موضوع: مقدار آب کر /کتاب الطهاره /المختصر النافع

خلاصه مباحث گذشته:

بحث در مقدار کر از نظر روایات بود. گفتیم روایاتی که حجت هستند، مقدار کر را متفاوت بیان کرده اند. بیان شد اقل این مقادیر واجب است و و مقدار کر را بیان می کند و بیشتر از آن مقدار، ارجح است. این بیان جمع بین روایات بود.

1- عدم ملاک بودن کر در بعضی از کلمات فقها

بعضی فقها گفته اند ملاک، کر بودن نیست بلکه ملاک، کثیر بودن است. عبارتی که در ریاض آمده می تواند مؤید آنها باشد. در ریاض آمده «و لا ينجس الكثير من الماء الراكد»[1] کثیر نمی تواند ملاک باشد چرا که نسبی است. مثلا یک بشکه آب نسبت به یک ظرف کثیر است ولی نسبت به دریاچه قلیل است. اگر بگوییم مراد این است که آبی که با نجاست برخورد می کند به اندازه ای باشد که بر نجاست غلبه می کند کثیر است در غیر اینصورت قلیل است، لکن دلیل بر آن نداریم و مشهور فقها کسی قائل به این قول نشده است و خلاف فتاوای معظم فقهاست. ابن جنید نیز گفته است کر باید صد وجب باشد که به اندازه چند کر می شود و این قول نیز مورد اعتنا نیست.

2- آب حمام

مسأله بعدی این است که حکم آب حمام چیست؟ منظور از آب حمام، حمام خزینه های قدیم است. استخرهای فعلی همان وضعیت را دارند. جکوزی ای که در استخر وجود دارد، مانند خزینه های سابق است. در مختصر آمده است «و حكم ماء الحمام حكمه إذا كان له مادة»[2] اگر حوض های کوچک به حوض های بزرگ وصل باشد، حکم کر را دارد. در کتابها آمده است اگر سطح آبها مختلف باشد، باید بررسی کنیم که حکمش چیست. یک قانونی در فیزیک داریم به نام قانون ظروف مرتبطه. اگر چند تا ظرف داشته باشیم که به هم وصل باشد و در یکی آب بریزید، این آب در لوله ها پخش می شود و آب درون ظرفهای مختلف هم سطح هم می ایستد. حوضچه ها پایین تر ساخته شده بود ولی آبها هم سطح هستند هرچند ارتفاع دیوارها مختلف است. تصور اینکه فقها فرموده اند اگر سطح آبها مختلف باشد، دشوار است چرا که آبها در صورت ارتباط همسطح می شوند.