباشد. در بقائش تا طلوع فجر تعمد دارد یعنی غسل نمی‌کند. خب فتوای معروف و مشهور امامیه بطلان صوم است حتی ادعای اجماع هم شده مکرر. مرحوم صاحب جواهر رضوان الله علیه میفرماید لم اتحقق فیه خلاف. من قول مخالفی پیدا نکردم‌. نسبت داده شده. نسبت خلاف داده شده به صدوق‌. البته صدوقین و همینطور مرحوم مقدس اردبیلی، میرداماد این ها یک مخالفت هایی ازشون مطرح شده . ولی اعتنا و توجهی به این مخالفت ها نشده. فتوای معروف و مشهور همانطور که عرض کردم فتوایی که ادعای اجماع هم در موردش شده همین بطلان صوم است در برابر ، نظر عامه نظر مشهور عامه صحت صوم است ،حالا این از یه جهت برای ما اهمیت دارد آن هم روایاتی است که روایاتی بر صحت صوم داریم که برای آن وقت که حمل بر تغییر کنیم خوب است نظر عامه را بدانیم به هر صورت بقا بر جنابت مخالفت جدی ندارد در مورد بطلان صوم. ادله عمدتا روایی است . ادله بطلان صوم . سه طایفه از اخبار ما اینجا داریم یک: اخبار تعمد بر جنابت است اصلا روایاتی که موضوعش همین تعمد بر بقا جنابت است دو:اخبار تعمد در نوم جنابا یعنی شخص می‌خوابد عمدا به طوری که قصد و عزم بر غسل نداشته باشد این هم روایاتی دارد. و طایفه سوم اخبار نسیان غسل است روایتی که دلالت می‌کند بر اینکه اگر شخص غسل جنابت را فراموش کرد چه حکمی دارد. این سه دسته از روایات برای اثبات این حکم، حکم بطلان صوم در صورت بقا بر جنابت اصباح عمدی این ها دلالت میکند حال نحوه دلالتشان به چه شکل است به آن میرسیم.ما به جنبه تکلیفی کار نداریم به جنبه وضعی کار داریم. طایفه اول اخبار تعمد بر بقا بر جنابت است صحیحه ابی بصیر را داریم ابواب من یمسک عنه الصائم . باب ۱۶ حدیث ۲ .محمد بن الحسن به اسناده عن الحسین عن سعید عن محمد بن ابی عمیر عن ابراهیم بن عبدالحمید عن ابی بصیر عن ابا عبدالله علیه السلام فی رجل اجنب فی شهر رمضان بالیل ثم ترک غسل متعمدا موضوع ترک غسل است به صورت عمدی. حتی اصبح.... سوال از امام صادق ع در مورد کسی است که خودش را دچار جنابت می‌کند اجناب میکند و مباشرت دارد با زوجه‌اش در شهر رمضان و غسل را متعمدا ترک میکند تا صبح. حضرت فرمودند که یک برده ای را آزاد کند دو ماه پشت سر هم روزه بگیرد یا ۶۰ مسکین را اطعام کند که این‌ها خصال کفاره هستند خب دلالتش بر اینکه روزه‌اش باطل است واضح است چون کفاره برای بطلان صوم است تازه برای بطلان عمدی است . یعنی از قضا هم بالاتر است.پس بنابراین دلالت روشن است. کسی نمی‌تواند بگوید حالت تعبدی دارد. کفاره بر بطلان صوم دلالت روشنی است از نظر دلالت مشکلی ندارد از نظر سند هم روایت خوبی است. برای اینکه طریق شیخ به حسین بن سعید اهوازی طریق معتبری است. ابراهیم بن عبدالحمید هم توصیق صریح دارد .