موضوع: آب باران /کتاب المیاه /المختصر النافع

خلاصه مباحث گذشته:

بحث در مورد آب باران بود. گفتیم آب باران به منزله آب جاری است و مطهر است. سوال این بود که آب باران چه میزان باید باشد تا این حکم را داشته باشد.

1- مطهریت آب باران

در آیات مبارکه وارد شده است «وَ أَنْزَلْنا مِنَ‌ السَّماءِ ماءً طَهُوراً »[1] «يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ »[2]

مشهور فقها فرموده اند همینکه صدق آب باران کند مطهر است. اگر این آیه اطلاق داشته باشد، می توان همین فتوا را از آن استفاده کرد.

به نظر ما این آیات اطلاق ندارد. باید سراغ دلیل دیگری برویم.

در روایت صحیحه هشام بن سالم آمده «مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ‌ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَاعَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ السَّطْحِ يُبَالُ عَلَيْهِ فَتُصِيبُهُ السَّمَاءُ فَيَكِفُ‌ فَيُصِيبُ الثَّوْبَ فَقَالَ لَا بَأْسَ بِهِ مَا أَصَابَهُ مِنَ الْمَاءِ أَكْثَرُ مِنْهُ»[3]

معنای «یکف» سیلان و جریان است. این روایت می گوید آب باران باید بیشتر از نجاست باشد. این روایت می گوید آب باید غلبه داشته باشد ولی فهمیده نمی شود که از ناودان جاری شود. حضرت در مورد اکثر بودن و غلبه تکیه کرده اند و بحث جریان را مطرح نکرده اند.

در روایت دیگر آمده است «وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِيهِ مُوسَى ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الْبَيْتِ يُبَالُ عَلَى ظَهْرِهِ وَ يُغْتَسَلُ مِنَ الْجَنَابَةِ ثُمَّ يُصِيبُهُ الْمَطَرُ أَ يُؤْخَذُ مِنْ مَائِهِ فَيُتَوَضَّأُ بِهِ لِلصَّلَاةِ فَقَالَ إِذَا جَرَى فَلَا بَأْسَ بِهِ قَالَ وَ سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ يَمُرُّ فِي مَاءِ الْمَطَرِ وَ قَدْ صُبَّ فِيهِ خَمْرٌ فَأَصَابَ ثَوْبَهُ هَلْ يُصَلِّي فِيهِ قَبْلَ أَنْ يَغْسِلَهُ فَقَالَ لَا يَغْسِلُ ثَوْبَهُ وَ لَا رِجْلَهُ وَ يُصَلِّي فِيهِ وَ لَا بَأْسَ بِه‌»[4] سوال این بوده که آیا می شود آب روی بام را جمع کرد و با آن وضو گرفت. حضرت فرموده اگر آب جریان پیدا کرد مانعی ندارد.

اگر آب پشت بام را جمع کرد و با آن وضو گرفت باید مقداری باشد که قابل جمع کردن باشد و صرف نمناک کردن سقف کافی نیست. سوال ما این است که اگر باران بیاید ولی جاری نشده است، حال آیا پشت بام پاک می شود.