« فهرست دروس
درس خارج فقه استاد مهدی احدی‌

1403/11/23

بسم الله الرحمن الرحیم

جموع اخبار متعارض سجده عزائم بر حائض و مساله 3

موضوع: جموع اخبار متعارض سجده عزائم بر حائض و مساله 3

بحث در این بود که اگر زن حائض آیه سجده را سماع بکند وظیفه او چیست ؟ گفتیم اخبار در این باره متعارض است که جمعی از اخبار نهی کرده اند از سجده حائض و عده ای امر به سجده کرده اند و فقها جمهع هایی را ارائه کرده بودند که سه جمع بیان شد

اما جمع چهارم از شیخ حر عاملی در وسائل ج ۲ ص ۵۸۵ : که اخبار ناهیه حمل بر تقیه می شود چون اکثر عامه سجده حائض را حرام می دانند اگر روایات موافق با عامه باشد باید حمل بر تقیه می شود لذا باید سجده کند برخی از فقها مثل مرحوم اقای حکیم ره این جمع را قبول کردند و فرمودند که اگر تعارض بین اخبار را قبول کنیم ترجیح با اول است یعنی ترجیح با روایاتی است که سجده را واجب می دانند چون این روایات هم از نظر سند بسیار صحیح و هم تعداد آن بیش از اخیار ناهیه است و هم موافق با روایاتی است که مطلقا سجده سوره عزائم را عند السماع واجب می دانند مطلقا یعنی چه حائض و غیر آن و چه جنب و غیر آن و همچنین مخالفت با ابی خنیفه و شافعی و اکثر علمای عامه است بنابر این قول به حرمت سجده حائض قول ضعیفی است جدا

اشکال استاد : در مباحث سجود صلاة در میان فقها اختلافی است که برخی قائل به وجوب سجده هستند در جایی که از کسی یا رادیو بشنود بر اساس این نظریه فرق بین حائض و غیر آن نیست چون سجده واجب است و به مقتضای اشتراک بین زن و مرد در احکام باید سجده واجب باشد اگر چه حائض است اما عده ای دیگر وجوب سجده را مختص به استماع کرده اند که در این صورت سجده بر حائض واجب نیست گرچه احتیاط مستحب سجده است و مشهور قول اول را دارند که سجده مطلقا واجب است عند السماع

سوال : آیا حائض می تواند غیر از مسجدین از سایر مساجد عبور کند با نه ؟ فقها جایز دانسته اند مثل محقق در معتبر که ادعای اجماع و اتفاق کرد و در صحیحه زراره و محمد بن مسلم هم بیان شد که حائض و جنب داخل مسجد می شوند مگر آنکه بخواهند عبور کنند اما مرحوم صدوق ره در من لا یحضره الفقیه قائل به حرمت عبور کردن شدند چون نهی از عبور حائض مطلقا به هر نحوی حرام است

نظر استاد : صحیحه زراره و محمد بن مسلم قول مرحوم صدوق ره را رد می کند چون در روایت دارد الحائض و الجنب لا یدخلان الا متجازین ، جماعتی از فقها قائل به کراهت هستند و ادعای اجماع هم کرده اند اما در کتاب دعائم الاسلام از نعمان مصری روایتی آمده که لا یقربْنَ مسجدا که حائض نباید نزدیک مسجد شود که این نهی حرام را می رساند اما فقها می گویند که این نعمان از فرقه اسماعیلیه است و روایات او مرسله است لذا اگر ما بخواهیم بخاطر تسامح در ادله سنن روایات ضعیف را حفظ کنیم باید لا یقربن را حمل بر کراهت بکنیم

سوال : آیا از حرم اهل بیت علیهم السلام حائض می‌تواند عبور کند یا نه ؟ مرحوم سید ره فرمودند می تواند عبور کند و قبلا در امر ششم بحث شد و گفتیم ( نظر استاد ) که مشاهده مشرفه به حکم مساجد است اما احوط ترک است چون حیض و جنابت در احکام مشترک هستند

مساله سوم : اگر حائض بداند که با رفتن در مسجد و توقف یا عبور از مسجد یا گرفتن چیزی از مسجد باعث آلوده کردن مسجد می‌شود حرام است برود چون هتک حرمت به مسجد است و حرمت هتک عقلی است چون احترام مسجد واجب است

logo