موضوع: فی احکام الحائض - مساله 42 چیزهایی که بر حائض مکروه است

مساله چهل و دوم : درباره مکروهات برای حائض است

مکروه اول : رنگ آمیزی موها است حتی لاک هایی که می زنند کراهت دارد ( خضاب أو غیرها ) و دلیل آن بخاطر جمع بین دو دسته اخبار است یک دسته زن حائض را نهی از خضاب و رنگ آمیزی می کند مثل روایت عامر بن جزاعة از امام صادق علیه السلام نقل کرد که لا تختضب الحائض و للجنب که ظهور نهی در تحریم است و دسته دوم اجازه داده به حائض مثل روایت علی بن ابی حمزه از امام صادق علیه السلام سوال کرد که زن می تواند در ایام حیض خضاب کند ؟ حضرت فرمودند بله یعنی جواز دارد و حرام نیست و یا روایت ابی المغراء از عبد الصالح یعنی امام کاظم علیه السلام که گفت زن خضاب می کند در حالی که حائض است حضرت فرمودند مانعی ندارد یا روایت موثقه سماعه که حضرت فرمود لا باس به اما در عین حال مشهور فقها قائل به کراهت هستند که جمع بین دو دسته اخبار فوق بکنند

از مرحوم صدوق ره استظهار می شود که خضاب در ایام حیض حرام است چون در تعلیل امام آمده که لانه یخاف علیه الشیطان که زن در ایام حیض خودش را خضاب می کند این وسوسه شیطان است و شیطان می خواهد او را وادار به حرام کند آنهم نزدیکی در زمان حیض

نظر استاد : روایات دلالت بر حرمت ندارد و از آن کراهت فهمیده می‌شود این تعلیل امام علیه السلام ارشادی است ارشاد می‌کند که زن در ایام حیض خضاب نکند چون مرد تحریک می‌شود چون از عقاب هم حرفی زده نشده لذا ارشادی است و موید این مطلب بیان شیخ مفید ره است که می‌گوید علت اینکه زنان در ایام حیض خضاب نکنند این است که آن رنگ‌ها مانع از رسیدن آب به پوست می‌شوند وقتی که از خون حیض پاک شده باشد لذا ارشاد به مانعیت رنگ برای غسل می‌باشد پس مشهور فتوا به کراهت داده‌اند

حکم دوم : سید ره نوشته او غیرها ، یعنی غیر از خضاب هم برای حائض مکروه است از این کلمه غیرها می‌توانیم توسعه بدهیم و بگوییم همین آرایش‌های جدید را هم شامل می‌شود صاحب کتاب المراسم می‌گوید غیرها حنا را هم شامل می‌شود یعنی منظور از خضاب همان حنا است که کراهت دارد شاید دلیل ایشان این است که ظاهر در حنا است و از غیر حنا انصراف دارد

نظر استاد : ادله کراهت که می گوید لا تختضب مطلق است و اعم از حنا وغیر حنا است و حتی مصنوعات جدید را هم شامل می شود

کراهت سوم : قرآن خواندن است که مکروه است ولو کمتر از هفت آیه مثلاً بخواهد سوره حمد را بخواند یا شش آیه‌اش را بخواند مکروه است دلیل این مطلب روایات دعائم الاسلام است که لا تقرأ الحائض قرآن یا مرحوم صدوق در کتاب الهدایه از امیر المومنین علیه السلام نقل کرد که در هفت جا قرآن خوانده نشود در رکوع و سجده و در ادامه حائض هم قرآن نخواند

قبلاً بحث شد که صحیحه معاویة بن عمار و خبر خبر عبدالغفار را داشتیم که فرمود الحائض تقرأ ما شاء من القرآن

نظر استاد : بین این روایات و خبر دعائم و خبر صدوق ره می‌گوییم که روایات دعائم مرسل است پس کنار گذاشته می شود چون مرسله در برابر صحیحه و موثقه باید کنار گذاشته شود چون در صحیحه و موثقه دلیل بر جواز داریم حال چرا طرد نکردیم و گفتیم حمل می کنیم روایت دعائم را بر کراهت در حالی که سند ضعیف است چطوری حمل بر کراهت می کنیم ؟

چون ما از باب تسامح در ادله سنن اخذ می کنیم پس این لا تقرأ قرآن یا حمل بر کراهت می شود یا اقل ثوابا

سوال : چرا گفت ولو کمتر از هفت آیه مکروه است ؟ چون نصوص مطلق است یعنی لا تقرأ قرآن مطلق است و شامل کمتر از هفت آیه می شود بله در باب جنابت روایت داشتیم که جنب می تواند هفت آیه بخواند یا در برخی تا هفتاد آیه می تواند بخواند و آن روایات مختص به جنب است و ربطی به حائض ندارد

کراهت چهارم : حمل کردن قرآن و دست زدن به حاشیه قرآن و دست ما بین سطر قرآن زدن است چون اگر خط قران را دست بزند حرام است و همه این را دارند و دلیل مورد چهارم خبر ابراهیم بن عبد الحمید از ابی الحسن که امام موسی بن جعفر علیه السلام است که مصحف را نباید بدون طهارت دست زد چه در حال حیض و جنابت حتی به گردن نمی‌شود آویزان کرد و این نهی ها حمل بر کراهت هست یا صحیحه محمد بن مسلم که حضرت فرمودند اگر جنب و حائض می خواهند قرآن را باز کنند از زیر پارچه باز کنند و این هم حمل بر کراهت می شود چون آنچه مبغوض شارع است لمس کردن خط قرآن است اما در غیر خط اجماع داریم که مبغوض شارع نیست و این نهی ها حمل بر کراهت می شود