موضوع: فی احکام الحائض - حکم وجوب کفاره بر واطی حائض

مساله نهم : اگر خون حیض از غیر مجرای اصلی بیرون آید در حالی که رحم خالی از خون است آنهایی که قائل به وجوب کفاره وطی حائض هستند می گویند اگر وطی کند کفاره واجب است چون وطی حائض صدق می کند و روایات حرمت وطی حائض شامل آن می شود و این شخص حائض است با اینکه از غیر مجرای دیگری بیرون می آید وقتی وطی حرام شد کفاره تابع حرمت است حال اگر از محل خروج حیض دخول کرد حرمت صدق نمی کند چون وطی صورت نگرفته است و وطی از نطر شرع به قبل یا دبر است

مساله دهم : سید ره نوشتند فرقی بین حائض زنده و مرده نیست حتی اگر به زنی که در وقت حیض مرد و با او وطی کرد باید کفاره بدهد به دلیل استصحاب حرمت وطی لذا موضوع باقی است و وقتی موضوع باقی بود وطی حرام است و کفاره تابع حرمت است

اشکال استاد :

اولا : این استصحاب تعلیقی است و از نظر ما و خیلی از فقها حجت نیست یعنی حکم به اعتبار آن تعلیق است یعنی اگر آن زن مرده ، زنده بود و با او وطی می شد کفاره واجب بود شک می شود الان کفاره واجب است یا نه ؟ استصحاب بقای حیض می شود

ثانیا : با استصحاب بقای موضوع محرز نیست چون موضوع حرمت وطی حیّه است اما الان این زن مرده است وقتی موضوع باقی نباشد مجرای استصحاب نیست لذا به نظر ما کفاره واجب نیست چون موضوع روایات یا حائض یا زوجه یا امه است اما این زن مرده هیچکدام از این عناوین نیست چون حائض نیست و جامد است و هم از زوجه بودن خارج شد کسی نمی تواند با او ازدواج کند و اگر مرد هم از دنیا می رفت به محض مردن مرد ، زن در عده وفات قرار می گرفت و انقطاع از زوجیت حاصل می شد پس اخبار مطلق نیست که هم حی و مرده را شامل بشود

مساله یازده : آیا داخل کردن بعضی از حشفه موجب ثبوت کفاره می شود یا نه ؟ سید ره می فرماید احتیاط واجب ثبوت کفاره است و دلیل ایشان ظاهر ادله است مثلا در آیه ۲۲۲ بقره فاعتزلوا النساء این مطلق است و اعتزال و دوری کردن با مقاربت نمی سازد وقتی حرمت ادخال بعض حشفه ثابت شد کفاره تابع همین حرمت است

مضافا : روایات وارد در بحث حرمت وطی حائض ظهور به موضع جریان دم حیض است و از آن محل واجب است اجتناب شود طبیعتا احتیاط واجب این است که اگر بخواهد اجتناب صورت بگیرد ادخال بعض حشفه هم نشود

نعم : با ادخال بعض حشفه غسل واجب نمی شود و جنابت حاصل نمی شود چون در تحقق جنابت شرط است خود حشفه داخل شود که در آنجا نص خاص داریم لذا نباید قیاس کرد که گفته شود در تحقق جنابت ادخال بعض حشفه غسل را واجب نمی کند پس در اینجا هم ادخال بعض حشفه کفاره را واجب نمی کند

مساله دوازدهم : اگر کسی به خیال اینکه این شخص امه او است و وطی کند و کشف خلاف شد که زوجه او است اگر اول حیض است باید یک دینار بدهد یا برعکس اینجا باید سه مد بدهد چون ملاک واقع است اگر گفته می شود وطی حائض حرام است یعنی واقعا حائض باشد یا واقعا زوجه او باشد و اثری یه خیال او نیست

مساله سیزدهم : اگر زوجه را وطی کند به خیال اینکه حائض است و بعد کشف شد که حیض نبود چون کفاره دائر مدار واقع است و مترتب بر موضوع واقعی است

سوال : ایشان تجری کرده که به خیال اینکه حائض است وطی کرده و جرأت معصیت بر مولی پیدا کرده است آیا کفاره باید بدهد ؟

جواب : خیر چون تجری یک امر واقعی است نه امر خیالی و در امور اعتباری اثری مترتب نمی شود

مساله چهاردهم : آیا با ناتوانی مالی کفاره ساقط می شود یا نه ؟ مرحوم سید ره می فرماید کفاره ساقط نمی شود چون روایات وجوب کفاره مقید به تمکن نشده است و مطلقا کفاره را واجب کرده چه متمکن باشد و نباشد لذا هروقت متمکن شد از پرداخت بر او واجب است چون استصحاب بقای وجوب کفاره را دارد

إن قلت : در ذیل روایت مرسله داود بن فرقد دارد که اگر کسی کفاره را ندارد بدهد حضرت فرمودند به یک فقیر صدقه بدهد و گفت اگر این مقدار را هم نمی تواند حضرت فرمودند استغفار کند و فرمودند استغفار برای هر کسی که مالی ندارد کفاره است

قلت : سند روایت ضعیف است و جابر سند هم وجود ندارد و مشهور هم قائل به ثبوت کفاره در صورت عجز نیستند بر عکس ابن زهره در غنیه و غیر ایشان ادعای اجماع کرده اند بر ثبوت کفاره بر ذمه واطی که الان ندارد و سید ره چون دید از طرفی اجماع و مشهور است و از طرفی سند روایت ضعیف اما دلالت آن قوی است احتیاط داد که هر وقت متمکن شد بپردازد