فصل في القبلهالمراد من القبله و ذکرُ الاقوال فی المساله

در یک روایت شریفه ای از مولانا امیر المومنین (علیه السلام) در تفسیر نعمانی قال امیر المومنین (علیه السلام) قال قال رسول الله (صلی الله علی و آله و سلم) یا ابا الحسن حقیق علی الله ان یدخل اهل الضلال الجنه، سزاوار است که خداوند سبحان گمراه ها را به بهشت ببرد ،و انما عنی بهذا المومنین الذین قاموا فی زمن الفتنه، اونایی که در زمان فتنه، علی الائتمام بالامام الخفی المکان ،اونایی که در زمان فتنه اقتدا میکنند به حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، المستور عن الاعیان، از چشم ها بدور است پوشیده است، فهم بامامه مقرون، اینا به امامت حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) اقرار دارند و بعروته مستمسکون، به حضرت حجت (عجل الله تعالی فرجه الشریف) متمسک میشوند ،و لخروجه منتظرون، برای ظهور حضرت تشریف فرمایی حضرت منتظر هستند، موقنون غیر شاکین ،اعتقاد، سلامت در اعتقاد از عمل مهم تر است یه قضیه ای از مرحوم آشیخ مرتضی حائری من دیدم که یک نفر بود خیلی متدین بود الان هم هست متدین ظاهری، نافلشون، نماز اول وقتشون، تعقیباتشون، چمیدانم ذکرشون، خب دیگه مثلا آشیخ مرتضی خودش میگفت اگر یک نفر بهشتی باشه غیر از ائمه معصومین این است، بعد از فوتش خوابش دیدم که وضعش نا مناسب است، اِ تو با این وضع؟ بعد گفت من در عقایدم یخورده شک داشتم، شیعه بود، لذا این اعمال وقتی بدرد میخورد که عقاید محکم باشد ،زن ناسالمی که مثلا حالا همین بی بند و بار است ولی عقایدش محکم است این صد در صد فردای قیامت از اینهایی که خیلی هم در اعمال فرعی مقید هستند ولی در عقایدشون شل هستند به نظر من اونها جلو هستند من شنیدم این خواننده های زمان سابق وصیت میکردند که ما مردیم ما را ببرید وادی السلام دفن کنید بعضی هاشون، بعد حضرت فرمود صابرون مسلمون و انما ضلوا عن مکان امامهم، اینکه میگن اهل ضلال نه اینکه یعنی گمراهند یعنی مکان امام زمانشون را نمیدانند و عن معرفه شخصه،

خب ممکن است هر روز انسان چند مرتبه حضرت (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را زیارت بکند ولی نشناسد، و یدل علی ذلک ،شاهدشهم این است فرمود اگر یک روزی ابری است خورشید نیست خب حضرت فرمود نماز را تاخیر بنداز تا وقتی که یقین پیدا کنی وقت شده دیگه اون روز یقه اش را نمیگیره که چرا ساعت ۲ بعد از ظهر نماز خواندی چرا اول وقت نمازت را نخواندی میگه بابا خورشید را که ورداشتی بردی من چطور نماز اول وقت بخوانم قطعا وقتی که خداوند سبحان امام زمان ما را از ما غایب کرده فرمود و کذلک المنتظر لخروج الامام المتسمک بامامته موسع علیه جمیع فرائض الله الواجبه علیه،یعنی خداوند سبحان واجبات ما را اونقدر سخت نمیگیره یعنی ما به همین اعمال ظاهری طبق حجت عمل بکنیم اگر واقعا یک عوامی، عوام که میگم نه غیر طلبه عوام یعنی هر کسی که مجتهد نیست میشه عوام ممکن است کسی کلمات آقا ضیا را مو به مو بلد باشد عوام است ممکن است کسی کلمات آقای نایینی را از خود اقای نائینی بهتر تقریر بکند ولی عوام است عوام یعنی غیر مجتهد اگر واقعا یک کسی که غیر مجتهد است که شاید بگیم همه عالم خب این بین خودش و خدای خودش طبق موازین شرعی به فتوای یک مرجع تقلید اعلمی که صلابت در اعتقادات دارد خب اون مرجع تقلیدی که خودش شک داره که حالا بر فرض اگر اعلم هم باشه که من سراغ ندارم اونایی که خودشان مِنُّ و مِنُّ میکنند تو لفظشون چیز است علمشون هم همین طور است مجتهدشم همین طور است دیگه از ما در دوران فتنه نخواستند که چیکار بکن چیکار نکن اینا را از ما نخواستند اونی را خداوند سبحان وارد بهشت میکند که در زمان فتنه آخر الزمان اعتقادش به امام زمان قرص باشه خب قطعا وقتی که حضرت تشریف ندارد مسلم است که خیلی نعمت ها از انسان محروم میشه شاید خیلی از کار های ما فردای قیامت پرده بره کنار بخندیم چه زحمت ها چه کارها همش میبینی پا در هوا .

