موضوع: تفاوت زن و مرد در انحناء در رکوع

بحث ما درباره وجوب انحناء در رکوع و حد انحناء که دست به زانو برسد، است.

حالا می خواهیم ببینیم در این مساله بین زن و مرد فرقی است یا اینکه فرقی نیست.

البته امام هم این را در مساله های بعدی مطرح کرده است و در مساله اول که مطرح نکرده اند.

در مساله دوم هم مطرح نکرده اند.

0.1- صاحب مستند

... آن چیزی که بیان کردیم راجع به وجوب و میزان انحناء مخصوص مرد است نه زن؛ زیرا این اجماعی که راجع انحناء داریم و ادله تمامی هم که داریم مخصوص مرد است.

ممکن است بیان شود زن و مرد در احکام مشترک هستند؛ ولی آیا در تمام احکام مشترک هستند؟ یا برخی احکام است که از مشترکات نیست.

اینجا در مورد انحناء اشتراک زن و مرد، اجماعی نیست و اصلا عده ای فتوا دادند که زن اقل از مرد باید منحنی شود.

روایت صحیحه هم داریم.

اگر ادله عمومیت داشته باشد نسبت به زن و مرد، با این صحیحه باید عموم ادله را تخیصیص بزنیم و اگر عمومیت هم ندارد که احتیاج به تخصیص هم نیست.

... ممکن است بگوییم روایت صحیحه را حمل کنیم بر اینکه در وضع یدین اختلاف است، یعنی مرد دستش را روی زانو بگذارد ولی زن لازم نیست دست روی زانو بگذارد ولی در انحناء باید مثل هم باشند.

آن تعلیلی که صحیحه آمده ابا دارد از اینکه اختلاف در وضع یدین باشد نه در انحناء و آن تعلیل را باید نگاه کنیم.

به لحاظ قاعده اصولی هم داریم که علت مخصص و معمم است و بر حسب علت می توانیم حکم را تخصیص بزنیم و می توانیم بر حسب علت، حکم را تعمیم بدهیم.

روایت صحیحه زراره ... اگر زن می خواهد نماز بخواند، پا های خود را جمع می کند و فاصله نمی گذارد برخلاف مرد، بین پاهایش را باز نمی گذارد و دست هایش را به سینه اش قرار می دهد نزدیک آن.

موقع رکوع، دستش را بالای زانو ها می گذارد، که خیلی خم نشود تا عجیزه اش بلند نشود.

این تعلیل است و علت می تواند معمم و مخصص باشد و زن ها را تخصیص می زند.

جلوسش را مثل نشستن مرد نباشد و وقتی می خواهد سجده برود اول بنشیند، مستقیما از رکوع سجده نرود.

پیش از اینکه دست هایش را دست هایش را برای سجده روی زمین بگذارد، زانو هایش را روی زمین بگذارد.

موقعی که سجده می کند، خودش را به زمین بچسباند.

موقع نشستن، ران ها را بهم بچسباند و زانو های خود را بالا می آورد و بهم بچسباند و وقتی بلند می شود، طوری بلند شود که اول عجیزه خودش را بلند نکند و راست بلند شود.

آدرس روایت وسائل باب اول حدیث چهارم

0.2- صاحب عروه

... گفتند فقط دستش به ران برسد بالای زانو.

برخی گفتند این مستحب است.

در مقدار واجب انحناء زن هم مثل مرد است و مرد هم لازم نیست که دستش را به زانو برساند؛ بلکه در حدی که بگویند منحنی شده عرفا و این مقدار واجب فرق نمی کند بین زن و مرد.

ولی زیاده روی در انحناء نکند که عجیزه بالا بیاید.

فصل فی الرکوع مساله دهم

0.3- جناب حکیم

جناب حکیم می فرماید در حاشیه، ... خیلی خم نشود که عجیزه بالا بیاید.

نفیله بیان می کند این مستحب است برای زن به خاطر خبر زراره.

ظهور روایت زراره واجب است.

مستمسک جلد 6 ص 196

باید به آن خبر عمل کنیم و روایت هم صحیحه است و اصحاب هم به این خبر اعتماد کردند.

پس به روایت عمل کنیم.