موضوع: غساله حمام /کتاب الطهاره /المختصر النافع

خلاصه مباحث گذشته:

بحث در آب مستعمل بود.

1- غساله حمام

گفته اند غسل با آب حمام جایز نیست «و لا يجوز أن يغتسل بغسالة الحمّام و هي الجيّة»[1] «جیه» لغت عامیانه است به معنای مرداب. حمام های قدیم با خزانه بوده است. بعد از انجام غسل، آب در جای دیگر جمع می شد.

عبارت «لا یغتسل بغساله الحمام» از مختصر النافع است. صاحب وسائل قائل به حرمت نیست. ایشان فرموده «بَابُ كَرَاهَةِ الِاغْتِسَالِ بِغُسَالَةِ الْحَمَّامِ مَعَ عَدَمِ الْعِلْمِ بِنَجَاسَتِهَا وَ أَنَّ الْمَاءَ النَّجِسَ لَا يَطْهُرُ بِبُلُوغِهِ كُرّاً‌»[2] اینکه ایشان فرموده اگر آب نجس اگر با آب طاهر به کر تبدیل شود، پاک نمی شود نظر ایشان است ولی بعضی فقها می گویند اگر با تتمیم به کر تبدیل شود پاک می شود-البته به بحث ما فعلا ارتباطی ندارد.

در روایت صاحب وسائل آورده «مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْحَمِيدِ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الْأَوَّلِ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ أَوْ سَأَلَهُ غَيْرِي عَنِ الْحَمَّامِ قَالَ ادْخُلْهُ بِمِئْزَرٍ وَ غُضَّ بَصَرَكَ وَ لَا تَغْتَسِلْ مِنَ الْبِئْرِ الَّتِي يَجْتَمِعُ فِيهَا مَاءُ الْحَمَّامِ فَإِنَّهُ يَسِيلُ فِيهَا مَا يَغْتَسِلُ بِهِ الْجُنُبُ وَ وَلَدُ الزِّنَا وَ النَّاصِبُ لَنَا أَهْلَ الْبَيْتِ وَ هُوَ شَرُّهُمْ»

حضرت فرمودند از محل تجمع آب حمام غسل نکن به خاطر اینکه جنب در حمام غسل کرده و ولد الزنا و ناصبی آنجا غسل می کند و ناصبی از همه بدتر است.

در روایت دیگر آمده «مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَعْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ مُوسَى بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُوسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا ع فِي حَدِيثٍ قَالَ: مَنِ اغْتَسَلَ مِنَ الْمَاءِ الَّذِي قَدِ اغْتُسِلَ فِيهِ فَأَصَابَهُ الْجُذَامُ فَلَا يَلُومَنَّ إِلَّا نَفْسَهُ فَقُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ ع إِنَّ أَهْلَ الْمَدِينَةِ يَقُولُونَ إِنَّ فِيهِ شِفَاءً مِنَ الْعَيْنِ فَقَالَ كَذَبُوا يَغْتَسِلُ فِيهِ الْجُنُبُ مِنَ الْحَرَامِ وَ الزَّانِي وَ النَّاصِبُ الَّذِي هُوَ شَرُّهُمَا وَ كُلٌّ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ ثُمَّ يَكُونُ فِيهِ شِفَاءٌ مِنَ الْعَيْنِ» حضرت می فرماید اگر کسی با غساله حمام غسل کرد و مبتلی به بیماری جذام شد فقط خودش را سرزنش کند. حضرت نمی فرماید غسل باطل است بلکه می فرماید جذام می‌گیرید. ممکن است گفته شود این روایت اعم از غسل اصطلاحی است و مطلق شستشو را می گوید نه خصوص غسل اصطلاحی. یک دستور بهداشتی است و حرمت به معنای بطلان غسل فهمیده نمی شود. بعد راوی می گوید به امام عرض کردم مردم مدینه می گویند در این غساله حمام، شفای چشم زخم است. حضرت فرمود دروغ می گویند به خاطر اینکه جنب از حرام و زانی و ناصبی و... اینجا غسل می کنند. حال چگونه چنین آبی برای چشم زخم خوب است.