خدایا به حق محمد و ال محمد (علیهم السلام) به ما صلابت در اعتقادات و ایمان به حضرت حجت (عجل الله تعالی فرجه الشریف) توفیق تمسک به اون بزگوار عنایت بفرما بچه شیعه اینا الان باید به همه نشر بدهند یکی امیر المومنین (علیه السلام) یکی امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) این دو تا ویژه هستند چون اول کار و آخر کار اگر از این دو تا ،انسان همیشه توجه داشته باشه صبح و ظهر و شب فکر و ذکرش باشه اون ده امام معصوم وسط هم راضی میشوند از ما ان شاء الله چون اونقدری که ما نسبت به امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) روایت داریم و نسبت به امیر المومنین (علیه السلام) نسبت به هیچ کدام از ائمه (علیهم السلام) اونقدر روایت نداریم یک صدمش هم نداریم نه اینکه خدایی نکرده اونها مقامشون کمتر بوده نه احتیاجی نیست اونها روی ریل هستند حالا باز حضرت رضا (علیه السلام) حساسیت روش در روایات زیاد است روایاتی که در اهمیت و فضیلت حضرت رضا (علیه السلام) وارد شده صد برابر روایاتی است که در فضیلت امام صادق (علیه السلام) وارد شده نه اینکه خدایی نکرده امام صادق (علیه السلام) فضیلت نداشته باشه نه احتیاجی نبوده، من یه وقتی موقع شهادت امام صادق (علیه السلام) دنبال یک روایت مختصری که روی پارچه بنویسند در خیابان ها بزنند هر چه که میگردم روایت پیدا نمیکنم یک روایت از انس بن مالک مثلا در بحار این نه اینکه شان امام صادق (علیه السلام) کمتر است نه شان امام صادق (علیه السلام) از امام رضا (علیه السلام) بیشتر نباشه قطعا کمتر نیست، پیامبر خدا به امام رضا (علیه السلام) سفارش فرمود چقدر ،اینا به خاطر این است که اینها جای بزنگاه و لغزش است.

کلام در این بود که قبله چیه؟

مرحوم آقای خویی فرمود قبله همان فضای کعبه است، من تخوم الارض الی عنان السماء قبله نیست .

خب ۳ ۴ تا فرمایش اقای خویی اینجا داشت:

یکی این بود که برای چی اینها این حرف ها را زدند که من تخوم الأرض الی عنان السماء؟ اینها میخواستند درست بکنند اون مقابل قبله را ،فکر کردن مقابل یعنی وقتی که مثلا از سر یک خط موازی تا کعبه وصل بشه این باید دیگه از بام کعبه بالاتر نره، پایین تر باشه ،که بالا تر نره که اگر همین طور بره به کعبه بخورد ،و حال انکه غافل از اینکه مستقبلا الی القبله ،رو به روی قبله، کسی پشت باشم باشه در طبقه ی ۳ باشه میگه رو به روی تو ایستادم دیروز عرض کردیم خب این حرف پاکیزه است

