فصل فیما یُستقبل له/اعتبار الاستقبال فی الصلاه المنذوره

کلام در این است که آقا این کسی نافله اش را نذر کرد قسم خورد تعهد کرد ایا این باید رو به قبله باشه یا نه؟

ما عرض کردیم دلیلی که بفرماید در این نافله منذوره هم قبله معتبر نیست ما پیدا نکردیم به خاطر اینکه این روایاتی که در نافله وارد شده نافله و محمل و سفر اینها به عقل قاصر ما انصراف دارد اینا منذوره را شامل نمیشه.

دیدم مرحوم اقای بروجردی و جماعت دیگر احتیاط واجب کردند که در نماز نافله ی منذوره باید رو به قبله و با استقرار نماز بخوانیم.

مرحوم صاحب جواهر که فرموده شبهه ای نیست اصلا مخالف در مساله نیست که قبله معتبر است، منم با خودم فکر میکردم با این بیاناتی که ما عرض کردیم مطلب واضح تر از این حرف هاست باید خیلی از این اقایون فتوا میدادند به اینکه نافله منذوره باید مستقبلا الی القبله باشه.

یک جمله ای در کلمات مرحوم آ سید علاء سبزواری دیدم که ایشون میفرماید نذر چیزی را زیاد و کم نمیکند همانی که فی حد نفس مشروع است به همان کیفیتی که مشروع است این را اگر نذر بکند واجب میشه این طور نیست که یک چیزی لولا النذر معتبر نباشه یا معتبر باشه و با نذر برداره ،یا زیاد کنه.

این بد حرفی نیست ولکن چطور کسی که روزه ی قضا به گردنش است نمیتواند روزه ی مستحبی بگیرد ولی اگر نذر بکند صومش صحیح است، یعنی اگر نذر نمیکرد صومش باطل بود به خاطر اینکه صوم قضا به گردنش بود ولی با نذر صحیح شد،لذا ممکن است نذر یک چیز هایی را عوض کند ،یا به عبارت دیگر دلیلی که میفرماید روزه ی مستحبی جایز نیست اطلاق نداره و شامل روزه ی منذوره نمیشه،نه اینکه عوض بکند.

این هم به خلاف اون نافله در حال مشی است چون اون مستحب بود چون مستحب گفتیم دیگه هر جور خواند ولی این نذری که میکند واجب میشه اگر این نذر بکند که نافله را بخواند اصلا خبر نداره که نافله در حال راه رفتن هم میشه خواند ،اصلا خیلی عوام الناس این طوری هستند خیلی از عوام الناس اصلا بهش بگی اقا نماز زیارت، میگه حاج آقا صبر کن یه دو رکعت نماز زیارت بخوانم بهش بگی بیا بریم تو راه بخوان میخنده میگه مسخره میکنی منو ،من خودم هم واقعا همین طور هستم اگر یک کسی بیاد بگه اقا نماز زیارتت را در راه بخوان، من فکر نمیکنم شاید از زائرین حضرت رضا (علیه السلام) که در روایت داره که زائرین حضرت رضا (علیه السلام) به نظر من یک سر و گردن از همه بالاتر هستند از همه زوار، حالا اون روایت امام جواد (علیه السلام) عجیب است که راوی سوال میکند اقا من پارسال حج رفتم مدینه زیارت ائمه بقیع (علیهم السلام) رفتم زیارت جدت موسی بن جعفر (علیه السلام) رفتم زیارت جدت مولانا امیر المومنین (علیه السلام) رفتم امسال همان ها را برم یا برم زیارت پدرت حضرت رضا (علیه السلام) میفرماید زیارت پدرم حضرت رضا افضل است در ماه رجب، باز ماه رجب مسلم است، یه وقتی مرحوم اقای تبریزی تعجب میکرد میگفت یعنی بگیم زیارت امام رضا (علیه السلام) از زیارت امام حسین (علیه السلام) افضل است ،لذا ان شاء الله ما عمری باشه در اون ۲۵ رجب که شهادت آقا موسی بن جعفر هست یک هفته ان شاء الله تعطیل میکنیم وفات حضرت ابوطالب را که ما از پارسال تصمیم گرفتیم تعطیل بکنیم ولو اینکه بگن هر کس تعطیل بکند سه سال ۱۰۰ضربه شلاق هر روز باید بخوره میگیم هر روز نمیخواد بیا همه را یه جا بزن ،مگر اینکه امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بگوید و الان میگم اونایی که به مشهد نیان من راضی نیستم مگر بیان تو مسجد سلماسی بشینند ساعت ۹ که شد باز بروند و الا آه میکشم و راضی نیستم .

