موضوع: حکم آب حمام /کتاب المیاه /المختصر النافع

خلاصه مباحث گذشته:

بحث در رابطه با آب حمام بود. گفتیم در روایات آمده حکم آب حمام، حکم آب جاری است. بیان شد که اصل این مطلب با روایت صحیحه داود بن سرحان اثبات می شود. سوالی مطرح شد و آن اینکه وقتی می گوییم آب حمام حکم آب جاری دارد، آیا باید آب حمام کر باشد یا نه؟

1- آب حمام

آب حمام های قدیمی نه تنها کر بوده بلکه بیشتر از کر بوده است. گفتیم نمی توان به اطلاق روایت داود بن سرحان تمسک کرد و گفت صرف آب حمام بودن کفایت می کند و لازم نیست کر باشد.

سوال دیگر این است که آیا باید خزانه به اندازه کر باشد یا اینکه خزانه به همراه حوضهای کوچک کر باشد برای عدم تنجس کفایت می‌کند. برای حکم عدم تنجس، خزانه به همراه حوضهای کوچک مجموعا کر باشند کافی است همانطور که در موارد غیر از آب حمام این میزان کافی بود. اما اگر فرض کنیم حوض کوچک نجس شد، رنگ و بو و مزه آن تغییر کرد، و فرض کردیم مجموعا کر باشد، برای تطهیر نیاز است که آب کر به آن اضافه شود. آب خزانه اگر به تنهایی کر نباشد، برای تطهیر کافی نیست مگر اینکه خزانه کر باشد یا از بیرون به آن آبی ضمیمه شود. پس برای دفع نجاست، خزینه و حوض مجموعا کر باشد کافی است ولی برای رفع نجاست باید آبی که از خزینه می آید کر باشد.

2- آب باران

محقق می فرماید «و كذا ماء الغيث حال نزوله»[1] آب باران در حال نزول، حکم آب جاری دارد. اگر حکم آب باران، حکم آب جاری است، چقدر باید باران بیاید که چنین حکمی را داشته باشد؟

در روایت علی بن جعفر آمده «وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِيهِ مُوسَى ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ‌ الْبَيْتِ‌ يُبَالُ‌ عَلَى ظَهْرِهِ وَ يُغْتَسَلُ مِنَ الْجَنَابَةِ ثُمَّ يُصِيبُهُ الْمَطَرُ أَ يُؤْخَذُ مِنْ مَائِهِ فَيُتَوَضَّأُ بِهِ لِلصَّلَاةِ فَقَالَ إِذَا جَرَى فَلَا بَأْسَ بِهِ قَالَ وَ سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ يَمُرُّ فِي مَاءِ الْمَطَرِ وَ قَدْ صُبَّ فِيهِ خَمْرٌ فَأَصَابَ ثَوْبَهُ هَلْ يُصَلِّي فِيهِ قَبْلَ أَنْ يَغْسِلَهُ فَقَالَ لَا يَغْسِلُ ثَوْبَهُ وَ لَا رِجْلَهُ وَ يُصَلِّي فِيهِ وَ لَا بَأْسَ بِهِ»[2] از حضرت سوال می کند در مورد پشت بامی که شخصی روی آن بول می کند و بر روی آن پشت بام غسل جنابت انجام می شود بعد بارانی نازل می شود. حال آیا می شود از آبی که از ناودان آن می آید، وضو گرفت؟ حضرت می فرماید اگر آب جریان پیدا کند مانعی ندارد. علی بن جعفر می گوید از حضرت سوال کردم باران در حال باریدن است و مقداری شراب در مسیری ریخته اند که آب باران می آید حال این آب با شراب مخلوط شده و به لباس او رسیده است حال آیا باید لباس را بشوید؟ حضرت می فرماید نیاز به شستن لباس و پا نیست و می تواند با آن نماز بخواند. از اینکه حضرت فرموده نیاز به شستن لباس و پا ندارد، استفاده می شود که آب باران حکم آب جاری دارد و مطهر است. روایت نیاز به بررسی سندی و دلالی دارد.