یک حرف دوم ایشون زده که آقا زمین کروی است میچرخد خب اگر این طوری باشه که شما بگی من تخوم الأرض الی عنان السماء ، خب این لازمه اش این است که هر روزی قبله تغییر بکند یه وقت برن در یک مسجدی ببینید ۳۶۵ تا قبله داره یا علی ۳۶۵ قبله از کجات در اومد میگه والا چکار کنیم این مسجد اقای ساخته گفته من میخوام قبله ی حقیقی، هر روزی هم یک درجه، ما خود ما هم ماندیم، قبله هاش هم طوری است که امام جماعت توی اون محراب ها نمیتواند برود گفتیم یک طرفه بایستد یا لباس هاش را در بیاره امام جماعت لاغر انتخاب بکنیم ،خب این حرف را ما دیروز عرض کردیم این حرف ها چیه ،قبله ،قبله ی عرفی، ارتکاز قطعیه متشرعه شما هر روزی در سال قبله نما گذاشتی در اون منطقه هر روزی در سال نماز خواندی همان طور نماز بخوان اصلا حالا قبله نیست خب نباشه، الان اقای خویی شما خودتون ۱۰ درجه ۱۵ درجه انحراف را مضر نمیدانید عمدا حتی، چون عرفا میگن رو به قبله است مخصوصا اونجایی که قبله کج باشه جایی که قبله مستقیم باشه ۱۵ درجه نشون میده ولی جایی که قبله مثلا کج هست حالا ۳۰ درجه انحراف با ۳۵ درجه انحراف اصلا هیچ کس نمیتواند دقیق بایستد مگر میشه ،۵ درجه مگر چقدر است به اندازه ی نیم سانت تکون بخوری میشه ۵ درجه قبله این است .

یه حرف سومی دارد ایشون میفرماید میخوای چکار بکنی اقا این من تخوم الأرض الی عنان السماء این را میخوای چکار بکنی مقصودت چیست؟

میگه مقصودم این است که میخوام بگم هر جای عالم زیر زمین بالای زمین تو طبقه ی ۷ هم باشه رو به قبله است خب این نتیجه حاصل نمیشه چون شما اگر زیر ۹۰ درجه باشی در این کمان دایره ی زمین، این حرف خوب است ولی وقتی که به ۹۰ درجه میرسی یعنی اگر شما فرض کنید قبله در جنوب است در قطب جنوب است مثلا بعد شما در خط استوا روی نقطه ی شرق یا غرب زمین هستید خب وقتی که شما اینجا ایستادی شما میشی موازی با کعبه وقتی که شدی موازی با کعبه دو تا خط موازی اگر ۵۰۰ هزار کیلو متر هم بره بهم متصل نمیشه هیچ وقت همدیگر را قطع نمیکنند تو هیچ وقت رو به قبله نمی ایستی از ۹۰ درجه هر چی که بیای به سمت ۱۸۰ درجه همین طور است شما اصلا مقابل قبله نمیشی مقابل قبله یعنی چی؟یعنی اگر بری میخوری به قبله همان قبله ای که شما میگی من تخوم الأرض الی عنان السماء وقتی که تو موازی باشی هر چی که بری به قبله نمیخوری تا زیر ۹۰ درجه به قبله میخوری ولی از ۹۰ درجه تا ۱۸۰ درجه دیگه به قبله نمیخوری مخصوصا اگر روی قطب شمال باشی ۱۸۰ درجه باشی که اینجا اصلا به هر طرف بایستی قبله است مثل داخل کعبه است کسی داخل کعبه نماز بخواند به هر طرف بایستد رو به قبله است کسی هم که روی نقطه ی شمال است اگر فرض بکنیم این قبله روی نقطه ی جنوب است این طوری باستد قبله است برگرده هم قبله است زیرا او فاصله اش از پشت تا کعبه با از جلو تا کعبه یکی است به هر طرف که بایستد اون میشه قبله چون نقطه ی مقابل قبله است.

خب اقای خویی حالا خودت مقصودت چی است اصرار داری که قبله اون فضای کعبه است نه خود این بنای کعبه معظمه، بنای کعبه معظمه که قطعا قبله نیست لا سمح الله نستجیر بالله اگر روزی خراب کردند پس قبله ی مسلمان ها بهم خورده؟نه من تخوم الأرض الی عنان السماء اون هم که قبله نیست فضای کعبه مثلا عرض کردیم حالا ۱۲ متر ۱۴ متر مثلا ۶ متر در ۷ متر این حجم این مکعب این حجم این قبله است خب شما مقصودت چیه اقای خویی خب چه اثری داره بحث کنیم؟

