موضوع: تنجس آب مضاف کثیر /کتاب الطهاره /المختصر النافع

خلاصه مباحث گذشته:

بحث در تنجس آب مضاف خیلی کثیر بود. گفتیم ادله ای که برای تنجس آب مضاف در این فرض ذکر شده است خالی از اشکال نیست. کلام محقق سبزواری در مقام بیان شد.

1- تنجس آب مضاف خیلی کثیر

مهمترین دلیلی که برای تنجس آب مضاف بیان شده کلام شیخ انصاری است. ایشان فرموده ملاقات با نجس، مقتضی نجاست ملاقی است. محقق سبزواری در جواب فرمود همین محل بحث است که آیا واقعا ملاقات مقتضی نجاست ملاقی است یا نه؟

محقق سبزواری همین مطلب را از حاج آقا رضا همدانی نقل کرده است «و أما ما ذكره الفقيه الهمداني (قدس سره) «المغروس في الأذهان، أنّ الذوبان و الميعان علة لنجاسة الكل». من مجرد الادعاء و إثبات الكلية له يحتاج‌ إلى دليل، و هو مفقود، و سيأتي في [مسألة 8] من فصل كيفية تنجس المتنجسات ما ينفع المقام»[1] وقتی ملاقات رخ می دهد، علت نجاست موجود شده است و دلیل شرعی بر این مسأله ذهن متشرعه است که چنین برداشتی دارد. محقق سبزواری می گوید این صرف ادعاست و اثبات چنین چیزی اول دعواست. دلیل از آن جهت که بخواهد حکم را اثبات کند کافی نیست هرچند مرتکز در ذهن متشرعه نجاست است.

یکی از احکام نجس، اکل و شرب است ولی احکام دیگری نیز وجود دارد. محقق سبزواری فرمود شاید اینکه گفته اند اکل نکنید، به خاطر نجاست نباشد بلکه بخاطر قذارت باشد. ممکن است در ذهن عرف بعضی موارد بین قذارت و نجاست خلط شده باشد مثلا قذارت موجب عدم اکل باشد نه نجاست آن.

در اینجا به ادله عسر و حرج نمی شود تمسک کرد چرا که اگر عسر و حرج باشد حکم به نجاست برداشته می شود ولی حکم اولی تغییر نمی کند. ادله عسر و حرج، حکم ثانوی است و باعث تغییر حکم اولی نمی شود و فقط برای کسی که موجب عسر و حرج باشد، برداشته می‌شود.

گفتیم در شبهه موضوعیه، اصل طهارت است. اگر شبهه داشته باشند که ملاقات صورت گرفته یانه، اصل طهارت جاری می کنند.