موضوع: فی احکام الحائض - بعد از انجام غسل حیض آنچه که به سبب حیض بر زن حرام شده بود جایز می شود

مساله بیست و ششم : آیا بعد از غسل حیض هر چیزی که بر زن حائض حرام بود حلال می‌شود یا اینکه قبل از غسل حیض و بعد از انقطاع دم هم حلال می‌شود ؟ مثلا دخول در مسجد بر زن حائض حرام است یا مس قرآن یا توقف در مشاهده مشرفه حرام بود و خون حیض قطع شد و در پاکی است آیا باید غسل کند و وارد مسجد شود یا مس کتابت کند یا قبل از غسل هم همه این محرمات حلال می شود ؟

مرحوم سید ره می فرماید وقتی غسل بکند هر چیزی که به سبب حیض برای این زن حائض حرام شده بود حلال می شود چه قائل به بی نیازی غسل حیض از وضو بشویم و چه نشویم و چه قبل از غسل یا اثنای آن یا بعد از غسل وضو بگیرد فرقی ندارد

دلیل بر حلیت بعد از غسل به وجوهی است :

وجه اول : ظهور ادله ای است که در باب غسل حیض وارد شده که غسل حیض اباحه می آورد و کارها و اعمال را برای او مبیح می کند ولو وضو نگیرد چون حائض مثل غیر حائض است که غیر حائض وقتی وضو بگیرد اعمال عبادی برای او مباح می شود و غسل حیض هم اعمال عبادی را برای حائض مثل وضوی غیر حائض اباحه می آورد

وجه دوم : اتفاق فقها است که مورد تسالم فقها است که با غسل حیض اعمال بر او مباح می شود

وجه سوم : اگر شک کند که بعد از غسل آیا وضو واجب است که اگر وضو گرفته نشود حلال نمی شود آنچه که حرام بوده است ؟ اصل عدم وجوب وضو جاری است چون جایی که دلیل باشد اصل جاری نمی شود و چون دلیل نداریم تمسک به اصل عدم می کنیم

برخی از علمای متاخر مخالفت کرده اند و فرمودند که غسل حیض مغنی از وضو نیست چون وضو شرط صحت غسل است مادامی که حائض وضو نگیرد غسل صحیح نیست لذا قبل یا اثنای غسل یا بعد از آن باید وضو بگیرد تا محرمات حلال شود ، صاحب مدارک و شهید در ذکری ره همین راه را رفتند و فرمودند در تحقق غایات غسل مثل مس کتاب و .... وضو مدخلیت دارد

نظر استاد : شرطیت وضو برای صحت غسل برای ما ثابت نشده مضافا که سیره متشرعه خلاف این فتوا است و مواردی را بیان می کنیم که سیره خلاف این فتوا است

مورد اول : اگ در ذمه مکلف چندین غسل باشد و از میان این اغسال فقط غسل جنابت را نیت کند و وضو هم نگیرد همه چیز بر او حلال می شود

مورد دوم : در باب طهارت مائیه روایاتی آمده که هر یکی از وضو و غسل در ظرف خودش مستقلا اثر گذار است و برای هر کدام اثر خاصی است اثر وضو حدث اصغر را بر می دارد و اثر غسل حدث اکبر را بر می دارد حال اگر بگویید حائض غسل کند و غسل او بی اثر است هم مخالف با طهارت مائیه و غسل است و هم مشهور فقها است لذا به قول سید ره وضو شرطیت در صحت غسل حیض نیست و روایات دلالت بر اشتراط ندارد چون شرطیت مثل این است که بگوییم وضو شرط صحت صلاة است در حالی که وضو شرط صحت غسل حیض است این خلاف سیره متشرعه است

مساله بیست و هفتم : سه مساله در اینجا وجود دارد

مساله اول : زن حائض اگر متعذر از غسل شد تیمم بدل از غسل بر او واجب است

مساله دوم : اگر متعذر از وضو شد تیمم بدل از وضو هم واجب می‌شود

مساله سوم : اگر آب به اندازه یکی از این دو تا داشت آب را برای غسل استفاده کند نه برای وضو و غسل مقدم است

به نظر می رسد وجه اول و دوم یکی است چون کسی که متعذر است هم باید تیمم بدل از غسل و هم وضو انجام دهد چه قائل به اغنای غسل حیض از وضو باشیم یا نباشیم و فرقی نمی کند بخاطر اطلاق ادله تیمم آیه ۶ مائده و ۴۳ نساء که فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبا که این مطلق است که تیمم بدل از وضو و غسل را شامل می شود

مرحوم صاحب جواهر ره می فرماید اختلافی در این مساله نیست چون این زن معذور است و هم مانعیت دارد هم مانع غسل و هم مانع وضو است و یا آب برایش ضرر دارد و یا آب نیست لذا باید دو بار تیمم بکند

سوال : فقهایی که قائلند غسل مغنی از وضو است آیا می توانند بگویند تیمم بدل از غسل مغنی از تیمم بدل از وضو است یا نه ؟ خیر چون ما برای این اغناء دلیل می خواهیم و جای قیاس نیست

مضافا که در روایت معروف دارد که اذا طهرت اغتسلت که ابن وجوب غسل در صورتی است که آب باشد و ضرر نداشته باشد که اگر آب نبود یا ضرر داشت مضمون حدیث است که بجای غسل تیمم کند و اثر این تیمم این است که حدث اکبر را برمی‌دارد اما برای وضو که رافع حدث اصغر است باید تیمم کند چون هر یک از غسل و وضو اثر خاصی دارند