میفرماید اثرش این است اگر هواپیما از روی کعبه رد شد جنب در هواپیما بود حرام نیست زیرا اونجا کعبه نیست ولی اگر ما گفتیم من تخوم الأرض الی عنان السماء اون کعبه است اون مسجد است اون جنب رد بشه حائض رد بشه این حرام است اگر با هواپیمایی با چتری چیزی رد شود، خب اقای خویی شما که میفرمایید فضای کعبه قبله است من تخوم الأرض الی عنان السماء نیست خب این را شما از کجا اوردی؟میفرماید چون کعبه قبله است ،و قبله بنای کعبه که نیست قطعا میشه فضاش، دیگه اون بالا که کعبه نیست خب این اشکال به اقای خویی وارد است که اقای خویی اولا کعبه در طول تاریخ تغییر پیدا کرده تغییر که پیدا کرده ارتفاعش هم قطعا کم یا زیاد شده این طوری نبوده که مثلا کعبه اگر ۱۴ متر حالا نمیدانم الان چند متر حالا ۱۴ متر بوده هر موقع خراب شده و درست کردند ۱۴ متری درست کردند حالا اون ساختمان های کعبه قبل از اسلام اونا مهم نیست چون پیامبر خدا که فرموده رو به این کعبه نماز بخوانید این کعبه میزان است ولی بعد از رسول خدا کعبه چند دفعه بنا شده؟خب وقتی چند دفعه بنا شده کدام کعبه را شما در نظر بگیرید خب ممکن است کسی بگه اقا کدام کعبه را در نظر میگیرید که خب این مثلا چقدر ارتفاعش را پایین بالا کردند ۱ متر دو متر دیگه ۱۰۰ متر رو ی کعبه که نگذاشتند یا ۲۰ متر که کم نکردند حالا یا دو متر اضافه شده یا کم خب ما هم گفتیم که یخورده ارتفاع بالا تر مثلا یک متر دو متر بالاتر، خب اقای خویی یک متر دو متر بالاتر خب بسیار خب یک متر دو متر بالاتر درست است ولی الان این کعبه ای که ۱۰ متر است دو متر بالاترش میشه ۱۲ متر اون کعبه ای که ۱۲ متر است دو متر بالاترش میشه ۱۴ متر خب ۱۴ متر میزان است یا ۱۲ متر میزان است، من اصلا خیال میکنم این بحث از بحثای بی فایده بی فایده بی فایده گیج است، ممکن است یه بحثی بی فایده هست ولی گیج نیست شاید الان خیلی از شماها نه خیلی از شماها خیلی از افراد در حوزه اصلا این حرف اقای خویی را خوب هضم نکردند که یعنی چه اگر کسی روی نقطه ی شرق روی زاویه ۹۰ درجه روی کمان ۹۰ درجه ایستاد این هیچ وقت رو به قبله نیست این موازی با قبله است از ۹۰ درجه تا ۱۸۰ درجه هر جا بایستد این رو به قبله نمیشود ولو من تخوم الأرض الی عنان السماء باشه، الان اگر یه طوماری جلوی حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) اویزان بکنند بگن اینایی که این حرف اقای خویی را بلد هستند بیان اینجا ترسیم بکنند ۲۰ نفر فکر نمیکنم در قم یا در قم و نجف بعید میدانم ۲۰ نفر بتوانند ترسیم بکنند که این حرف اقای خویی یعنی چی