خب کسی بگه اقا نماز زیارت حضرت رضا (علیه السلام) را در راه میخوانیم اصلا تو اذهان مردم نیست لذا یک کسی نذری کرد این الان بگیم که این نماز منذورش رامیتواند تو راه بخواند؟ نه، لذا همین احتیاطی که اقای بروجردی و دیگران کردند من این احتیاط را میپسندم و همین احتیاط واجب چون عرض کردیم اینجا مستحب نیست که دیگه چیزی نگیم.

فتلخص مما ذکرنا که احوط همین است،که نافله ی منذوره را رو به قبله بخواند، مقتضای ادله همین است و صاف نیست.

مساله بعدی: کیفیت الاستقبال فی الصلاه، حالا اینکه میگیم باید رو به قبله بایستد خب چطوری است؟

اگر بخواد ایستاده نماز بخواند ان یکون وجهه و مقادیم بدنه الی القبله حتی أصابع رجلیه ،انشگت های پاهاش هم باید رو به قبله باشه، علی الأحوط و المدار علی الصدق العرفی مدار بر صدق عرفی است که عرفا بگن رو به قبله است

مرحوم اقای حکیم و اقای خویی اشکال کردند که انگشتان پاها رو به قبله، این دیگه معتبر نیست چون اگر الان قبله اینور است این طوری نماز بخواند بایستد میگن رو به قبله نایستادی؟ یا حتی به نظرم این رکبتیه، زانو ها حتی اگر مثلا کسی این طوری پاها را زاویه بده کج بکند نمیگن رو به قبله هست؟