توصیق صریح شیخ را دارد و روایات زیادی ۱۵۵ روایت از ایشان نقل شده از نظر سند و دلالت خوب است. آدرسش ابواب ما یمسک عنه الصائم باب ۱۶ حدیث ۲ . این روایت اول ماست . البته ادامه ای هم دارد ... کفاره را هم بدهد و قضا را هم به جا بیاورد دیگر فضیلت روزه‌ای که ترک کرده هیچ وقت درک نخواهد کرد جنبه معنوی را هم بیان می‌کند. ممکن است آدم کفاره را هم بدهد و روزه را هم قضا کند ولی آن روزی را که از دست داده و فضیلتی که در ماه رمضان از دست داده هیچ وقت به دست نمی آورد. حدیث ۳ روایت سلمان بن حفص مروزی است باب ۱۶ حدیث ۳. به اسناده که اسناد شیخ است. عن محمد بن حسن صفار که شخصیت جلیل القدر و معروفی هستند. محمد بن عیسی عن سلیمان بن جعفر مروزی عن الفقیه ع قال اذا اجنب الرجل فی شهر رمضان فی لیل فلا یغتسل حتی یصبح ....اگر شخصی اجناب کند در شب ماه رمضان و غسل نکند تا صبح فعلیه صوم شهرین متتابعین باید دوماه روزه بگیرد دوماه روزه گرفتن کفاره است کفاره هم دلالت بر بطلان صوم میکند. روزه صحیح کفاره ندارد. روزه آن روز هم باید بگیرد. فلا یدرک فضل یومه ...فضیلت روزه ای که از دست داده را هیچ وقت به دست نخواهد آورد. این هم از نظر دلالت خیلی واضح است وضوحش از قبلی هم بیشتر است چون تصریح به قضا هم دارد در مورد سند، محمد بن عیسی پارسال بحث کردیم محمد بن عیسی اشعری داریم محمد بن عیسی یقتینی هم داریم این محمد بن عیسی دوم است که توصیق صریح نجاشی را دارد. مشکلی ندارد . سلیمان بن جعفر مروزی ما اصلاً نداریم همچین آدمی نداریم . این سلیمان بن حفص مروزی است . نسخه هایی که نوشته سلیمان بن جعفر اینجا یک تصحیفی صورت گرفته . فقیه یعنی امام هادی علیه السلام. بنابراین این روایت از نظر سند یک همچین تصحیفی است . روشن است و همه هم گفتن مشکلی ندارد .پس بنابراین سلیمان بن حفص مروزی توثیق ندارد. وثاقتش را از کجا بدست بیاوریم؟ در رجال کامل الزیارات آمده برای این قولوی . اگر ما در توثیقات عامه رجال کامل الزیارات را بپذیریم پارسال بحثش را کردیم و قبول داشتیم. اختلافی که وجود داشت این است که فرمایش ابن قولوی ناظر بر مشایخ مستقیم و مباشرش است یا کل مشایخ بی‌واسطه و با واسطه کتاب کامل الزیارات . عده ای نظرشون این است که فقط مشایخ مستقیم را عبارت شامل میشود بعضی نظرشون این است که نه کل رجال این کتاب توثیق شده یعنی از اطلاق فرمایش ابن قولوی و مجموع قرائنی که مهم ترین قرینه اش این بوده که ایشان می‌خواسته اعتبار کتابش را نشان دهد و بگوید این کتاب و روایات معتبر است . اعتبار کتاب با یک راوی درست نمی‌شود . باید با همه روات توثیق شده باشد تا کتاب معتبر باشد و شواهدی را مطرح کرده است عرضم به حضور شما که به این نتیجه رسیدیم که نه کلیه ی رجال این کتاب شریف توثیق شدن به صورت عام توسط ابن قولوی. کلیه ی رجال طبق احصائی که مرحوم محدث نوری فرمودند ۳۸۸ نفرند. رجال این کتاب هستند . کلیه مشایخ با واسطه و بی‌واسطه عددی که ایشان فرموده ۳۸۸ نفر هستند. مشایخ بی واسطه ۳۱ نفرند. اگر علی المبنا به قول معروف قبول داشته باشیم این مبنا را به این روایت هم می‌گوییم صحیحه سلیمان اگر نداشته باشیم می‌شود خبر سلیمان. این هم از نظر سند پس بنابراین ما این دو روایت را در خود این موضوع میگوییم. موضوع بقا عمدی بر جنابت از نظر ما سند و دلالت هردو خوب و معتبر است و بنابراین میتوان اعتماد کرد . میماند دو طایفه بعدی که میگذاریم برای فردا.