خب اما اقای خویی این بی فایده است زیرا اثری که شما فرمودی این اثر درست نیست زیرا مساله از شما بپرسند اقا چرا اگر با تلسکوپ ماه را دیدن بدرد نمیخورد چرا؟رویت اطلاق داره خب شما فرمودید درست هم فرمودید همه هم این را الا شذ و ندر قول مقابل خیلی شاذ است که اقا اصلا زمان ائمه (علیهم السلام) تلسکوپ چیه اصلا ذهن افراد به تلسکوپ نمیرفته خدا خیرت بده خب کی ذهنش میرفته که یک هواپیمایی از بالای صد متری کعبه، چون هواپیما دیگه هر چقدر پایین بیاد فکر نمیکنم که دیگه مثلا از ۱۵ متر و ۲۰ متری کعبه، الان که شاید از ۳۰ متریش هم بالاتر باشه خب اینکه جنب از مسجد الحرام رد نشه از کعبه رد نشه متفاهم عرفی یعنی همینی که از اینور میره به اونور کی به ذهنش میاد اقای خویی که باید از ۱۰۰۰ متری بالا هم باید هواپیما رد نشه کسی به ذهنش نمیامده در اون زمان ،همان حرفی که در تلسکوپ میزنید اینجا هم هست کسی اصلا به دهنش نمیاد اون نماز هم همین طور است ارتکاز قطعیه متشرعه بر این است که هر کسی در هر جای عالم هست رو به قبله نماز بخواند نمازش درست است حالا یک نفر در عالم پیدا نشده که بگه والا ما همیشه وقتی که نماز میخوانیم از طبقه ی ۱۰ میایم به زیر زمین چون طبقه ی دهم ۱۵ متر بالاتر از کعبه است، در جغرافیا که نگاه کردم در هیئت که نگاه کردم دیدم این از سطح دریای ازاد ،لذا اصلا این بحث بحث واقعا بی فایده ای است هیچ اثری نداره، کسی بخواد بگه اقا خب میخوام بفروشم خب بفروشی هم بیعش باطل است زیرا اصل در معاملات فساد است وقتی اصل در معاملات فساد بود کجای عالم شما سراغ دارید که حالا یک کسی بیاد بفروشد بگه من ۱۰۰ متر بالای کعبه یا ۱۰۰ متر بالای مسجد اعظم را به شما فروختم اگر بگی اقا هواپیما رد میشه ما اصلا گفتیم دلیل نداریم تا وقتی که نساخته یک کسی الان ۱۰۰ متر بالاتر از ساختمان یک نفر را از رو هوا رد بشه بگه تو تصرف در ملک من کردی من راضی نیستم اینا فقط ار شهرداری و دولت است که میگه طبقه ی ۱۰ را میفروشم و الا فقه شیعه از این حرفا نداره اینا در فقه شیعه نیست این شهرداری و دولت و اینهاست که میگه اقا تراکم طبقه ۸ را بهت میفروشم اینا مال های حرام است و الا اینا که در فقه شیعه نیست کسی بگه اقا الان یک نفر بعضی از این خونه هایی هست که مخصوصا قدیمی ها پشت بام ها بهم وصل بوده حالا او میره طبقه ی سوم خم میشه این از پایین نفرین بکند من راضی نیستم چون تو خم شدی خب امدی تو فضای خانه من میگه بابا از بام تو یک طبقه است اینجایی که من خم شدم ۱۵ متر ارتفاع میگه گفتن من تخوم الأرض الی عنان السماء ملکت است لذا اصلا این بحث ها بی فایده است

حالا ممکن است اصلا کسی بگوید اقا بی فایده با فایده گیج یا غیر گیج اینا را بزار کنار ما روایات داریم که قبله من تخوم الأرض الی عنان السماء است، روایات چیه روایات یکی این روایت است این روایت شریفه صحیحه خالد بن ابی اسماعیل یا خالد بن اسماعیل قال قلت لابی عبد الله (علیه السلام) الرجل یصلی علی ابی قبیس مستقبل قبله ،اونجا نماز میخواند فقال لاباس خب کسی ممکن است بگه کوه ابی قبیس رفتی؟نه چقدر بالاتر از کعبه است ۲۰ متر ۳۰ متر نمیدانم، اگر کعبه من تخوم الأرض الی عنان السماء نیست این کوه ابی قبیس که رو به قبله نیست، حضرت فرمود لا باس، پس معلوم میشه قبله من تخوم الأرض الی عنان السماء است ،خب این حرف درست نیست این نهایتش میشه کوه ابی قبیس حالا ممکن است کسی بگوید کوه ابی قبیس واقعا خصوصیت داره؟ حالا کنار کوه ابی قبیس یک اپارتمانی درست کردند ارتفاعش بالا است بگیم نه تو از اونجا بپر روی کوه ابی قبیس برو نماز بخوان باز بیا در اتاقت بخواب خب کوه ابی قبیس مقصود ارتفاع است دیگه، میگیم بله قطعا ارتفاع است ولی کوه ابی فبیس دو خاصیت داشته یک کسی که روی کوه ابی قبیس باشه کعبه را میبینید اما یک کسی مثلا افریقا میخواد نماز بخواند ارتفاع کوه ابی قبیس اون هم همین طور است ؟نه شاید این مال افرادی که در مکه هست حالا من الان کوه ابی قبیس همان کوه های اطراف مسجد الحرام است ظاهرا بری اون بالا کعبه را میبینی این اولا ،