حالا یک حرفی در بعضی از این فتاوا دیدم شاید مقصودشون این است که یک مساله ای هست مرحوم اقای خویی و جماعتی، حالا نمیدانم مشهور هم باشه اجماع هم باشه، اجماع را بعید میدانم، که قیام که در نماز معتبر است قیام با سجده فرقش این است که قیام اعتماد علی الارض نیست لذا اگر بتواند بین زمین و اسمان معلق بایستد، یا مثلا اینایی که جوان هستند یا بدن ورزیده دارند یا بی عقل هستند این با همان نوک انگشت شصت پا بایستد،بقیه پارا از زمین میاره بالا همان طور میایستد نماز میخواند قائما، یا با این پاشنه پا بایستد،بعضی ها دیدم اینا را اشکال میکنند، البته به نحو احتیاط وجوبی است، در ذهنم این است که اقای سیستانی اینا را اشکال میکند که کسی این طور نماز بخواند ،ولی به نظر اقای خویی و اینها که درست است، فکر میکنم سرش این است که وقتی که میفرمایند قائما نماز بخوان ،امر به قیام متعارف است ،چطوری که مثلا میگن اغسلوا وجوهکم یعنی وجه به مقدار متعارف، حالا اگر کسی صورتش دو برابر صورت معمولی است میگن این هم به مقدار متعارف باید صورتش را بشوره ،این بد حرفی نیست که وقتی میگن قیام ،قیام متعارف مراد است، حالا یه وقت هست یه ذره این انگشت پاش را بلند میکند ولی به طوری که سینه پا رو زمین است کف پا رو زمین است یا مثلا یه ذره اون پاشنه پاش را بلند میکند، ولی اگر روی ناخن پاش بایستد یا روی اون پاشنه پاش بایستد اینا قیام غیر متعارف است، در استقبال هم همین طور است وقتی میگن مستقبلا الی القبله ، یعنی متعارف رو به قبله بایستد، حالا این دیگه بستگی داره به حال فقیه چون واقعا بعضی جاهاش هست که اظهار نظر مشکل است ، ولی اگر مثلا یک طوری نماز میخواند، بعضی ها نمیدانم غضروف پاهاشون چطوری است که اینقدر پاهاشون رو کج میکنند که درست با این زانو مثلا زاویه حاده تشکیل میدهند طوری که کان مثلا ۱۲۰ درجه بر میگردانند، حالا ممکن است کسی اینها را اشکال بکند ولی اصابع رجلیه نه دیگه، چون اصابع رجلیه وقتی که ادم میگن رو به قبله بایستد، خیلی ها معمولا این طوری هستند که وقتی می ایستند این طوری نیست که انگشت های پاهاشون موازی باشه با بدن بلکه انحراف داره، لذا این اصابع رجلیه که صاحب عروه فرموده اصابع رجلیه هم رو به قبله باشه، این به نظرم دیگه خیلی مئونه میخواد، ولی حالا صاحب عروه شاید مقصودش از اصابع رجلیه، همان پاها است ،منتها این اصابع رجلیه را چطور اضافه کرده نمیدانم، نه دیگه واقعا همان طوری که اقای حکیم و اقای خویی فرمودند اینکه انگشت پاها هم باید رو به قبله باشه به عقل قاصر ما وجهی نداره، ولی اون زانو ها و اینها اگر چه که به لحاظ عرفی میگن رو به قبله است ولی همان جمله ای که عرض کردم اینا انصراف داره به قیام های متعارف ،اونجا جای احوط بود .

(سوال سائل

جواب: متعارف که میگن یعنی باید طوری نباشه که اون فرد به ذهن نیاد مثل این میماند که مثلا الان میگن اقا نمازت را ایستاده بخوان یه کسی رفتن دیدن که یک میله ای گذاشته روی سقف خانه اش، این چیه؟میگه این دکتر به من گفته به خاطر اینکه قدت بلند بشه مثلا روزی یک ربع بارفیکس برو،میگه دکتر بی خود گفته، میگه حاج اقا من که نماز میخوام بخوانم اتفاقا این طوری گذاشتم موقع نماز این را میگیرم قیامم همین طور است اقای خویی هم فرموده قیام هیئت است اعتماد علی العرض نیست، این اشکال داره و درست نیست چون وقتی به کسی میگن قائما بایست هیچ کس این به ذهنش نمیرسد، ولی دستش را این طوری بکند به کله اش بگذارد، الان مثلا اینایی که نرمش میکنند میگه اقا رو به روی این مثلا تلوزیون بایستید که نگاه بکنید شما هم تکرار بکنید اینا یک چیز هایی هست یقین داریم عرفا دخیل نیست یا نه یه طوری است که غیر متعارف است ولی غیر متعارفی است که به ذهن میاد ،مغفول نیست ولی عرض کردم مثلا اقای خویی این نماز را درست میداند که یک کسی از بالا خودش را آویزان بکند، یا مثلا یک اهن ربای قوی روی سقف هست این هم بعضی بدن ها میگن اهن ربایی است این میکشش بالا نماز میخواند بعد یک چیزی توی دستش داره دکمه ای را فشار میده ولش میکند میاد روی زمین میره به سجده اینا نمازاش درست نیست .

