موضوع: جموع اخبار متعارض سجده عزائم بر حائض

اگر آیه را حائض بشنود سجده بر او واجب است یا نه ؟ سید ره فرمودند واحب است اما به نظر ما واجب نیست و اخبار متعارض اند که برخی مطلقا سجده عزائم را چه بشنود و چه بخواند واجب است سجده کند مثل صحیحه حزاء که گذشت که و التسجد اذا سمعتها که این شنیدن مطلق است و برخی از روایات قائل به حرمت سجده بر حائض اسن مثل روایتی که می فرماید آیا حائض قرآن بخواند و وقتی آیه سجده را شنید آیا به سحده برود ؟ حضرت فرمودند قرآن نخواند و سجده هم نکند و همچنین موثقه قیاس عن ابی جعفر علیه السلام که در زمان حیض اگر حائض نماز را کنار گذاشت قضا ندارد و وقتی در آن زمان آیه سجده را شنید سجده نکند

اما حل تعارض :

جمع اول : از مرحوم شیخ ره در تهذیب و استبصار نقل شده که اخبار ناهیه حمل بر اباحه و اخبار وجوب حمل بر استحباب می شود و دلیل حمل بر اباحه این است که این نهی در مقام توهم حذر است که این نهی در مقام توهم حذر دلالت بر حرمت نمی کند و بر اباحه دلالت دارد ، چون سوال سائل از وجوب سجده بود امام فرمودند لا تسجد که این نهی بعد از وجوب اباحه را می رساند

اشکال استاد :

اولا : این جمع مخالف با تعلیلی است که در روایت استبصار آمده که حضرت علت حرمت سجده بر حائض را این فرمودند که سجده مشروط به طهارت است و حائض گرفتار حدث است لذا حمل بر استحباب تناسب با تعلیل ندارد

ثانیا : این جمع خلاف جمع عرفی است چون در جمع عرفی بین امر و نهی این است که نهی حمل بر کراهت شود و امر حمل بر جواز شود و این جمع فوق شبیه جمع تبرعی است و جمع تبرعی بدون شاهد حجت نیست و شاهد باید اجماع یا شهرت باشد یا حتی اگر خبر ضعیفی هم باشد کافی است

جمع دوم : از صاحب معالم در کتاب المنتهی فرمودند که اخبار ناهیه را حمل می کنیم به جایی که سجده های مستحبی را شنیده است که زن حائض نباید سجده کند و اخباری که سجده را واجب می داند حمل بر شنیدن سجده های واجب می شود

اشکال استاد : أین جمع با ظاهر اخبار منافات دارد چون حرمت و وجوب مترتب بر عنوان حائض است لذا حائض یا مأمور به سجده هست یا نیست و اینکه هم مأمور به سجده باشد و هم نباشد این تعارض است

جمع سوم : ازحاج آقا رضا همدانی ره که اخبار آمره به سجود برای استماع است یعنی زن حائض به قصد شنیدن آیه سجده دار شنیده است و آیات ناهیه حمل می شود بر صورت سماع اما سماع یا اختیاری و دیگر غیر اختیاری است که درسماع اختیاری استماع می شود و در سماع غیر اختیاری سماع نیست لذا آیات ناهیه مربوط به سماع غیر اختیاری است

اشکال استاد : این جمع شاهد ندارد بلکه شاهد بر خلاف آن است چون اگر واقعا اخبار ناهیه بر سماع غیر اختیاری شد نباید مختص به حائض شود بلکه هر زن و مردی را هم باید شامل شود در حالی که زن و مرد پاک وجهی ندارد که حرام باشد به سجده برود بلکه مستحب است مگر اینکه بخواهید الغای خصوصیت بکنید که این هم امکان ندارد چون این نهی به عنوان حائض آمده و خصوصیت حیض موضوع می باشد