ثانیا کوه ابو قبیس ارتفاعش مثلا ۲۰ متر بالاتر از کعبه ۵۰ متر بالاتر از کعبه ۱۰۰ متر بالاتر از کعبه، ۱۰۰ متر بالاتر از کعبه کجا من تخوم الأرض الی عنان السماء کجا، اصلا معلوم نیست چقدره چون مگر کسی طبقه ۷ اسمان را مگر رفته میگه اقا تو برو درس بخوان جو زمین ارتفاعش معلوم است میگیم اقا ما که عمرمان را داریم درس میخوانیم تو برو عقل داشته باش درس نمیخواد بخوانی جو زمین شاید هنوز طبقه اول اسمان هم نباشد طبقه ۷ اسمان یعنی ما سوی الله مگه کسی غیر از امام معصوم میتواند ما سوی الله را چیز بکند چمیدانم اصلا کسی بگه اقا ۵۰۰ میلیارد کیلو متر، برو بابا کشکت را بصاب اصلا معلوم نیست چقدره شما میخوای از کوه ابی قبیس تعدی بکنی به اونجا.

روایت دوم ما رواه الشیخ باسناده عن الطاطری عن محمد بن ابی حمزه عن عبد الله بن سنان عن ابی عبد الله (علیه السلام) قال صلیت فوق ابی قبیس العصر نماز عصر را روی کوه ابو قبیس خواندم فهل یجزی ذلک فالکعبه تحتی قال نعم انها قبله من موضعها الی السماء ،این روایت چی؟ اقای خویی میفرماید این روایت دلالتش تمام است چون فرمود انها قبله من موضعها الی السماء اما سند ندارد خب سند نداره پس چطور مرحوم صاحب حدائق تعبیر فرموده به صحیحه به موثقه؟ میفرماید صاحب حدائق سند را که بررسی کرده از طاطری تا امام صادق (علیه السلام) است خیلی موقع ها ادم یک روایت در من لا یحضر میبیند میبیند سندش تمام است این غافل از این است اینی که در من لا یحضر سند به او شده صدوق که از این مستقیم نقل نکرده تا این هم ممکن است ۶ تا واسطه داشته باشه خب او را برو نگاه بکن مرحوم اقای خویی میفرماید صاحب حدائق دیگه حواسش نبوده که خب شیخ طوسی که طاطری را ندیده، شیخ طوسی از طاطری به واسطه نقل میکند خب اون را سندش را نگاه بکن اون را چی؟میفرماید سند شیخ صدوق به طاطری درست نیست چون در سند علی بن محمد بن زبیر قرشی است و این توثیق ندارد.

ولکن به عقل قاصر ما اقای خویی ما که عرض کردیم این بحثا بی فایده است ولکن این هم که شما فرمودید کعبه فضای کعبه است این هم درست نیست ما از کوه ابی قبیس نمیخواهیم تعدی بکنیم ولی دیگه کوه ابی قبیس که قطعا بالاتر از فضای کعبه است، این را که نمیتوانی منکر شوی کوه ابی قبیس شاید الان حالا من نرفتم ولی بعید میدانم که ۳۰ ۴۰ متر کمتر بالاتر از کعبه باشه و این از زمان پیامبر خدا کمتر شده که بیشتر نشده چون کوه به مرور زمان کوتاه میشه چمیدانم این بارون میاد خلاصه این چیز ها اون سنگ ها کنده میشه از اینورم زمین پر میشه، کعبه حتی اونهایی که عکسای قدیم مسجد الحرام را دیدن شاید مسجد الحرام ۱۵۰ سال پیش تا مسجد الحرام الان حتما مثلا ۱۰ متر شاید پر شده شاید هم بیشتر ،خب ممکن است کسی بگوید آقا ۱۰ متر پر شده ،سقف کعبه که نیامده پایین دیگه، نه سقف کعبه نمیاد پایین مثلا کعبه ی اون زمان ارتفاعش ۱۸ متر بوده الان کعبه مثلا ۱۴ متر ارتفاعش است ۴ متر پر شده بله ولکن این کعبه تجدید بنا شده وقتی که تجدید بنا شده این ۴۰ متر ۵۰ متر خلاصه این کلام شما درست نیست که فضای کعبه یا یکی دو متر بالاتر این قبله است نه اگر کسی بگه کعبه ۲۰ متر بالاترش هم قبله است به نطر ما همین صحیحه خالد بن اسماعیل کافی است که روی کوه ابوقبیس نماز خواندند.