و فی الصلاة جالسا حالا یک کسی نشسته نماز میخواند باید این سر زانو ها رو به قبله باشه؟ نه این هم به نظر من معتبر نیست چون اینهایی که نشسته نماز میخوانند خیلی وقت ها که میشینند ولو علی رکبتیه، زانوهاشون را باز میکنند مثل اینهایی که میخواهند بچه کوچک دارند بزارند وسط پا باهاش بازی بکنند این به نظر من رکبیته وجهی نداره ،زانو ها اگر رو به قبله هم نباشه اشکال نداره، بله باز یک طوری هست که واقعا از حد متعارف خارج است مثل اینکه طوری این پاش را برمیگرداند که اصلا با بدنش زاویه ۹۰ درجه مثلا تشکیل میده اینا بعید نیست که ما اونا را اشکال بکنیم ولی این رکبیته نمیدانم.

و إن جلس علی قدمیه خب اگر روی دو پاش بشیند، وضعش بر وجهی باشه که یعد مقابلا لهما ،این هم که اگر روی دوتا قدمش بشیند ،این هم نه ،خیلی ها که روی دو تا قدمشان میشینند پاهاشون را باز میکنند اینایی که مثلا به پا و بشین میکنند میگن کمر ما چیز بشه، بابا گناه اگر کم بشه به خدا دیسک ها هم کم میشه، قدیم نه تخت چیز بود، همین دکتر ها شما اگر یک مقداری در طبابت مراعات بکنید ،خب دکتر ،من بهش میگم بابا خب این زن نامحرم، میگه حاج اقا تعجب میکنم از تو ، تو هنوز نمیدانی که طبیب و پرستار محرم هستند، باز غصه اینجاست در یکی از بیمارستان های مهم تهران، شخصی است ولی به نظر من دینش از همه بیمارستان های دولتی و غیر دولتی که وابسته به چیز است بیشتر است اصلا من میگفتم این بیمارستان یهودی است بعد یه سال ماه محرم رفتم دیدم سر تا سر بیمارستان پارچه مشکی، اِ این بیمارستان اصلا ،بعد دیدم اینا دکترشان را همشون از شیعیان مخلص امیر المومنین (علیه السلام)هستند، بعد از چند سال باز رفتم روز شنبه ای بود دیدم اِ بیمارستان یک دانه پرچم مشکی ندارد،به یه اقایی گفتم شما کارمند این بیمارستانی گفت بله گفتم پارسال این طوری بود الان پارچه مشکی نداره اصلا گفت برو به رییسش بگو ،گفت رییسش مرد، گفتم خب رییس جدیدش، گفت اتاقش اونجاست برو بگو، دیدم تو اتاقش نیست، گفت تو اتاق عمل است، گفت زنگ بزن ،گفتم ور میداره ،گفت اره ،زنگ زدم گفتم اقا یه مریضی هستم مراجعه کردم این طوری ،گفت حاج اقا ما دیروز که پنجشنبه بوده این پرچم ها را کندیم دادیم بشورند نیاوردن ان شاء الله بیارن فردا باز میزنیم، ولی همینا خیلی راحت، بعد در اون بیمارستان یک پرستاری امد گفت من باید نواز قلب بگیرم و گفتم خب تو زنی گفت باشه گفتم من اجازه نمیدم برو یه مردی بگو بیاد، گفت من نمیرم گفتم خب برو دستکش دستت بکن گفت دستکشم دستم نمیکنم، گفتم من که بدم نمیاد، خداوند نمیزاره ،بعد این جهت را من تعجب کردم خب دکتری که خودش هم دکتر درجه یک و معتبر بود همش هم علمای درجه یک زیر دستش هستند گفت من خواهش میکنم اینجا میای به این پرستار ها این حرف ها را نزن اینا اعتقادشون از شما و تمام روحانیت بر میگردد ببین کار به کجا رسیده همش هم تقصیرش به نظر من دولت است اگر این وزارت خانه اون چی ...،اگر اینا به دین اهمیت بدهند اگر از صدر تا ساقه ی دولت اینور اهمیت بدهند خیلی از مشکلات حل میشه، خب این به مناسبت دیسک رفتیم اینجا ها،

این که رو پاش میشیند این هم همین طور است خیلی ها وقتی میشینند روی قدمینشان این زانوهایشان گاهی اوقات کج میشه، خط کشی که نکردند مثل زمان کرونا که ضربدر بزنند اینجا میله بزاره، مردم را بدبخت کردند چقدر ادم های بیچاره مردند ،بگذریم.

و ان صلی مضطجعا اگر میخواد بخوابد نماز بخواند یجب أن یکون کهیئة المدفون این باید مثل مرده ای که تو قبرش میزارند این سینه اش و صورتش و این مقادیم بدنش رو به قبله باشه.

و إن صلی مستلقیا اگر طوری است که لا سمح الله نمیتواند به سمت راست و چپ بشه، باید به پشت بخوابد این هم فکهیئة المحتضر مثل محتضر که باید کف پاهاش رو به قبله باشه، در محتضر هم همین طور است اگر یک محتضری را مثلا یک طوری کج بزارنش ولو پاهاش را بکشند بیارند که پاهاش رو به قبله باشه این هم شبهه داره ،چون عرض میکنم که به این مستقبلا الی القبله نمیگن و اگر بعضی جاهاش عرفا بگن، اینا انصراف داره به متعارف

الثانی: فی حال الاحتضار ،کلام در این بود که قبله در چه چیزهایی معتبر است، اونجا در اول بحث فرمود یجب الاستقبال فی مواضع یکیش صلوات یومیه که تمام شد، حالا الثانی دومیش فی حال الاحتضار و قد مر کیفیته که دیگه وارد قبر و اینا نشیم.

الثالث حال الصلاة علی المیت وقتی که نمازی بر جنازه ای میخواهند بخوانند یجب أن یجعل علی وجه یکون رأسه إلی المغرب و رجلاه إلی المشرق باید یه طوری باشه که سرش رو به مغرب باشه پاش رو به مشرق باشه،

خب مرحوم اقای خویی و دیگران هم حاشیه زدند، فکر نمیکنم حاشیه بخواد چون که نظرش به ایران و عراق این بلادی است که قبله به سمت جنوب است اما اون بلادی که در بالای مکه وجود دارند که عرض جغرافیشون از مکه بیشتر است خب اونا قطعا باید رو به شمال بایستند خب اونا اگر بخواهند نماز میت بخوانند میت باید سرش به مشرق باشه پاش به مغرب باشه، این صاحب عروه فکر میکنم که مقصودش همان بلاد متعارف است و الا بعید است که از این نکته غفلت کرده باشه ،حالا به هر جهت ممکن است اقای خویی بفرماید ما که رساله را برای افرادی که قبله شون جنوب است نمینویسیم حالا اگر کسی قبله اش به شمال بود .

الرابع وضعه حال الدفن علی کیفیة مرت

الخامس الذبح و النحر بان یکون المذبح و المنحر و مقادیم بدن الحیوان إلی القبلة، که گوسفند یا شتر یا گاو باید رو به قبله باشه مقادیم بدنش و سرش،

البته معمولا نوع قصاب ها قبله را رعایت نمیکنند ،منتها خوبیش این است که قبله شرط ذکری است و الا گوشت حلال پیدا نمیشد، ولی خب دقت نمیکنند.

صاحب عروه فرموده و الأحوط کون الذابح أیضا مستقبلا و إن کان الأقوی عدم وجوبه مرحوم صاحب عروه احتیاط مستحبی کرده که ذابح هم رو به قبله باشه، لازم نیست، بهتر است.

مرحوم اقای خویی احتیاط وجوبی کرده که احوط این است که ذابح رو به قبله باشه. ببینیم ایا حق با اقای خویی است یا صاحب عروه

و للکلام تتمه ان شاء الله فردا