مرسله ی صدوق قال الصادق (علیه السلام) أَسَاسُ الْبَیْتِ مِنَ الْأَرْضِ السَّابِعَةِ السُّفْلَی إِلَی الْأَرْضِ السَّابِعَةِ الْعُلْیَا .

و هی فی الدلاله کسابقتها این دیگه دلالتش واضح تر است چون او داشت الی السماء این کلمه الی السماء العلیا داره اون ارض را نداشت این ارض را داره سابعه نداشت این سابعه هم داره خب اقای خویی اشکال کرده که این سند نداره مرحوم صدوق فرموده قال قال الصادق (علیه السلام) از کجا مرحوم صدوق، قطعا این واسطه داشته و معلوم نیست کیه شیخ صدوق علم پیدا کرده که قال فرموده گفتیم نه لازم نیست علم پیدا بکند، مگر الان مثلا ما که روایت میخوانیم یا این علمای سابق که منبر میرفتن وقتی که روایت میخواندند سند را که نمیخواندند میگفتن قال الصادق (علیه السلام) ،یقین داشتند؟نه، حالا بعضی ها مثلا اون هم بعضی اوقات، علی تقدیر صدور روایت از این حرفا میزنند و الا اون علمای درست و حسابی که...، یک روایتی شنیدم که کسی که علمش از عقلش کمتر است این همیشه به زحمت می افتد بعد اون بنده خدا سوال میکرد یعنی چه، گفتم یعنی که آدم وقتی که عقل یعنی تقواش زیاده علمش کم است خب همش به زحمت می افتد دیگه چون مساله بلد نیست راه را بلد نیست همش باید احتیاط بکند سختی بکشد اون عقل مقصود این است این خوفش بیشتر است علمش کمتر است ،خب علی تقدیر صدور روایت، در کافی این طور فرموده، والله سبحانه تعالی هو العالم، قال میگه ولی در واقع یعنی نظرش این است که یعنی طبق روایت، صدوق هم همین طور است، از این گذشته اصلا صدوق یقین داشته خب یقین صدوق بدرد ما چه میخورد؟یه روز در خدمت استاد میرفتیم یه چیزی رو زمین افتاده بود گفت بردار گفتم شما بردار گفت من بهت میگم بردار گفتم خب شما بفرمایید بردار خب بردارم شرعا گرفتار میشم استاد بر همه مقدم است ولی دیگه بر دین که مقدم نیست استاد بگه برو گمشو خب چشم دو ماه از خونه بیرون نیا چشم ولی دیگه دین را که نمیشه که، حالا صدوق عالم بوده خب باشه، عالم به صدور این روایت بوده، ما چمیدانیم نفوس افراد مختلف هستند بعضی ها زود یقین پیدا میکنند بعضی ها دیر بعضی ها حسن ظنشان به افراد زیاد است الان مثلا خب مختلف هستند افراد، ما چمیدانیم حالا ما هم اگر به جای صدوق بودیم یقین پیدا میکردیم، خب بعد یک کسی بگه این روایت داره الی الارض السابعه العلیا، خب باید باشه الی السماء سابعه الاعلی، ارض چرا داره؟این اقای خویی خوب فرموده چون مردم روی اسمان که زندگی نمیکنند همیشه مردم روی زمین زندگی میکنند، زمین و اسمان، سقف و زمین، امر ذات اضافه است متضافیین هستند الان اینجایی که ما هستیم نسبت به زیر زمین میشه سماء، سقف، نسبت به بالا میشه ارض، الی الارض السابعه العلیا چون طبقه ۷ هم که روی اسمانش زندگی نمیکردند روی زمین زندگی میکردند، امام (علیه السلام) علی تقدیر صدور روایت تعبیر به ارض فرموده به خاطر اینکه ارض یعنی ارض نسبت به اون سماء سابعه ولو خودش اسمان ۶ میشه نسبت به زمین ما

و للکلام تتمه ان شاء الله شنبه